Ogromny sukces Polki. Jej badania pomogą w poznaniu przyczyn AIDS i białaczki
Dr hab. Joanna Sułkowska z Centrum Nowych Technologii Uniwersytetu Warszawskiego jest według UNESCO jednym z naukowców, którzy mogą zmienić świat. Została wyróżniona w kategorii osób poszukujących nowych źródeł leków. Oprócz niej UNESCO wyróżniło jeszcze 14 młodych badaczek z całego świata zajmujących się m.in. analizą pracy mózgu i opracowywaniem nowych terapii medycznych. Laureatki zostaną uhonorowane podczas gali, która odbędzie się 21 marca w Paryżu.
13.03.2017 | aktual.: 13.03.2017 11:42
Zalogowani mogą więcej
Możesz zapisać ten artykuł na później. Znajdziesz go potem na swoim koncie użytkownika
Sułkowska znalazła się na liście "2017 International Rising Talents". Doceniono ją za "rozwiązywanie sekretów zaplątanych białek".
Wyróżnienie to pokazuje, że warto poznawać nowe dziedziny, być otwartym na nowe odkrycia i wytrwale ich poszukiwać. Nagroda umożliwi mi dalsze interdyscyplinarne badania we współpracy z najlepszymi ośrodkami na świecie nad białkami o nietrywialnej topologii. Poprzez to wyróżnienie chciałabym pokazać kolejnym pokoleniom kobiet, że nauka to także kobieta.
Badaczka kieruje Interdyscyplinarnym Laboratorium Modelowania Układów Biologicznych w Centrum Nowych Technologii UW, gdzie zajmuje się zapętlonymi białkami mogącymi mieć związek z wieloma chorobami cywilizacyjnymi. Dr Sułkowska współpracuje z ośrodkami w Stanach Zjednoczonych: Uniwersytetem Kalifornijskim w San Diego, Instytutem Badawczym Scripps i Uniwersytetem Rice. Jej prace skupiają się na poznaniu funkcji białek z węzłami, co może pomóc zrozumieć przyczyny choroby Parkinsona, AIDS i białaczki.W swojej pracy wykorzystuje metody fizyczne, matematyczne i biologiczne.
- Białko przypomina łańcuch o otwartych końcach, jest trochę jak nasze sznurówki – wyjaśnia w rozmowie z PAP badaczka. - Z życia codziennego wiemy, że wiążą się wszelkie kable, słuchawki do telefonu, a nawet nasze włosy. Węzły są czymś powszechnym i zawiązują się spontanicznie - opisała. Występują również w naszym ciele, np. w strukturach DNA. Posiada je też około 2 proc. struktur białkowych, zdeponowanych w specjalnej światowej bazie białek. - To dość mało. Jednak nie wiadomo, czy rzeczywiście jest ich tylko tyle, czy po prostu węzłów na pozostałych białkach nikt do tej pory nie potrafił zidentyfikować – podkreśla badaczka.
- Jeszcze nieco ponad 10 lat temu naukowcy o istnieniu węzłów na białkach nie wiedzieli nic. Obecnie wiemy, że struktury zawęźlone istnieją w kilkuset białkach. Wśród nich są białka odpowiedzialne za chorobę Parkinsona. Obecnie spodziewamy się, że złe zawiązanie białka może być przyczyną rozwoju tej choroby, ale nie wiemy dokładanie, w jaki sposób – dodaje.
Wiadomo też, że strukturę zawęźloną tworzy białko zwane leptyną, które może także prowadzić do otyłości. - W największym uproszczeniu można powiedzieć, że w zależności od formy, w jakiej występuje, może ono hamować lub stymulować wysyłanie impulsów do mózgu o tym, czy jesteśmy najedzeni czy głodni - mówi dr Sułkowska.
Polka odnalazła m.in. najbardziej skomplikowany węzeł na białku. Badania jej zespołu pokazały, że właściwie składa się on z kilku małych węzełków połączonych pętelkami. Udało się im również wykonać symulacje, które pokazały z kolei jak najmniejsze białko z węzłem mogłoby powstawać. - Używając symulacji komputerowych udało się nam zaobserwować proces wiązania tego białka niemal w realnych warunkach. Pozwoliło nam ono cokolwiek rozumieć z zagadki zawiązanych białek – wyjaśnia badaczka.
Osoby, które trafiają na listę International Rising Talents, są wybierane spośród 250 laureatek krajowych konkursów finansowanych z programu L’Oreal UNESCO For Women in Science. Otrzymują dodatkowe roczne stypendium.
Ranking jest opracowywany od 2014 roku. - Te młode kobiety mają siłę by zmienić świat. Międzynarodowe uznanie pomoże im zrealizować ten potencjał - głosi UNESCO.
