Ryż: danie proste i wykwintne

Odgrywa ogromną rolę w wyżywieniu wielu ludzi, stanowi główne źródło pożywienia dla połowy ludności świata.

Ryż to jedna z najstarszych roślin uprawnych świata. Do ciekawostek można zaliczyć to, że uprawia go się w wodzie – tylko jedna trzecia rośliny powinna wystawać nad powierzchnią, reszta musi być zanurzona. Zapiski o ryżu można odnaleźć już w starożytnych pismach buddyjskich. Przypuszcza się, że przodkiem tej rośliny był ryż trwały (Oryza perennis), występujący do dzisiaj w stanie dzikim. Uprawa rozpoczęła się około 7000 lat temu w Chinach.

Według mitu ryż poznano dzięki dzikiemu psu: ulewy i powodzie spowodowały zniszczenie upraw i zmusiły ludzi do polowania na zwierzęta. Pewnego razu do ludzi podbiegł pies. Na jego ogonie zauważono przyczepionych kilka żółtych ziaren. Wdzięczni ludzie nie robili mu krzywdy, natomiast ziarna z jego ogona zasiali.

W Chinach istnieje wiele powiedzeń związanych z tym zbożem. Na południu Państwa Środka ludzie witają się słowami „Czy jadłeś dzisiaj ryż?”, a o osobie, która straciła pracę, mówi się, że „potłukła jej się miseczka na ryż”.

Zastosowanie ryżu w kuchni jest praktycznie nieograniczone. Jest on ważnym elementem dań kuchni azjatyckiej. Pasuje do wszystkich potraw: zarówno mięsnych, jak i wegetariańskich, stanowi świetny dodatek do zup, sałatek… Z ryżu przygotowuje się desery, suflety i słodkie zapiekanki, puddingi. Jest również podstawą słynnego włoskiego risotta oraz hiszpańskiej paelli.

Japończycy przyrządzają z tego zboża jeden z najbardziej znanych alkoholi – sake, czyli rodzaj wina za sfermentowanego ryżu (wbrew powszechnemu mniemaniu sake nie jest wódką).

Polecamy przepisy:
Ponadto z ryżu produkuje się płatki, chrupkie pieczywo, wafle (w czekoladzie, z cynamonem, w polewach o smaku owocowym), ciasteczka.

Istnieje ponad 8000 gatunków ryżu (w tym około 20 jadalnych). Dzielą się one na trzy rodzaje: ryż długoziarnisty, ryż o średniej oraz o krótkiej długości ziaren.

Najdroższy na świecie gatunek tego zboża to Basmati. Jest to szlachetny, indyjski ryż, od stuleci hodowany na zboczach Himalajów. Jego charakterystyczną cechą jest piękny aromat. Ładny zapach ma również ryż jaśminowy, wytwarza on kwiatowy aromat w czasie gotowania. Jego ziarna są długie i białe. Najlepszy pochodzi Tajlandii i świetnie pasuje do dań kuchni tajskiej.

Inną luksusową odmianą ryżu jest ryż czarny (zwany też kawiorem ryżu), którego niezwykłe walory – intensywny zbożowy smak z aromatem orzechowym – czynią z niego danie wręcz wykwintne. Podaje go się z dziczyzną, ptactwem, rybami i owocami morza.

Miłośnicy risotta powinni zainteresować się trzema gatunkami ryżu, które wyjątkowo dobrze pasują do tej włoskiej potrawy. Są to: arborio, carnaroli i vialone nano. Coś dla siebie znajdą także amatorzy sushi. Do tej słynnej na całym świecie japońskiej potrawy najbardziej odpowiedni jest specjalny ryż do sushi. Jego ziarna są owalne i lekko przebłyskujące.

Gotowany ryż pozwala zachować właściwy poziom cholesterolu. Pomaga utrzymać właściwą przemianę materii. Jest podstawą diety bezglutenowej i nie powoduje uczuleń. Najzdrowszy jest ryż nieoczyszczony, zawiera witaminy z grupy B i cenne minerały.

Risotto z szafranem i parmezanem na przystawkę
Składniki:
– 6 filiżanek bulionu z drobiu,
– 6 łyżek masła, w tym dwie łyżki zostawione na doprawienie potrawy,
– 1/2 filiżanki posiekanej cebuli,
– 2 filiżanki ryżu Arborio,
– 1/2 filiżanki wytrawnego białego wina,
– płaska łyżeczka słupków szafranu,
– 1/2 filiżanki startego parmezanu.

4 łyżki masła rozgrzać w rondlu. Dodać cebulę i smażyć, aż będzie szklista. Dodać ryż i ogrzewać, mieszając, aż ryż dokładnie wchłonie tłuszcz. Potem wlać białe wino i mieszać na średnim ogniu, dopóki ryż nie wchłonie wina. Następnie dodawać bulion w porcjach po 1/2 filiżanki, mieszając, aż każda zostanie wchłonięta. Kontynuować aż do zużycia bulionu. Potem gotować, mieszając cały czas, przez 20-25 minut. Na pięć minut przed końcem gotowania dodać szafran. Risotto wyjąć z rondla, dodać resztę masła i parmezan. Wymieszać. Do ryżu można podać osobno parmezan do posypania.

Polecamy też: