Cytologia na podłożu płynnym – nowa jakość w diagnostyce

Unikanie czynników ryzyka i okresowe badania to powszechnie znane elementy odpowiedniej profilaktyki raka. Dziś, dzięki wczesnej diagnostyce, wiele chorób nowotworowych można całkowicie wyleczyć.

Unikanie czynników ryzyka i okresowe badania to powszechnie znane elementy odpowiedniej profilaktyki raka. Dziś, dzięki wczesnej diagnostyce, wiele chorób nowotworowych można całkowicie wyleczyć.

Jednym z takich schorzeń jest rak szyjki macicy (RSM), w którego wykryciu kluczową rolę odgrywa regularna cytologia. Od niedawna dostępna jest nowa technologia badań, o znacznie wyższej czułości - cytologia na podłożu płynnym (cienkowarstwowa; ang. liqiud based cytology – LBC).

Rak szyjki macicy, wywoływany przez wirusa brodawczaka ludzkiego (Human Papilloma Virus, HPV), dotyka na całym świecie około 500 000 kobiet. Obecnie każdego dnia żegna się przez niego z życiem 5 Polek. Liczba zgonów spowodowanych RSM w naszym kraju jest o blisko 70% wyższa, niż wynosi średnia dla Unii Europejskiej. Nie musi jednak tak być, rak szyjki macicy jest bowiem jednym z niewielu nowotworów, które można wykryć za pomocą bezinwazyjnych i bezbolesnych badań, a zdiagnozowany na wczesnym etapie jest całkowicie uleczalny.

Cytologia to podstawowe badanie, pozwalające ocenić stan szyjki macicy i wykryć ewentualne nieprawidłowości. Od niedawna, poza metodą konwencjonalną, dostępna jest również nowoczesna cytologia na podłożu płynnym. W technologii LBC materiał z szyjki macicy podbierany jest na specjalne płynne podłoże, a nie na szkiełko mikroskopowe. Po pobraniu materiału, główkę szczoteczki umieszcza się w pojemniku z płynem, który chroni komórki przed uszkodzeniem i tak przygotowana próbka trafia do laboratorium. Następnie materiał oczyszczany jest za pomocą wirowania z wszelkich elementów, które mogłyby zaburzyć ocenę diagnosty - komórek zapalnych, krwi, śluzu i bakterii.
Pobranie cytologii w technologii LBC nie wymaga od pacjentki dodatkowych przygotowań.

Cytologia na podłożu płynnym charakteryzuje się wyższą czułością i pozwala na wykrycie zmian nowotworowych nawet we wczesnym stadium. Dzięki tej nowoczesnej metodzie do oceny diagnosty/patomorfologa przekazywana jest większa liczba komórek nabłonkowych. Nie zachodzi tu ryzyko, że część materiału znajdzie się poza obszarem preparatu. Wyeliminowany zostaje też problem zniszczenia próbki przez jej nieodpowiednie utrwalenie.

Co ważne, raz pobrany materiał, gdy zajdzie taka konieczność, można poddać dodatkowym badaniom, jak np. test na obecność wirusów brodawczaka ludzkiego (HPV DNA), których przetrwała infekcja wywołuje zmiany rakotwórcze. W celu wykonania testów uzupełniających nie ma potrzeby zgłaszania się na dodatkową wizytę u lekarza, co znacznie skraca czas oczekiwania na wynik i pozwala szybciej podjąć ewentualne leczenie.

dr Paweł Weber Becton Dickinson Polska Sp. z o.o. Rada Ekspertów Kampanii „Piękna bo Zdrowa”