Dziewczynki zafascynowane lalkami Barbie uważają się za mniej zdolne od chłopców i mające mniejsze od nich szanse na zrobienie kariery. Zdaniem badaczek, to wpływ zgubnych stereotypów dotyczących podziału ról między płciami, które utrwala ta plastikowa zabawka.
Chociaż jedno z głównych haseł reklamowych firmy produkujące lalki głosi, że „Barbie może być kim tylko zechce”, dziewczynki bawiące się tymi zabawkami myślą o sobie w zupełnie inny sposób - uważają, że mają mniej możliwości rozwoju zawodowego w życiu dorosłym niż chłopcy.
Wykazało to badanie przeprowadzone przez dr Aurorę Sherman z Uniwersytetu Stanowego w Oregonie i dr Eileen Zurbriggen z Uniwersytetu Kalifornijskiego, które przeprowadziły pierwszy w historii eksperyment poświęcony wpływowi lalek Barbie na postrzeganie swoich możliwości zawodowych przez młode dziewczynki.
Do udziału w badaniu zaprosiły 37 dziewcząt w wieku od 4 do 7 lat, które losowo podzielono na trzy grupy. Pierwsza grupa przez pięć minut miała bawić się Barbie w stroju lekarza, druga - Barbie w stroju modelki, a trzecia - popularną w Ameryce śmieszną i neutralną seksualnie lalką Mrs. Potato Head (Pani Bulwa).
Następnie wszystkim dziewczynkom pokazano zdjęcia przedstawicieli 10 różnych zawodów i zapytano, które z nich w przyszłości mogłyby wykonywać one same, a które tylko chłopcy.
Okazało się, że dziewczęta bawiące się lalkami Barbie (niezależnie od „profesji” tych lalek) uważały, że mogłyby zostać zatrudnione w mniejszej liczbie zawodów, niż chłopcy. Uczestniczki bawiące się Panią Bulwą odpowiedziały, że mają takie same możliwości zrobienia kariery w wymienionych zawodach, jak chłopcy.
Jak wyjaśniają badaczki, lalki Barbie - obojętnie czy w przebrane za lekarki, czy za modelki - zawsze wyglądają tak samo: mają nierealne do osiągnięcia kształty ciała, piękne, tryskające młodością twarze i imponujące fryzury. „Taki wygląd przyćmiewa ich kostiumy, które mają odzwierciedlać poszczególne profesje. Nie zwracamy uwagi na to, kim dana lalka jest, tylko na to, jak wygląda” - mówią.
Dodają, że Barbie wpływa na poczucie wartości młodych dziewczynek i uczy ograniczeń w zależności od płci.
„Być może Barbie może być, kim tylko zechce, jak sugeruje reklama, ale dziewczynki, które się nią bawią nie stosują tej reguły do samych siebie. Swoje możliwości uważają za dużo mniejsze” - podsumowuje Sherman.
Badaczka dodaje, że Barbie i jej podobne zabawki przedwcześnie i w nieodpowiedni sposób uczą dzieci różnicować ludzi ze względu na płeć.
Artykuł poświęcony tej pracy pojawił się w najnowszym numerze czasopisma „Sex Roles”.
kap/ agt/
