Szczuka - nie muszę być gwiazdą

Kazimiera Szczuka - historyk literatury, krytyk literacki, dziennikarka i budząca wiele kontrowersji feministka. Pocałowała w dłoń Sławomira Zielińskiego, byłego szefa TVP 1, podczas wywiadu w "Pegazie" z Manuelą Gretkowską używała niecenzuralnyh słów a w programie Kuby Wojewódzkiego naśladowała głos prezenterki Radia Maryja, Magdaleny Buczek, za co Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji ukarała Polsat.

"Bunt w Salonie" - tak "Polityka" nazwała spotkanie z Panią. Kto i przeciw komu ma się buntować?

Może tu chodzi o to, że jestem taką salonową buntownicą? Bo przecież jestem feministką i jednocześnie osobą rozpoznawaną w mediach. Należę więc w cudzysłowie do salonów. Chociaż salonowy bunt jest trochę taki bezzębny.

Ja mam jedną twarz. Trochę mnie przeraża, jak Pani je tak mnoży, bo to mi się kojarzy ze schizofrenią albo z osobowością zwielokrotnioną. A jak na razie, to nie jest moja przypadłość. Jestem osobą, która zawodowo zajmuje się krytyką literacką, a także występuje w telewizji. I to wszystko.

Na przykład jakich?

Publiczne całowanie w rękę dyrektora telewizji Sławomira Zielińskiego, oblanie piwem redaktora naczelnego „Playboya” Marcina Mellera...
To nie są skandale. Jakieś żarty czy niszowe towarzyskie wyskoki.

Jak to, po co? Po nic. Wynikały z sytuacji. Miały zresztą miejsce kilka lat temu. Od czasów Zielińskiego mamy już trzeciego prezesa TVP, a ja ciągle jestem pytana w wywiadach o ten wygłup z zamierzchłych czasów.

Nie wiem. Może przystaje. Ale jeżeli dowodem na to ma być całowanie w rękę, to dowód jest bardzo słaby.

Wątpię, choćby dlatego, że byłby to odgrzewany kotlet. A za skandal uważam coś zupełnie innego.

Były wielkie skandale w sztuce, jakieś obrazoburstwa, demonstracyjne zachowania w sferze publicznej. Ale one miały większą rangę.

Jeżeli za cały skandal wymienia się to, że pocałowałam kogoś w rękę czy przedrzeźniałam Madzię Buczek, to nie są to zbyt spektakularne rzeczy.

Nieprzyjemna dla mnie była nagonka, która się potem rozpętała. To było szokujące i przerażające. A jednocześnie wiceprezesem telewizji publicznej jest człowiek, który głosił poglądy nielegalne w świetle konstytucji. Mam na myśli pana Farfała. Człowieka, który publikował pod swoim nazwiskiem neonazistowskie teksty, publikował gwiazdy Dawida obsikane przez psa i pisał groteskowe artykuły w piśmie „Wszechpolak” o tym, że największym zagrożeniem dla narodu polskiego jest ustrój demokratyczny. I to nie był skandal...

Ale on został na wysokim stanowisku w telewizji. Nie ma też żadnego skandalu, kiedy panowie posłowie albo panowie radni obrzucają kamieniami legalne demonstracje, wypowiadają poglądy rasistowskie, seksistowskie, homofobiczne, nawołując do fizycznej przemocy. A tu jakaś babka w programie rozrywkowym przedrzeźni cienki głosik dziewczynki z Radia Maryja i od razu jest to afera na skalę kraju i na telewizję, która to wyemitowała, nakłada się najwyższą karę finansową w historii.

Jak się Pani z tym czuje?
Jak w domu wariatów. Dla mnie skandalem są teksty panów Wierzejskiego czy Giertycha. Ale za nimi nie ciągnie się piętno skandalisty, tylko za mną. Pan Wierzejski zaś uchodzi za charyzmatycznego polityka. Mam wrażenie, że myśmy sobie dali narzucić dziwną hierarchię, niestety. Nagle zaczęliśmy rozliczać i oceniać Güntera Grassa za to, że 60 lat wcześniej, jako nastolatek, w kraju będącym w stanie wojny zaciągnął się do wojska na rok. I to nagle jest potworne. Słyszymy, że on powinien być teraz zdelegalizowany. A obok tego, dziś, w XXI wieku, politycy wypowiadają głośno neonazistowskie hasła. I znajdują poklask. Jak to ważyć? Jak to mierzyć?

W jakimś sensie poklask jest. Takie szokujące poglądy wypowiadane przez posłów PiS czy LPR, że należy bić dzieci albo że nie należy wpuszczać homoseksualistów do szkół, albo że trzeba zdelegalizować organizacje pozarządowe lub ekologiczne, bo są, podobno, sektami, wywołują medialny szum i debaty publiczne. I my się na to godzimy.

Powiem Pani tak, mnie w pewnym momencie było przykro ze względu na Madzię Buczek, skoro jej mogło być przykro. I w takiej sytuacji należały się przeprosiny, które wystosowałam do niej publicznie i prywatnie. I tyle. Żadnego dalszego ciągu ta sprawa nie miała. A szkoda, bo mogła być okazją do umieszczenia w centrum uwagi problemów osób niepełnosprawnych. Ale przecież nie o to w całej tej nagonce na mnie chodziło.

Ja nie jestem uzależniona od kariery w mediach. Mam pracę, raz lepszą, raz gorszą. Ale zawsze mam co robić. Mam swój program o książkach w TVN24, mam czas na to, żeby napisać książkę i jestem szczęśliwa. Ale to, że Pani pomyślała, że taka sytuacja mogła wpłynąć negatywnie na czyjąś karierę, to znaczy, że już żyjemy w chorym kraju.

Udzielałam wywiadu zachodnim dziennikarzom na ten temat. I ta kompletnie nieproporcjonalna przyczyna do reakcji była przez nich postrzegana jako aberracja polskiego życia publicznego. Podobnie jak sprawa tego satyrycznego artykułu o kartoflach. A nie to, że ktoś kogoś przedrzeźnia albo ktoś o kimś napisał. Bo takie rzeczy dzieją się codziennie. A pani myśli, że ja powinnam się bać, bo mogę zostać ukarana. I co? Że nie będę mogła występować w telewizji? To trudno. To ja dziękuję. Bo ja naprawdę nie muszę być gwiazdą.

Na pewno kapitał popularności medialnej, który zgromadziłam, byłby w tym bardzo pomocny. Ale zajmowanie się polityką zawodowo jednak nie ciągnie mnie za bardzo. Wolałabym zagłosować na kobietę, która byłaby super i bardzo chciałaby zostać posłanką.