Wielu wierzy w ten mit. Oto, o czym naprawdę mówi końcówka nazwiska
Wielu z nas słyszało, że nazwiska kończące się na "-ski" lub "-cki" mogą świadczyć o szlacheckim pochodzeniu. Jak jest naprawdę?
Często spotykamy się z przekonaniem, że końcówki w polskich nazwiskach mogą wskazywać na szlacheckie korzenie. Jednak nie zawsze "-ski" czy "-cki" oznacza, że pochodzimy z arystokratycznych rodów. Na co warto zwrócić uwagę?
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Wnuczka Szapołowskiej cieszy się, że nie ma nazwiska babci. Mówi o słowach skierowanych do Pavlović: "Nie nazwała pani S*KĄ"
Historia polskich nazwisk
Prof. Monika Kresa, językoznawczyni z Uniwersytetu Warszawskiego, wyjaśnia, że pierwsze polskie nazwiska pojawiły się w XIII/XIV wieku. Początkowo były one domeną szlachty, która sama je sobie nadawała, dodając końcówki "-ski" lub "-cki". - Szlachta identyfikowała się poprzez posiadane ziemie - tłumaczyła ekspertka w radiowej Trójce.
- Jeżeli szlachcic posiadał miejscowość, która nazywała się Dobra Wola, określano go mianem Dobrowolskiego. Dlatego utarło się, że nazwiska z cząstką "-ski" to nazwiska szlacheckie. W odniesieniu do wieków XIII, XIV, XV, a nawet początków XVI rzeczywiście tak było - zaznaczyła językoznawczyni we wspomnianym wywiadzie.
W wywiadzie dla PAP Monika Kresa podkreśliła, że nazwiska z przyrostkami "-ski" oraz "-cki" są szlacheckie tylko wtedy, gdy są odmiejscowe.
- Jan, który posiadał wieś Sucha, początkowo był Janem z Suchej, a później Janem Suskim. Takie nazwiska wskazywały na posiadane dobra - tłumaczyła ekspertka.
Ewolucja nazwisk. Jak odkryć swoje pochodzenie?
W miarę wzrostu liczby ludności nie każdy mógł mieć unikalne nazwisko. Pojawiły się nazwiska inspirowane przezwiskami.
- Nazwiska przezwiskowe, jak np. Baran, Głąb czy Dąb, to nazwiska niekoniecznie ładne i nobilitujące. Inne grupy społeczne zaczęły więc przerabiać swoje nazwiska za pomocą cząstki "-ski". Na przykład, jeżeli ktoś wcześniej był określany mianem Barana, a nie chciał nim być, dorabiał sobie cząstkę "-ski" i był nazywany Baranowskim - zaznaczyła prof. Monika Kresa w Trójce.
Aby poznać swoje korzenie, warto dokładnie przeanalizować drzewo genealogiczne i dostępne dokumenty rodzinne. Informacje o herbach i majątkach mogą być kluczowe. Sam przyrostek w nazwisku niewiele zdradza.
"Jeśli chcemy poznać historię naszej rodziny, warto dokładnie przejrzeć wszystkie rodzinne dokumenty, takie jak akty ślubu, urodzenia czy zgonu. Tam można znaleźć wiele wskazówek, a czasem nawet i całą historię danego nazwiska. Informacje o szlacheckim pochodzeniu można też znaleźć w dokumentach kościelnych, czyli metrykach chrztów i ślubów. W przypadku osób z wyższych rodów, obok nazwiska może pojawić się herb lub dopisek "urodzony" (łac. nobilis), który świadczy właśnie o przynależności do stanu szlacheckiego. Warto też zajrzeć do archiwów państwowych i kościelnych" - radzi g.pl.
Zapraszamy na grupę FB - #Wszechmocne. To tu będziemy informować na bieżąco o terminach webinarów, wywiadach, nowych historiach. Dołączcie do nas i zaproście wszystkie znajome. Czekamy na was!
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl