Kiedy pójść z dzieckiem do psychologa?

Każdy rodzic chciałby, aby jego dziecko prawidłowo się rozwijało. Czytamy o chorobach, metodach wychowawczych, staramy się zapewnić możliwie najlepsze warunki. Gdy maluch choruje, szukamy porady lekarza. Zdarza się jednak, że powodem do zmartwień staje się dla nas zachowanie dziecka, czasem sami zauważamy niepokojące objawy, czasem uwagę zwraca nam nauczyciel w przedszkolu lub szkole.

Każdy rodzic chciałby, aby jego dziecko prawidłowo się rozwijało. Czytamy o chorobach, metodach wychowawczych, staramy się zapewnić możliwie najlepsze warunki. Gdy maluch choruje, szukamy porady lekarza. Zdarza się jednak, że powodem do zmartwień staje się dla nas zachowanie dziecka, czasem sami zauważamy niepokojące objawy, czasem uwagę zwraca nam nauczyciel w przedszkolu lub szkole. Zaczynamy wtedy rozważać wizytę u specjalisty. Przeczytaj, co dzieje się w gabinecie psychologa, czego możesz się spodziewać i jak się przygotować.

Decyzja o wizycie u psychologa dziecięcego zwykle nie jest łatwa dla rodzica. Wciąż jest to traktowane, zupełnie niesłusznie, jako przyznanie się do pewnego rodzaju porażki. „Nie potrafię poradzić sobie z własnym dzieckiem” – myślimy – „Nie daję rady”, „Jestem złą matką/ojcem”. Zdarza się również, że zachowanie naszego dziecka jest dla nas niezrozumiałe, niepokojące, zastanawiamy się wtedy, czy rozwija się ono prawidłowo, czy jest „normalne”. Obserwujemy inne dzieci i ich zachowanie, rozmawiamy z innymi mamami, przeszukujemy Internet i tam pragniemy znaleźć odpowiedź na nurtujące nas pytania.

Często informacja o niepokojącym zachowaniu naszego dziecka dociera do nas od osoby, która na co dzień ma z nim kontakt, np. od nauczycieli w szkole. W natłoku codziennych spraw możemy nie zauważyć pewnych symptomów, tłumaczyć je złym samopoczuciem dziecka, zmęczeniem lub nadmiarem wrażeń. Tym bardziej czujemy się winni, że nie zobaczyliśmy nic niepokojącego, że nie zareagowaliśmy odpowiednio wcześnie.

Dlatego wielu rodziców zwleka z wizytą u psychologa, podejmując samodzielne próby poradzenia sobie z problemem. Boimy się również, że zostaniemy poddani ocenie, krytyce, że nasze dziecko będzie badane. Uczucia te są całkowicie zrozumiałe i wiążą się z lękiem przed nieznanym. Dlatego tym bardziej ważne jest, aby trafić do kompetentnego specjalisty, przy którym poczujemy się bezpiecznie i któremu zaufamy.

Przede wszystkim, drogi rodzicu, pamiętaj, że psycholog nie jest od oceniania i wartościowania twoich metod wychowawczych i rodzicielskich kompetencji. Jest osobą, która obiektywnie spojrzy na zachowanie dziecka, wasze relacje oraz sposoby komunikowania się i wspólnie z wami poszuka źródła problemów. Może okazać się, że w ostatnim czasie wydarzyło się coś, co dziecko bardzo przeżywa. Problem może dotyczyć zarówno szkoły, jak i rodzinnego domu. Rozwód lub separacja rodziców, kłótnie, śmierć członka rodziny lub pojawienie się drugiego maluszka może być powodem do zmiany zachowania twojego dziecka. Zdarzają się w naszym życiu sytuacje na tyle trudne, że tracimy nasze adaptacyjne możliwości i zwyczajnie potrzebujemy wsparcia, dzieci tym bardziej więc potrzebują go jeszcze mocniej.

Psycholog, dzięki rozmowie, obserwacji dziecka i kontakcie z nim, wysunie pewne hipotezy, które mogą okazać się bardzo pomocne w rozwiązaniu problemu. Nie martw się jednak, jeżeli uświadomisz sobie, że problem tkwił właśnie w sytuacji rodzinnej lub waszym postępowaniu, a wy – rodzice – nie potrafiliście tego zauważyć. Pamiętaj, że osobie obcej, nie związanej z wami żadnymi relacjami, jest zdecydowanie łatwiej zauważyć możliwe źródła kłopotów.

Miłość do dziecka nie pozwala nam również opanować własnych emocji, które często biorą górę nad rozumem. Nie ma nic złego w tym, że „pęka ci serce” na dźwięk rozpaczliwego płaczu twojego dziecka – biologiczną funkcją płaczu jest przecież zwrócenie uwagi rodzica i sprowokowanie go do reakcji. Czasem więc twoje uczucia do dziecka są silniejsze od ciebie i twojego postanowienia bycia konsekwentnym. Warto jednak spróbować zrozumieć własne zachowanie i zachowanie dziecka oraz ustalić efektywne sposoby reagowania.

* Zabawne teksty z dzieciństwa*

Jeżeli zauważyłaś nagłą zmianę w zachowaniu twojego dziecka, stało się apatyczne, przygnębione, unika kontaktu z wami lub protestuje przeciwko chodzeniu do szkoły – jest to sygnał, że w jego życiu dzieje się coś, z czym sobie nie radzi. Powodem do niepokoju może być również agresja lub autoagresja, lęki oraz utrzymujące się jakiś czas moczenie. Zdarza się, że dziecko zaczyna zachowywać się w zupełnie niespotykany dla siebie sposób – np. zauważyłaś regres w jego rozwoju. Każdy problem musi być potraktowany poważnie. W większości przypadków rodzic jest w stanie sam dotrzeć do źródła trudności dziecka i pomóc mu, dzięki swojej troskliwości i wsparciu. Zdarzają się jednak także sytuacje gdy czujemy, że nie potrafimy dotrzeć do malucha i pomóc mu – wtedy wizyta u specjalisty staje się nieoceniona.

Są również pewne symptomy, które zawsze powinny wzbudzić twoją czujność. Problemy w relacjach społecznych, dziwaczne, powtarzane często zachowania, brak mowy i jakiejkolwiek komunikacji z wami – są powodem do wizyty u psychologa. Dzięki odpowiednio dobranym narzędziom specjalista oceni poziom rozwoju psychoruchowego twojego dziecka i zaproponuje odpowiednią formę leczenia.

Ważnym kryterium, które należy wziąć pod uwagę rozważając pójście z dzieckiem do psychologa, jest częstotliwość pojawiania się niepokojących zachowań. Zwróć więc uwagę na to, czy występują one sporadycznie czy często oraz kiedy dziecko zaczęło je przejawiać.

Przed spotkaniem dobrze jest zasięgnąć opinii na temat przebiegu spotkania. Psycholog z pewnością przeprowadzi z tobą wywiad na temat dziecka, poprosi o opisanie problemu, zapyta również o przebieg ciąży, porodu oraz o rozwój dziecka. Wszystkie informacje na temat malucha a także na temat rodziców, ich relacji, atmosfery w domu oraz stosowanych metod wychowawczych, są bardzo istotne dla późniejszej diagnozy. Badanie psychologiczne przeprowadzone zostaje zwykle metodą obserwacji dziecka. Bardzo ważne jest aby warunki, w których przeprowadzana jest obserwacja, były maksymalnie zbliżone do naturalnych, zdarza się więc, że psycholog obserwuje dziecko również w warunkach domowych, analizie podlegać mogą także nagrania video.

Badanie nigdy nie jest nieprzyjemne dla dziecka, opiera się głównie na zabawie. Uczestniczą w niej również rodzice, ponieważ dla psychologa bardzo ważne są relacje w rodzinie oraz ich sposób komunikacji. W zależności od wieku dziecka i problemu, z jakim przychodzi do psychologa dobiera on odpowiednie metody. Zwykle potrzebnych jest kilka spotkań, podczas których psycholog poznaje dziecko i jego rodzinę.

Na wizytę u psychologa nie łatwo jest się zdecydować. Może ona również budzić w tobie stres oraz lęk przed oceną. Ważne jest więc aby trafić do specjalisty któremu zaufasz, pamiętaj, że twój spokój udzieli się dziecku. Waszym wspólnym celem jest przezwyciężenie trudności, a zrobienie pierwszego kroku, jakim jest poszukiwanie pomocy, jest już połową sukcesu.

(dja/sr)

* Zabawne teksty z dzieciństwa*