Talent to za mało

Czy do tego, aby ludzie zaczęli tworzyć ciekawe rzeczy wystarczy przekonanie, że są zdolni? Nie. Okazuje się, że sama wiara we własne zdolności nie wpływa na wyniki pracy. Ludzie przekonani o braku talentu nawet lepiej wypadają na testach kreatywnego myślenia. Badania nad kreatywnością przeprowadziła studentka psychologii Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Sopocie.

Czy do tego, aby ludzie zaczęli tworzyć ciekawe rzeczy wystarczy przekonanie, że są zdolni? Nie. Okazuje się, że sama wiara we własne zdolności nie wpływa na wyniki pracy. Ludzie przekonani o braku talentu nawet lepiej wypadają na testach kreatywnego myślenia. Badania nad kreatywnością przeprowadziła studentka psychologii Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Sopocie.

Agnieszka Domieniecka, studentka psychologii SWPS w Sopocie, postanowiła sprawdzić, czy przekonanie o talencie wspomaga proces twórczy oraz czy istnieją prostsze i szybsze sposoby na uwalnianie potencjału twórczego w ludziach. Pod naukową opieką dr. Radosława Sterczyńskiego przebadała 100 osób.

Badanie wykazało, że, niezależnie od tego, czy badane osoby są przekonane o tym, że są twórcze, nieutalentowane, czy o nieokreślonej zdolności, prawie zawsze osiągają takie same wyniki testów twórczości. Co więcej, osoby przekonane o tym, że są twórcze, mniej się starają, używają uboższego słownictwa niż osoby, którym wmówiono, że są nieuzdolnione. Paradoksalnie uzyskują takie same, a niekiedy nawet gorsze wyniki od osób „nieutalentowanych”.

Ciekawe rezultaty dały zadania rysunkowe, gdy porównano efekty pracy między płciami. Na prośbę o namalowanie twórczego obrazka znaczna część osób, bo aż 20 proc. narysowała dom, płot i drzewo. Co więcej, 68 proc. tych rysunków wykonały kobiety. Mężczyźni znacznie częściej odwoływali się do seksu i erotyzmu, czego brakowało w pracach kobiet. – Może to być wynikiem socjalizacji i wpływu edukacji kobiet. Nauczono je, że jeśli rysunek ma być ładny, to musi się pojawić na nim kwiat i dom – tłumaczy Agnieszka Domieniecka, autorka badania.

Jak zmienić stereotypowe myślenie? – Wpływając na system kształcenia formalnego i treningów twórczości można oddziaływać na zmianę postaw przyszłych dorosłych. Akt rysowania może być sposobem wyrażania idei i rozwijania wyobraźni – wyjaśnia Domieniecka.

Autorka badania zwraca uwagę, że do wspierania kreatywności nie wystarczy jedynie przekonanie o posiadaniu talentu, ale potrzebne są także treningi, programy edukacji formalnej, aktywne uczestnictwo i działanie. – Dodatkową wskazówką płynącą z badań jest to, że programy edukacji w Polsce wymagają modyfikacji, aby skuteczniej wspierały rozwijanie także talentów dziewczynek, by w swoim myśleniu wykraczały poza dom i gospodarstwo. Warto też pracować nad wzrostem samooceny i pewności siebie młodych mężczyzn oraz kobiet, aby wszyscy byli w stanie otwarcie i asertywnie wypowiadać swoje myśli – dodaje Agnieszka Domieniecka.

Badanie zostało przeprowadzone w kwietniu 2012 roku w ramach pracy magisterskiej pt. „Narzucone przekonania na temat własnej kreatywności a osiągane rzeczywiste wyniki” na kierunku psychologia w SWPS w Sopocie.