Co ma piernik do śledzia?
„Co ma piernik do wiatraka!!”, albo „stary z niego piernik!”. Mało słodyczy można wyczuć w tych powiedzeniach! Trochę to zaskakujące, bo pierniki w Polsce to jedne z najbardziej popularnych i lubianych ciast.
„Co ma piernik do wiatraka!!”, albo „stary z niego piernik!”. Mało słodyczy można wyczuć w tych powiedzeniach! Trochę to zaskakujące, bo pierniki w Polsce to jedne z najbardziej popularnych i lubianych ciast. Nie ma się jednak co oszukiwać, że cały kraj od morza do Tatr zajada się piernikami bez opamiętania. Ilu Polaków tylu piernikowych ekspertów.
Prawdziwa niemoc dopada nas w supermarkecie. Jakie wybrać? Czy niewielkie z dżemem? a może ogromny piernik bez dżemu, ale za to z czekoladą? A może lepiej zamiast ciemnej czekolady powinien mieć mleczną, albo tylko białą polewę, lub jedynie pudrową posypkę? Czy lepsze są serduszka, krążki, a może sześciany, lub spory prostokąt? Oczywiście w najlepszej sytuacji są ci, którzy pierników nie znoszą. Ich żaden wybór nie zadowoli, choć ze swojego doświadczenia wiem, że piernikowi przeciwnicy, jeśli już muszą coś takiego zjeść, to wybierają wersję w czekoladzie. Dzięki temu ciasteczko jest bardziej miękkie i dłużej zachowuje świeżość.
W moim domu pieczenie pierniczków w okolicach Bożego Narodzenia było prawdziwym rytuałem. Dzieci najbardziej zainteresowane były przedziwnym, ciężkim brunatno brązowym ciastem wygniatanym w ogromnej misie. Przez całe lata dochodziło do rozmaitych eksperymentów związanych z piernikowym ciastem. Wśród ciotek i sąsiadek odbywała się piernikowa giełda. Największe wzięcie miały te przepisy, które pochodziły z zachodnioniemieckich czasopism. Niestety wiele z tych opisów czytało się jak bajeczki na dobranoc, bo przecież nikt w komunie nie miał pojęcia skąd wytrzasnąć prawdziwy korzeń imbiru! Potem przychodził największy ubaw dla dzieci: lukrowanie pierniczków na „czarno” lub „biało” i ich ozdabianie. Mama, przy użyciu zmyślnej trąbki z pergaminu, kreśliła na ciasteczkach esy-floresy, a ja posypywałem mokry lukier kolorowymi groszkami, jeśli oczywiście udało się taki rarytas gdzieś skombinować. Każdy z domowników miał zresztą swojego osobistego piernika, na którym znajdowały się jego inicjały. W związku z tym, że
nigdy za piernikami nie przepadałem, to w zasadzie podczas całych Świąt zjadałem jedynie piernik z literką „M”.
O zgrozo pierniki zacząłem jeść w dużych ilościach dopiero wówczas, gdy w sklepach pojawiły się wyborne pierniki toruńskie , pokryte „prawdziwą” deserową czekoladą, mięciutkie i wyrośnięte , a do tego nadziewane dżemem. Nadal nie potrafię się im oprzeć.
Piernik to jedno z najstarszych ciast, które wypieka się w tak zwanych miastach hanzeatyckich. Znane były głównie w Gdańsku, Toruniu, Szczecinie, Amsterdamie, Bremie i Kłajpedzie. Stamtąd zawędrowały do Norymbergii, Monachium, Liege, Ostendy i Pardubic. Nie powinien dziwić fakt, że pierniki związane były i są głównie z dużymi portami. To przecież do tych miejsc najszybciej docierały egzotyczne korzenne przyprawy niezbędne do wyprodukowania tych luksusowych ciast. Ceny pierników były ogromne. Do wytworzenia ciastek zużywano bowiem ogromnych ilości: jajek, cukru, mleka, miodu, cynamonu, imbiru, a także goździków, kardamonu i gałki muszkatołowej. Nie gardzono również anyżem, rodzynkami, migdałami i kandyzowanymi owocami.
Dawne książki kucharskie wręcz pękają w szwach od rozmaitych „sprawdzonych sposobów na dobry piernik”. Anonimowy autor „Kucharza Warszawskiego” – książki, która miała w Polsce do II Wojny Światowej kilkanaście wydań – poleca pierniki: chlebowe, cukrowe, toruńskie, warszawskie , wiejskie i z anyżem. Przy czym pierniczki chlebowe powstają z „czterech funtów” tłuczonego chleba razowego, kwiatu pomarańczowego, miodu, goździków i wanilii.
A co zrobić gdy nagle zostaniemy w domu po Świętach ze starym piernikiem? Uratuje nas Magda Gessler, która radzi, by stare ciasto – oczywiście bez czekolady – posmarować masłem z miodem, a następnie obłożyć...śledziami z cebulą. Taki przekładaniec to podobno rarytas.
(mk/sr)
