Fatalnie działa na mózg, może doprowadzić do udaru. Naukowcy alarmują

Udar mózgu to poważne zagrożenie zdrowotne, które dotyka coraz młodsze osoby. Jakie są jego przyczyny, objawy i jak można mu zapobiegać? Wyjaśniamy.

Wcześniejsze badania wskazały, że częstość występowania udarów niedokrwiennych (spowodowanych zakrzepami) u dorosłych w wieku 18-49 lat wzrasta, czemu towarzyszy wzrost liczby udarów kryptogennych (czyli o nieznanej przyczynie) u osób bez tradycyjnych czynników ryzyka, takich jak nadciśnienie, palenie papierosów, otyłość, wysoki poziom cholesterolu czy cukrzyca typu 2.

- Do połowy wszystkich udarów niedokrwiennych u młodszych ludzi dochodzi z nieznanych przyczyn i częściej występują one u kobiet. Aby skutecznie zapobiegać udarom, niezwykle istotna jest dokładna i regularna ocena zarówno tradycyjnych, jak i nietradycyjnych czynników ryzyka u młodszych osób - mówi dr Jukka Putaala ze Szpitala Uniwersyteckiego w Helsinkach w Finlandii.

- Powinniśmy też starannie badać pacjentów po przebytym udarze, aby zapobiegać kolejnym - dodaje.

Czytaj też: Bulwersująca sprawa z Bielawy. Mężczyzna zmarł po kilku godzinach nie doczekawszy się pomocy

Naukowcy przeanalizowali dane ponad tysiąc Europejczyków w wieku 18-49 lat (średni wiek wynosił 41 lat). Połowa z nich przeszła kryptogenny udar niedokrwienny, a połowa nie doświadczyła udaru. Przeanalizowano związki pomiędzy 12 tradycyjnymi czynnikami ryzyka, 10 nietradycyjnymi oraz 5 specyficznymi dla kobiet (takimi jak cukrzyca ciążowa czy powikłania w czasie ciąży).

Naukowcy dokładnie przyjrzeli się również uczestnikom z ubytkiem przegrody międzyprzedsionkowej (patent foramen ovale, PFO), czyli otworem między górnymi jamami serca. Choć PFO zwykle nie powoduje problemów, wiadomo, że zwiększa ryzyko udaru.

Jak ustalono:

• Tradycyjne czynniki ryzyka były silniej powiązane z udarami u mężczyzn i kobiet bez PFO.
• Z kolei nietradycyjne czynniki ryzyka, takie jak zakrzepy żylne, migrena z aurą, przewlekła choroba nerek, choroba wątroby lub nowotwory, były silniej związane z udarami wśród uczestników z PFO.
• U osób bez PFO każdy dodatkowy tradycyjny czynnik ryzyka zwiększał ryzyko udaru o 41 proc., podczas gdy każdy nietradycyjny czynnik zwiększał je aż o 70 proc.
• Czynniki ryzyka związane z kobietami również zwiększały ryzyko udaru o 70 proc., niezależnie od tradycyjnych i nietradycyjnych czynników.
• Wśród uczestników z PFO każdy tradycyjny czynnik ryzyka zwiększał ryzyko udaru o 18 proc. Jednak po uwzględnieniu czynników demograficznych, takich jak wiek, płeć i poziom wykształcenia, nietradycyjne czynniki ponad dwukrotnie zwiększały prawdopodobieństwo wystąpienia udaru niedokrwiennego.

Naukowcy przeanalizowali również tzw. ryzyko przypisane populacji (ang. population-attributable risk), czyli w jakim stopniu dany czynnik ryzyka przyczynia się do zachorowania i jak sytuacja by się zmieniła, gdyby ten czynnik został wyeliminowany:

• W przypadku udarów bez PFO, tradycyjne czynniki ryzyka odpowiadały za ok. 65 proc. przypadków, nietradycyjne za 27 proc., a czynniki specyficzne dla kobiet za niemal 19 proc.
• W przypadku udarów związanych z PFO, tradycyjne czynniki stanowiły ok. 34 proc., nietradycyjne aż 49 proc., a kobiece czynniki - ok. 22 proc.
• Co istotne, migrena z aurą była głównym nietradycyjnym czynnikiem ryzyka udarów o nieznanej przyczynie - stanowiła 46 proc. przypisanego ryzyka populacyjnego u osób z PFO i 23 proc. u tych bez PFO, co wskazuje na wyższe ryzyko wśród osób z PFO.

- Zaskoczyła nas rola nietradycyjnych czynników ryzyka, zwłaszcza migreny - wydaje się ona jednym z głównych czynników sprzyjających rozwojowi udarów u ludzi młodszych - mówi dr Putaala.

- Nasze wyniki powinny skłonić środowisko medyczne do bardziej zindywidualizowanego podejścia do oceny i zarządzania czynnikami ryzyka. Powinniśmy pytać młodsze kobiety o historię migren oraz inne nietypowe czynniki ryzyka - dodaje.

- Wiemy, że ryzyko udaru różni się w zależności od płci i wieku. Na przykład, najnowsze dane pokazują, że młodsze kobiety mogą być bardziej narażone na udar niż młodsi mężczyźni. Jednak w średnim wieku to mężczyźni mają zazwyczaj wyższe ryzyko. Rozpoznanie specyficznych zagrożeń dla kobiet, takich jak migrena z aurą czy powikłania ciążowe, jako istotnych czynników ryzyka udaru u młodszych kobiet, może zmienić nasze podejście do badań przesiewowych i edukacji pacjentek na różnych etapach życia - uważa dr Tracy E. Madsen z Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego.

Na podstawie: Nontraditional risk factors shed light on unexplained strokes in adults younger than 50

Czytaj też: Do szpitala trafiła prosto ze stoku. Córka usłyszała, że mama umrze

Zapraszamy na grupę FB - #Samodbałość. To tu będziemy informować na bieżąco o wywiadach, nowych historiach. Dołączcie do nas i zaproście wszystkie znajome. Czekamy na was!

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl