Banany są jednymi z najbardziej rozpowszechnionych owoców tropikalnych. Słodyczą zdobyły sobie serca (a raczej żołądki) smakoszy na całym świecie, którzy jadają je o każdej porze dnia jako surową przekąskę, a także chętnie dodają do sałatek czy ciast.
Owoc ten rośnie na zielonym, nie drewniejącym drzewie o wysokości od 2 do 9 m. Pień (tzw. kłodzina) jest zbudowany z zachodzących na siebie ogonków liściowych. Właściwy pęd to podziemne bulwiaste kłącze osiągające około 30 cm długości i szerokości. Z niego rozwijają się liście i odrosty.
Na wierzchołku kwiatostanu znajdują się kwiaty męskie, które opadają, gdy owoce dojrzeją. Z kwiatów żeńskich powstają beznasienne owoce, przy czym jeden kwiatostan może wytworzyć nawet do czterystu owoców. Po owocowaniu kłodzinę się ścina, a roślina dalej rośnie dzięki odrostom. Na wielkich plantacjach bananowce eksploatuje się 5 do 20 lat, potem sadzi się nowe rośliny, ale w małych uprawach drzewa te rodzą owoce nawet przez 50-60 lat. Zrywa się zazwyczaj niedojrzałe banany, ponieważ dojrzałe są bardzo nietrwałe i źle znoszą transport.
Bananowy papier, żagiel i dom
Ojczyzną banana jest prawdopodobnie Azja. Banan właściwy (musa sp.) pochodzi od dzikich gatunków rosnących na Półwyspie Malajskim. Jest jedną z najstarszych na świecie roślin uprawnych – źródła wskazują, że służył ludziom już 5 tys. lat p.n.e. Do Europy trafił jednak dopiero pod koniec XIX w., a dzisiaj jest bardzo popularny niemal na wszystkich kontynentach.
Na świecie istnieje około trzystu gatunków tych owoców. Niektóre z nich nie są przeznaczone do spożycia, lecz do wykorzystania w rzemiośle i przemyśle; np. z odmiany manilskiej wytwarzane są wytrzymałe włókna, z których produkuje się liny, sieci rybackie, żagle, sznury, tkaniny i różnego rodzaju plecionki, a także papier i płyty budowlane.
Polecamy przepisy:
Banany hodowlane to pozbawione pestek (banan dziki ma duże pestki) mieszańce międzygatunkowe. Owoce te zawierają skrobię, cukier (w tym połowa to sacharoza, a reszta to glukoza i fruktoza), niewielką ilość białek, tłuszczów, witaminy C, B, PP oraz składniki mineralne (potas, magnez, żelazo, miedź, cynk, fosfor, jod i mangan).
Potas zawarty w tych owocach korzystnie wpływa na pracę mózgu, ułatwia skupienie i kojarzenie faktów. Banany regenerują i wzmacniają błonę śluzową żołądka. Zawierają serotoninę, która wpływa na dobre samopoczucie. Ponadto skórka banana pomaga na ukąszenia komara, wystarczy potrzeć swędzące miejsce jej zewnętrzną częścią.
W naszej kuchni
Banany różnią się między sobą nie tylko długością (od 6 do 35 cm) i kolorem skórki (może być zielona, żółta lub czerwona). Istnieją zarówno odmiany słodkie i soczyste, jak też mączyste – z dużą zawartością skrobi – które są ważnym elementem jadłospisu ludności afrykańskiej. Można je gotować jak ziemniaki, piec, suszyć na płatki, suszyć i mielić na kaszę oraz mąkę, a nawet wytwarzać z nich piwo. Z kolei w południowo-wschodniej Azji pąki męskich kwiatów banana gotuje się i spożywa jak warzywo.
Te wszechstronne owoce są zazwyczaj spożywane na surowo, dodawane do sałatek owocowych oraz ciast, ale można popuścić wodze fantazji i wykorzystać banany w mniej konwencjonalny sposób. Znakomicie smakują suszone, wędzone, smażone w cieście naleśnikowym lub w głębokim oleju, pieczone na ruszcie oraz zmiksowane jako składnik koktajli mlecznych. Owoce banana są także sprzedawane w puszkach i przerabiane na przecier, a z plastrów niedojrzałych bananów powstają znakomite chipsy – smaczne i pożywne, ale niestety bardzo kaloryczne.
Jednak do wyboru mamy nie tylko słodkie dania. W Nowej Zelandii prawdziwym przysmakiem jest ryba w sosie bananowym. Oryginalnym i wartym wypróbowania pomysłem jest też kurczak na słodko z bananami.
Smażone banany w wiórkach kokosowych
Składniki:
– 8 bananów;
– 2 jajka;
– 3 łyżki cukru lub miodu;
– 3 łyżki mąki;
– 1 szklanka wiórków kokosowych;
– masło do smażenia.
Wybieramy banany dojrzałe, lecz nie przejrzałe. Przekrajamy je na połowę – najpierw wzdłuż, potem w poprzek. Jajka, cukier i mąkę ubijamy trzepaczką lub miksujemy na gładką masę i wylewamy na talerz. Na drugi talerz wysypujemy wiórki kokosowe. Potem na patelni rozgrzewamy masło. Banany zanurzamy w cieście, obtaczamy w wiórkach kokosowych i smażymy na maśle z obu stron na złoty kolor. Podajemy gorące.
Polecamy też:
