Niewiele trzeba, aby Twoje dziecko miało zdrowe ząbki! Wystarczy trzystopniowy system dbania o nie.
Twój maluch będzie miał 20 ząbków mlecznych, nim ukończy trzy latka. Dbaj o nie bardzo starannie, ponieważ są słabiej zmineralizowane, więc bardziej podatne na próchnicę niż te, które wyrosną po nich. Co prawda będą służyły dziecku tylko kilka lat, ale od ich dobrego stanu zależy prawidłowy rozwój zębów stałych! Pamiętaj też, że zniszczone zęby utrudniają gryzienie i żucie. To zaś oznacza, że mają wpływ na odżywianie malca. I przede wszystkim bolą! Poza tym zaniedbana próchnica zębów mlecznych może doprowadzić do stanów zapalnych także innych narządów. *
*Po pierwsze: dokładne mycie Jedynym naprawdę skutecznym sposobem ochrony zębów mlecznych jest regularna i prawidłowa higiena jamy ustnej. I to już od pierwszych tygodni życia dziecka! Około 10–20 minut po karmieniu oczyść dziąsła i język maluszka owiniętą wokół palca gazą nasączoną wystudzoną, przegotowaną wodą lub lekkim naparem rumianku. Gdy pojawią się pierwsze ząbki, zacznij używać specjalnej szczoteczki dla niemowląt (bardzo wygodna jest taka, którą można nałożyć na palec jak naparstek). Kiedy wyrośnie ich więcej, kup zwykłą szczoteczkę dla młodszych dzieci (ma małą główkę i miękkie włosie). Do mycia pierwszych ząbków używaj samej wody albo odrobiny pasty dla dzieci (wielkości mniej więcej połowy ziarenka groszku). Jeśli użyjesz pasty z fluorem, po wyszczotkowaniu zębów zetrzyj z nich resztkę pasty gazą nawiniętą na palec. Następnie kilkakrotnie przeciągnij czystą, mokrą szczoteczką po języku. Jeśli maluch nie pozwala Ci na taki zabieg, wprowadź pastę dopiero wtedy, gdy nauczy się płukać usta.
Możesz go do tego przygotować. Stańcie przy wannie i ćwiczcie „fontanny”. Przytrzymaj niżej główkę dziecka lub naucz je pochylać się, by woda łatwiej wypływała z buzi. Okryj malca ręcznikiem – zamoczenie koszulki może go zniechęcić do ćwiczeń. Ucz go także posługiwania się szczoteczką i nakładania pasty. W czasie lekcji mycia zębów pomocne mogą okazać się tabletki do ssania, które na czerwono zabarwiają niedokładnie oczyszczone miejsca.
Najważniejsze, by Twoje dziecko polubiło codzienną pielęgnację zębów i nie traktowało jej jak przykrego obowiązku. Pamiętaj jednak, że póki nie ukończy 6. roku życia, musisz po każdym posiłku (nie tylko rano i wieczorem) sama mu je szczotkować.
Po drugie: sposób karmienia *Rozwojowi próchnicy sprzyja zaleganie resztek pokarmu (zwłaszcza węglowodanów) w zakamarkach zębów i jamy ustnej. Tkanki zębów łatwo się niszczą, tracąc minerały z powodu działania bakterii, które fermentując resztki pokarmów, produkują kwas. Zapobiegniesz temu, jeśli:
- *Nie będziesz dokarmiała dziecka między posiłkami. Częste podjadanie sprzyja rozwojowi próchnicy.
- Nauczysz je pić niskozmineralizowaną wodę po posiłkach i między nimi. Nawet naturalne soki zawierają cukry.
- Będziesz podawać dopajanemu w nocy malcowi niesłodzone płyny. W nocy ślina ma mniejszą zdolność obrony przed kwasami.
- Dopilnujesz, by starsze dziecko po każdej przekąsce płukało usta wodą lub żuło gumę bez cukru.
Pamiętaj, że zęby to rodzaj kości i do ich prawidłowej budowy niezbędny jest wapń. Dostarcza go przede wszystkim mleko, także to w proszku. Bogate w wapń jest również kakao.
* Po trzecie: profilaktyka Zyskasz pewność, że ząbkom Twojego malca nic nie grozi, jeśli będą znajdować się pod stałą kontrolą stomatologa. Gdy dziecko będzie już miało komplet ząbków, lekarz może zalecić zabiegi profilaktyczne:
- *Nakładanie lakieru fluorowego. Jest to preparat, który maluchy dobrze tolerują (ma owocowy smak i zapach). Lekarz oczyszcza szkliwo zębów, a następnie pokrywa je lakierem. W jego skład wchodzą jony fluoru, które przez kilka godzin po zabiegu wbudowują się w szkliwo. Przez dwie godziny po zabiegu dziecko nie może jeść i pić, a wieczorem nie myje zębów.
- Lakowanie, czyli wypełnianie bruzd, to metoda zarezerwowana dla stałych zębów trzonowych. Czasami stomatolog może ją jednak zalecić także w przypadku ząbków mlecznych (usługa jest wtedy płatna). Specjalną substancją uszczelniającą wypełnia się szczeliny (bruzdy) na powierzchni zębów, które trudno dobrze wyczyścić.
- Płukanie jamy ustnej – w aptekach można kupić preparaty przeznaczone dla młodszych dzieci (mają mniejszą zawartość fluoru). Wspomagają codzienną pielęgnację i wzmacniają szkliwo zębów.
Ewa Sawicka
Konsultacja: dr n. med. Aleksander Remiszewski
