IKE w praktyce: jak wykorzystać elastyczność wpłat i wypłat, aby nie obciążać domowego budżetu
Instytut Emerytalny informuje, że na koniec 2024 roku wartość aktywów zgromadzonych w ramach kont IKE (Indywidualnych Kont Emerytalnych) wynosiła 22,81mld zł. W porównaniu rok do roku kwota wpłat uczestników IKE wzrosła o 4,59 mld zł. Wpłaty mogą być dokonywane do ustalonego na dany rok limitu, przy czym możesz elastycznie dostosowywać ich wysokość. Jak to zrobić, aby nie obciążać nadmiernie budżetu domowego?
Elastyczność w zakresie wpłat na IKE
Kluczową cechą IKE jest swoboda w podejmowaniu decyzji o terminie i wysokości wpłat. Nie ma minimalnej kwoty, która musi trafiać na konto emerytalne. Wpłaty mogą być nieregularne, np. raz na kwartał, raz na pół roku czy nawet jednorazowo pod koniec roku.
W przypadku osób małoletnich (16-18 lat) obowiązuje dodatkowe ograniczenie. Wpłata nie może przekroczyć wysokości wypracowanych dochodów uzyskanych na podstawie umowy o pracę. Dodatkowo te wpłaty mogą być dokonywane tylko w roku kalendarzowym, w którym uzyskują takie dochody.
Jedynie górny pułap jest ustalony – w przypadku IKE czy IKZE (Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego).
Limit wpłat na IKE – ile maksymalnie możesz wpłacić?
Górny limit wpłat na IKE wynosi 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. W 2025 roku to 26 019 zł, a w 2024 roku był niższy – 23 472 zł. Jeżeli suma wpłat przekroczy dopuszczalny roczny limit, instytucja finansowa jest zobowiązana do zwrotu nadpłaconej kwoty w sposób określony w umowie. Może też otworzyć odrębny rachunek na dodatkowe oszczędności, których nie wlicza się do IKE.
Ewentualnie załóż Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego i korzystaj z obu rachunków emerytalnych w tym samym czasie. W UNIQA za wpłatę do końca roku możesz uzyskać bonus.
Elastyczność w zakresie dostępu do środków – wypłaty i zwroty
Elastyczność IKE pozwala na awaryjne wycofanie środków w przypadku nagłej potrzeby, ale wiąże się to z pewnymi kosztami. Możesz wypłacić część zgromadzonego na koncie emerytalnym kapitału przed osiągnięciem wieku emerytalnego bez likwidacji całego rachunku.
Możliwy jest również zwrot całości zgromadzonych oszczędności, co następuje w przypadku wypowiedzenia umowy o prowadzenie IKE.
W obu przypadkach, przy częściowym lub całkowitym zwrocie środków przed ustalonym w ustawie terminie, musisz zapłacić 19-procentowy podatek od dochodów kapitałowych, tzw. podatek Belki, od wypracowanego zysku (jedynie od Twojego dochodu, a nie od wszystkich środków zgromadzonych na IKE).
Wypłata środków z IKE bez podatku
Główną zaletą oszczędzania na IKE jest możliwość skorzystania ze zwolnienia z podatku od dochodów kapitałowych. Twoje zyski nie będą opodatkowane, jeśli spełnisz:
- Kryterium wieku – ukończysz 60 lat (lub 55 lat, jeśli już wtedy osiągniesz uprawnienia emerytalne).
- Kryterium wysokości i okresu wpłat – dokonasz wpłat na IKE przez co najmniej 5 dowolnych lat kalendarzowych lub wpłacisz ponad połowę środków nie później niż na 5 lat przed dniem złożenia wniosku o wypłatę.
Przed dokonaniem wypłaty masz obowiązek podania instytucji finansowej, w której posiadasz IKE, danych Twojego urzędu skarbowego.
