Te straszne konserwanty
Środki konserwujące są szeroko stosowane w produktach farmaceutycznych przeznaczonych do podania różnymi drogami (np. doustnie, do oka, na skórę i błony śluzowe). Są również obecne w preparatach do nosa. Z tego powodu, zanim kupimy lek na katar, warto upewnić się, że nie ma w nim środka konserwującego.
Środki konserwujące są szeroko stosowane w produktach farmaceutycznych przeznaczonych do podania różnymi drogami (np. doustnie, do oka, na skórę i błony śluzowe). Są również obecne w preparatach do nosa. Z tego powodu, zanim kupimy lek na katar, warto upewnić się, że nie ma w nim środka konserwującego.
Kupując produkt dostępny bez recepty, rzadko kiedy uważnie wczytujemy się w treść dołączonej do opakowania ulotki i prawie nigdy nie zwracamy uwagi na skład leku. W dużej mierze wynika to z faktu, że nazwy składników danego lekarstwa są po prostu dla wielu z nas niezrozumiałe, stąd niechęć do poświęcania czasu na ich lekturę. Potrzeba zatem chorym przede wszystkim wiedzy na temat najpopularniejszych środków konserwujących dodawanych do produktów, np. chlorku benzalkonium, sorbinianu potasu. Są to popularne środki konserwujące również artykuły spożywcze czy kosmetyki.
Co się kryje w preparacie do nosa?
Wiele sprayów do nosa zawiera środki konserwujące. Są one dodawane w celu zabezpieczenia sterylności produktu w trakcie przechowywania i stosowania przez pacjenta. Innymi słowy, dodanie środka konserwującego ma nie dopuścić do rozwoju bakterii w roztworze. Obecność mikroorganizmów w produkcie jest bowiem niepożądana. Drobnoustroje powodują rozkład substancji czynnych i pomocniczych, co w konsekwencji obniża wartość terapeutyczną danego preparatu. Dodatkowo nie pozostają one obojętne dla organizmu – w trakcie długotrwałego stosowania pojawić się mogą problemy z reakcjami alergicznymi oraz uszkodzenie błon śluzowych.
Jaki wpływ na zdrowie mają środki konserwujące zawarte w preparatach do nosa?
Badania wykazały, że wspomniany chlorek benzalkonium ma niekorzystny wpływ na cały aparat śluzowo-rzęskowy. W bezpośrednim działaniu upośledza ruch rzęsek, może uszkadzać błonę śluzową nosa poprzez jej wysuszenie i uszkodzenie komórek nabłonka. Podrażniając błonę śluzową nosa, związek ten w znaczącym stopniu osłabia jej odporność na ciała obce. W konsekwencji sprawia, że naruszone obszary skóry nie mogą skutecznie bronić się przed drobnoustrojami. Z danych wynika, że może on powodować alergie.
Wybieraj preparaty wolne od środków konserwujących
Na szczęście dla wszystkich zakatarzonych, w ofercie preparatów do nosa znajdziemy również te, które w swoim składzie nie zawierają substancji konserwujących. Przykładem może tu być Nasivin®soft*, który dzięki specjalnemu pojemnikowi nie zawiera w swoim składzie środków konserwujących. Wprowadzony specjalny system opakowania zabezpiecza produkt przed zanieczyszczeniem, pozwalając tym samym na zachowanie sterylności produktu. Dodatkowo urządzenie odznacza się precyzją dawkowania i łatwością obsługi.
Produkty obkurczające naczynia błony śluzowej nosa są powszechnie stosowane w przebiegu nieżytów nosa. Warto zatem po nie sięgać, ale jednocześnie pamiętać o składzie preparatu. Wybierając produkt bez środków konserwujących, pamiętajmy również o jego właściwym używaniu (według zaleceń opisanych w ulotce przylekowej). By uniknąć rozwoju drobnoustrojów, które mogą pozostać na końcówce aplikatora, po użyciu preparatu opłuczmy ją wodą, zadbajmy również o higieniczne przechowywanie produktu. Otwartego i użytego leku nie trzymajmy dłużej niż zaleca producent. Zastosowanie się do tych rad sprawi, że efektywność działania preparatu na katar będzie utrzymana na najwyższym poziomie.
Sprawdź, czy Twój preparat zawiera chlorek benzalkonium.
Anna Kuliberda
Piśmiennictwo:
1. Świercz R. i wsp. Toksyczne działanie chlorku benzalkoniowego na zwierzęta i ludzi. Medycyna Pracy 2007;58(2):139-142
2. Dorn M. i wsp. Tolerance and effectiveness of oxymetazoline and xylometazoline in the treatment of acute rhinitis. HNO 2003; 51:794–799
3. Alkiewicz J. i wsp. Preparat Nasiv soft w leczeniu obrzęku błony śluzowej nosa u niemowląt. Przewodnik Lekarza. 2003;6(5):142-145
4. Charakterystyka Produktu Leczniczego Nasivin®soft 0,01%, Nasivin®soft 0,025%, Nasivin®soft 0,05% 17.02.2011
Nas/2014/07/ID/41
Artykuł powstał we współpracy z firmą Merck Polska
* Skrócona informacja o leku.Nasivin soft 0,01%, Nasivin soft 0,025%, Nasivin soft 0,05%.
* Skład i postać farmaceutyczna:Nasivin soft 0,01% (krople do nosa) – 1 ml roztworu zawiera 0,1 mg oksymetazoliny chlorowodorku. 1 kropla o objętości 28 μl zawiera 2,8 μg oksymetazoliny chlorowodorku. Nasivin soft 0,025% (aerozol do nosa) -1 ml roztworu zawiera 0,25 mg oksymetazoliny chlorowodorku. 1 dawka aerozolu o objętości 45 μl zawiera 11,25 μg oksymetazoliny chlorowodorku. Nasivin soft 0,05% (aerozol do nosa) - 1 ml roztworu zawiera 0,5 mg oksymetazoliny chlorowodorku. 1 dawka aerozolu o objętości 45 μl zawiera 22,5 μg oksymetazoliny chlorowodorku. *Wskazania do stosowania: obrzęk błon śluzowych występujący w ostrym zapaleniu błony śluzowej nosa, naczynioruchowym zapaleniu błony śluzowej nosa, alergicznym zapaleniu błony śluzowej nosa, zapaleniu zatok przynosowych, zapaleniu trąbki słuchowej, zapaleniu ucha środkowego. Przeciwwskazania: Suche zapalenie błony śluzowej nosa (Rhinitis sicca). Nadwrażliwość na którykolwiek ze składników preparatu. W poniższych przypadkach preparat można stosować
wyłącznie po uprzednim dokładnym rozważeniu stosunku korzyści do ryzyka: leczenie inhibitorami monoaminooksydazy (inhibitory MAO) i innymi lekami, które mogą zwiększać ciśnienie krwi, zwiększone ciśnienie śródgałkowe, szczególnie w przypadku jaskry z zamkniętym kątem przesączania, ciężkie choroby serca i naczyń krwionośnych (np. choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie tętnicze), guz chromochłonny nadnerczy, zaburzenia metaboliczne (np. nadczynność tarczycy, cukrzyca). Podmiot odpowiedzialny: Merck Selbstmedikation GmbH, Rösslerstrasse 96, 64293 Darmstadt, Niemcy. Kategoria dostępności:Produkty lecznicze wydawane bez przepisu lekarza – OTC.
Informacji udziela podmiot prowadzący reklamę na zlecenie podmiotu odpowiedzialnego: Merck Sp. z o.o., ul. Jutrzenki 137, 02-231 Warszawa, tel. (+48 22) 53 59 700, faks (+48 22) 53 59 703, www.merck.pl, SIOL na podst.ChPL zatw.dn.17.02.2011.
Nas/2014/03/AO/25
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.
