Co to jest zero waste? Dowiedz się, jak wprowadzić tę zasadę w życie

Czym jest zero waste – geneza i definicja

U podstaw zero waste leży sprzeciw wobec szerzącego się konsumpcjonizmu, który prowadzi do marnowania produktów – od jedzenia, przez ubrania i kosmetyki, aż po artykuły domowe i różnorodne sprzęty. Propagatorzy tego ruchu zaznaczają, że w codziennym życiu popełniamy wiele błędów, które mają negatywny wpływ na środowisko, a które – przy niewielkim wysiłku – możemy minimalizować.

Samo pojęcie "zero waste" i związaną z tym ideę rozpowszechniła Bea Johnson – autorka książki "Pokochaj swój dom. Zero Waste Home, czyli jak pozbyć się śmieci, a w zamian zyskać szczęście, pieniądze i czas"[1]. Dzięki niej wiele osób zmieniło swoje podejście do życia, a ruch zaczął nabierać międzynarodowego charakteru i rozgłosu. Na światową rozpoznawalność i uniwersalność ma też wpływ nazwa ruchu w języku angielskim, bardzo pojemna znaczeniowo. "Waste" tłumaczymy jako "stratę, marnotrawstwo, odpady"[2]. I dokładnie przeciwko temu – w odniesieniu do zasobów naturalnych Ziemi – występują propagatorzy tej idei.

Według International Aliance zero waste to szereg działań, skutkujących oszczędnościami w zakresie środowiska i ekonomii, które zmieniają nawyki społeczeństwa. Umożliwia minimalizowanie ilości szkodliwych substancji, które przenikają do ekosystemu, a równolegle pozwala racjonalnie zarządzać posiadanymi produktami i towarami[3].

Zero waste i less waste – na czym się opierają?

Zero waste w codziennym życiu zakłada drobne gesty w dążeniu do "pustego kosza" i przemyślane wybory, które podejmujemy w trosce o środowisko. Dlatego często łączy się z podejściem less waste, które obejmuje przede wszystkim wybieranie i korzystanie jedynie z tego, czego potrzebujemy. Jak wprowadzić te zasady?·      dobrze planuj,

• postaw na jakość i trwałość – lepiej mniej, ale lepszej jakości,
• korzystaj z produktów "z drugiej ręki" – wymiany towarów w intrenecie, second handów, plich targów,
• wybieraj lokalne produkty, które nie musiały przebyć pół świata, aby trafić na twój stół,
• dbaj o posiadane przedmioty, żeby posłużyły ci jak najdłużej,wypożyczaj, jeśli wiesz, że użyjesz czegoś tylko raz czy dwa,
• naprawiaj zamiast wyrzucać,
• przetwarzaj zamiast marnować żywność,
• korzystaj z transportu publicznego na małych dystansach,
• pomyśl o wyborze "zorganizowanego autostopu" w podróży, żeby w samochodzie nie jechała jedna albo dwie osoby,
• dziel się jedzeniem,
• używaj ekokosmetyków i środków czystości.

Kilka podstawowych zasad może całkowicie zmienić codzienne nawyki całej rodziny.

Każdy z nas ma inny styl życia, możliwości mieszkaniowe, transportowe, finansowe czy nawyki i rutynę. Jednak niezależnie od tych różnic można wskazać wiele podobieństw – codziennych czynności i obowiązków, które możemy postarać się zmienić pod kątem zasad zero waste. Sprawdź, jak skutecznie wprowadzić je do domu.

O tym jak szkodliwy wpływ na środowisko naturalne ma plastik, nikogo nie trzeba przekonywać. Czas jego rozkładu zaczyna się od kilkuset, a kończy nawet na kilku tysiącach lat[4]. Jak można zapobiegać zaśmiecaniu ekosystemu plastikowymi opakowaniami jednorazowego użytku?

• Zrezygnuj z foliowych siatek

Zamiast sięgać w sklepie po kilka plastikowych torebek, np. na owoce i warzywa, korzystaj z wielorazowej torby. Możesz ją uszyć samodzielnie ze skrawków starych ubrań czy tekstyliów. Zyskasz oryginalny gadżet i będziesz podwójnie zero waste!

Wybieraj w sklepie produkty pakowane w papier (np. wędliny) czy dodatki w słoikach, które ponownie wykorzystasz, m.in. do przetworów.

• Pij kranówkę

Nie musisz kupować butelkowanej wody, generując zgrzewki jednorazowych butelek, które trafią do ekosystemu. Możesz bezpiecznie korzystać z wody z kranu lub oligoceńskiej. Jeśli lubisz wodę gazowaną, zainwestuj w domowy saturator, który pozwoli samodzielnie nagazować wodę w butelce wielokrotnego użytku.

• Zrezygnuj z jednorazowych opakowań i słomek

Jeśli lubisz wypić gorącą kawę w drodze do pracy lub podczas treningu musisz uzupełnić płyny, korzystaj z własnego termosu, kubka termicznego czy wielorazowej butelki z filtrem. Nie będziesz płacić za wodę na siłowni i generować plastikowych odpadów w postaci kolejnej butelki PET. Korzystasz ze słomek do napojów? Wybierz te metalowe i miej jedną ze sobą w torebce.

• Kupuj bez opakowań

Przyjrzyj się ofercie marketów czy osiedlowego warzywniaka w poszukiwaniu produktów na wagę. Dobrej jakości mąkę, kaszę czy krojony chleb w piekarni możesz kupić w takiej ilości, jakiej potrzebujesz, zapobiegając marnowaniu żywności, i do tego w niższej cenie.

Ważną przestrzenią, w której warto i łatwo wprowadzić zasady zero waste jest kuchnia, będąca sercem domu. Kwestia żywienia, obejmująca planowanie zakupów oraz kupowanie tylko takich ilości, które zdołamy zjeść i ewentualnie przerobić, to absolutna podstawa. Jednak możemy zrobić dużo więcej, biorąc pod uwagę następujące wskazówki:

• Dokonuj przemyślanych zakupów urządzeń kuchennych

Wybierając urządzenia małego AGD, podobnie jak innych sprzętów do domu, zastanów się, które będą najbardziej pomocne i ułatwią ci obowiązki. Weź pod uwagę istotne kwestie. Jakie?

1. Czy na pewno potrzebujesz kilku sprzętów?

Zero waste zakłada minimalizm przeciw konsumpcjonizmowi, dlatego zamiast kilkunastu kuchennych gadżetów postaw na wszechstronny sprzęt, który nie tylko ułatwi gotowanie, ale też pozwoli: zaoszczędzić czas, miejsce, zużycie energii oraz – dzięki inteligentnym funkcjom – sprytnie i szybko przerobić ewentualną nadwyżkę produktów w pełnowartościowe danie. Sprawdzaj oferty wiodących producentów w poszukiwaniu takich rozwiązań, np. marka Tefal proponuje urządzenie wielofunkcyjne Cook4Me Touch, które przygotuje obiad w 15 minut.

2. Jakość a nie ilość – jedna z głównych zasad zero waste

Zakup solidnego sprzętu, który niezawodnie posłuży przez lata, będzie lepszym wyborem niż kilkukrotne wymienianie go i wyrzucanie elektroniki do śmieci. W dalszej perspektywie jest też korzystniejszy finansowo.

Kolejnym założeniem zero waste jest: "Naprawiaj, nie zamieniaj na nowe", więc wybór pewnego producenta zapewni ci gwarancję, która ułatwi wprowadzenie tej zasady w życie.

Aby dobrze wybrać solidny sprzęt, przyjrzyj się programom lojalnościowym proponowanym przez wiodące na rynku marki. Uczestnictwo w nich przynosi wiele korzyści – od zniżek, poprzez możliwość przetestowania sprzętu, aż po dłuższą gwarancję. Przykładem jest właśnie Tefal, proponujący swoim klientom uczestnictwo w Klubie Tefal, którego założeniem jest ułatwianie domowej codzienności. Proponuje już na starcie rabat -10% na pierwsze zakupy w sklepach stacjonarnych i na stronie tefal24.pl oraz wiele innych benefitów, np. program zbierania punktów, oferty specjalne, możliwość przetestowania produktów i sprawdzenia ich funkcjonalności i jakości zanim dokona się zakupu (dzięki temu mamy szansę przekonać się, czy dany sprzęt na pewno jest nam potrzebny i sprawdzi się w naszym domu), czy w końcu możliwość korzystania z atrakcyjnych promocji i rabatów – nawet do -50% zniżki na wybrane produkty!

3. Oszczędność energii

Sposób w jaki żyjemy i mieszkamy ma ogromny wpływ na to, ile energii grzewczej i prądu zużywamy. Zero waste w domu to np. nowocześniejsze sposoby ogrzewania, energooszczędne żarówki, wybór i korzystanie ze sprzętów o wysokich klasach energetycznych, zmiana nawyków np. podczas gotowania (wybór urządzeń działających jak szybkowar czy sprawnie gotujących na parze, bez dodatkowego zużycia wody i kilkugodzinnego duszenia), a nawet czas, który spędzamy pod prysznicem. Zwracając uwagę na zużycie energii zadbasz nie tylko o ekosystem, ale też o domowy budżet.

4. Świadome decyzje zakupowe a ekologiczna odpowiedzialność producentów

Jeśli decydujesz się na wprowadzenie zasad zero i less waste, zwróć uwagę, czy podczas zakupów wybierasz produkty tych producentów, którzy także przestrzegają proekologicznych postulatów. Swoim zakupem wspierasz ich działania, dlatego odpowiedni research i czujność są tak istotne. Czy chcesz popierać np. działania korporacji, która, aby użyć oleju palmowego w swoich produktach, prowadzi do katastrofy ekologicznej i wycinki lasów[5]?

Po drugiej stronie bieguna są zaangażowane i odpowiedzialne społecznie podmioty. Dla przykładu, wspomniana już marka Tefal prowadzi specjalny program Eco-Design, który zakłada m. in.:

• tworzenie produktów bardziej przyjaznych środowisku, przy jednoczesnym zachowaniu wysokiej jakości – dobrych dla domu i planety,
• ponowne wykorzystanie materiałów, np. korpus patelni w 100% z aluminium z recyklingu,
• oszczędność energii w poszczególnych urządzeniach do 35%,
• produkcję urządzeń, których nawet 90%* wykorzystanych materiałów nadaje się do recyklingu,
• wprowadzenie ekoopakowań.

Aby mieć realny wpływ na przyszłość planety, warto zacząć od małych kroków: prostych zmian codziennych nawyków czy dokonywania świadomych wyborów zakupowych, które z czasem – efektem kuli śnieżnej – przyniosą wielki efekt.

[1] https://zero-waste.pl/czym-jest-zero-waste/?gclid=CjwKCAjw8JKbBhBYEiwAs3sxN6Sr3u1cS_rWBp79Vv494UbB_qsf6qDcc0BRX8JjFhkd9zJXG2odJRoCsPEQAvD_BwE

[2] https://pl.pons.com/t%C5%82umaczenie/angielski-polski/waste

[3] https://zero-waste.pl/czym-jest-zero-waste/?gclid=CjwKCAjw8JKbBhBYEiwAs3sxN6Sr3u1cS_rWBp79Vv494UbB_qsf6qDcc0BRX8JjFhkd9zJXG2odJRoCsPEQAvD_BwE

[4] https://biznes.newseria.pl/news/plastik-staje-sie,p1128032967

[5] Zob. https://media.wwf.pl/pr/382948/gina-zielone-pluca-ziemi

*możliwość recyklingu w wybranych punktach