Śmierć Agrypiny Młodszej. Dlaczego Neron kazał zamordować własną matkę?
W dzieciństwie Neron był bardzo zżyty ze swoją matką Agrypiną Młodszą. To właśnie jej zawdzięczał cesarski tron. Z czasem jednak pewna siebie i władcza kobieta stała się dla niego przeszkodą. Wreszcie zdecydował się ją zamordować.
Urodzona w listopadzie 15 roku n.e. Agrypina Młodsza trzykrotnie wychodziła za mąż. Już jako trzynastolatka została żoną niewiele starszego Gnejusza Domicjusza Ahenobarbusa. Owocem związku był przyszły cesarz Lucjusz Domicjusz Ahenobarbus, którego zapamiętano jako Nerona.
Stryj i mąż w jednej osobie
Chłopiec przyszedł na świat w 37 roku: tym samym, w którym po cesarską władzę sięgnął brat Agrypiny, Kaligula. Szalone rządy krwawego tyrana trwały tylko cztery lata. 24 stycznia 41 roku władca padł ofiarą zamachu. Nowym cesarzem obwołano zaś Klaudiusza – stryja Kaliguli.
Nie kto inny, jak właśnie Klaudiusz w 49 roku został trzecim mężem Agrypiny. Cesarz adoptował wówczas pasierba, co otworzyło Neronowi drogę do tronu. Oczywiście zasiąść na nim mógł tylko po tym, jak sam Klaudiusz pożegna się ze światem.
Cesarz zmarł pięć lat po ślubie z Agrypiną w podejrzanych okolicznościach. Obwiniano w pierwszej kolejności wdowę, która – według najpopularniejszej z hipotez – nakarmiła męża potrawką z trujących grzybów.
Jak podkreśla Jennifer Wright w książce pt. "I (nie) żyli długo i szczęśliwie. Najgorsze rozstania w historii", "Agrypina usiłowała osadzić Nerona na tronie, odkąd skończył on dziewięć lat. Wtedy to powiedziała wszystkim, że chłopiec śpi pośród węży". Według opowiastki wrogowie próbowali zgładzić potencjalnego sukcesora. Odstraszył ich jednak widok węża pod jego poduszką (a faktycznie: widok wężowej skóry, którą tam położono).
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
"Pasja jest kobietą". Magda Łucyan i Katarzyna Górniak otwarcie o endometriozie. Jak choroba niszczy życie Polek?
Następstwo Nerona wcale jednak nie było gwarantowane. Klaudiusz miał własnego syna o imieniu Brytanik. Aby podbudować pozycję potomka, Agrypina zorganizowała ślub Nerona z Oktawią: córką Klaudiusza z innego związku. Uważała, że "w ten sposób chłopiec zyska większą legitymację do rządzenia — że powinien być cesarzem, bo nie tylko został adoptowany przez Klaudiusza, ale również poślubił jego córkę".
Otrucie Brytanika
Kalkulacje okazały się trafne. 13 października 54 roku to nie 13-letni Brytanik, lecz o cztery lata starszy Neron został obwołany piątym rzymskim imperatorem. Przez pierwsze kilkanaście miesięcy był jednak raczej figurantem. Faktyczną władzę sprawowała Agrypina. Jak pisze profesor Aleksander Krawczuk w Poczcie cesarzowych Rzymu:
"Głowa jej i Nerona pojawiała się na niektórych emisjach monet, inskrypcje zaś tytułowały ją 'Agrippina Augusta mater Augusti' – Agrypina Augusta matka Augusta. Posiedzenia senatu zwoływano do sali w pałacu cesarskim, aby mogła przysłuchiwać się im zza kotary".
Relacje między matką i synem szybko zaczęły się psuć. Przyczyną były między innymi romanse Nerona. Agrypinę rozwścieczało też usuwanie z urzędów jej zaufanych ludzi. Nie zamierzała się temu bezczynie przyglądać. Próbowała utemperować syna, przypominając mu, że to jej zawdzięcza tron. Groziła nawet, że na własną szansę wciąż czeka Brytanik…
Dla dzierżącego władzę absolutną, krewkiego nastolatka tego było już za wiele. Neron rozkazał zgładzić przyrodniego brata i kuzyna w jednej osobie. Brytanik został otruty w lutym 55 roku podczas uczty, w której brali udział zarówno cesarz, jak i jego matka.
Stanowiło to jasny sygnał dla władczyni. Ona jednak nie porzuciła swoich aspiracji. Konflikt w dalszym ciągu więc eskalował.
Poppea Sabina wkracza na scenę
Nowym zarzewiem sporu stał się związek Nerona z kolejną kobietą. W 58 roku władca nawiązał intymne relacje z Poppeą Sabiną – piękną żoną swego przyjaciela Marka Salwiusza Otona. Aby pozbyć się konkurenta, Neron kazał wygnać niedawnego druha do Luzytanii. Jednocześnie, jak podkreślał cytowany przez Jennifer Wright rzymski historyk Tacyt:
"(…) z każdym dniem gorętsza stawała się jego miłość do Poppei. Ta, nie spodziewając się za życia Agrypiny małżeństwa z Neronem i jego rozwodu z Oktawią, wśród częstych posądzeń, a niekiedy w żartach, robiła cesarzowi wyrzuty i nazywała go niedorostkiem, który, podległy cudzym rozkazom, nie tylko władzy, lecz nawet wolności nie posiada. Bo czemuż odkłada się z nią zaślubiny?"
"Widocznie nie podoba się jej uroda i triumfy przodków! A może jej płodność i szczerość uczucia? Ktoś się obawia, aby przynajmniej jako małżonka nie ujawniła krzywd senatorów i rozgoryczenia ludu na pychę i chciwość matki".
"Jeżeli Agrypina innej synowej, jak tylko synowi wrogiej, znieść nie może, to zwróć mnie lepiej mojemu mężowi Otonowi. Pójdę sobie dokądkolwiek, gdzie bym raczej ze słuchu dowiadywała się o zniewagach wyrządzanych imperatorowi, niż tu na nie patrzała, uwikłana w jego niebezpieczeństwa".
Jeden z biografów cesarza stwierdził, że "słowa te nie pozostały bez wpływu na Nerona. Podjął decyzję, że Agrypina musi umrzeć. Tylko w ten sposób mógł bowiem zdobyć Poppeę".
Zapraszamy na grupę FB - #Wszechmocne. To tu będziemy informować na bieżąco o terminach webinarów, wywiadach, nowych historiach. Dołączcie do nas i zaproście wszystkie znajome. Czekamy na was! Chętnie poznamy wasze historie, podzielcie się nimi z nami i wyślijcie na adres: wszechmocna_to_ja@grupawp.pl.
