Czy stres zagraża twojemu zdrowiu? Zrób test
Stres to choroba cywilizacyjna. Wielu z nas narzeka na szybkie tempo życia, ciężką pracę i zbyt dużo wyzwań na co dzień. Tymczasem przewlekły stres to nie tylko złe samopoczucie. Może mieć poważne konsekwencje dla naszego zdrowia, a z czasem nawet zagrażać życiu.
Stres to choroba cywilizacyjna. Wielu z nas narzeka na szybkie tempo życia, ciężką pracę i zbyt dużo wyzwań na co dzień. Tymczasem przewlekły stres to nie tylko złe samopoczucie. Może mieć poważne konsekwencje dla naszego zdrowia, a z czasem nawet zagrażać życiu. Czy powinieneś bardziej na siebie uważać? Psychologowie opracowali prosty test, który pozwala sprawdzić, czy nasz poziom stresu jest na niebezpiecznym poziomie.
Wbrew pozorom stres sam w sobie nie jest czymś negatywnym. Wręcz przeciwnie, zdaniem wielu naukowców bez choćby odrobiny stresu w ogóle nie bylibyśmy w stanie funkcjonować. W odpowiedniej ilości napędza nas do działania i poprawia nasze samopoczucie. Taki pozytywny stan jest nazywany eustresem.
Problem zaczyna się w momencie, kiedy pojawiają się negatywne bodźce, tzw. stresory. Mówimy wtedy o dystresie. Jeśli taki stan trwa zbyt długo, w organizmie zachodzą niepokojące zmiany.
Co się dzieje, kiedy za dużo w naszym życiu negatywnych bodźców? Z początku organizm zaczyna działać sprawniej niż dotychczas, wchodzi na najwyższe obroty. Mamy dużo energii, lepiej rozumujemy, bardzo chcemy działać. W taki sposób organizm chce stawić czoło stresorowi.
Jeżeli jednak stresor nie znika, organizm zaczyna powoli słabnąć. Znajdujący się we krwi kortyzol, zwany hormonem stresu, na dłuższą metę ma na nas bardzo negatywny wpływ. Robimy się zmęczeni, osłabieni. Pogarsza się kondycja cery i włosów. Coraz gorzej działa nasz układ immunologiczny. W efekcie częściej chorujemy, łapiemy każde przeziębienie. Zwiększa się ciśnienie krwi i wzrasta ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Groźne są też psychologiczne następstwa przewlekłego stresu, w tym stany lękowe i depresja.
Skala stresu
Skąd mamy wiedzieć, czy poziom stresu zagraża naszemu zdrowiu? Thomas Holmes i Richard Rahe opracowali specjalną skalę, która pozwala to ocenić. Badacze stwierdzili, że stres można określić na podstawie ważnych wydarzeń, które miały miejsce w naszym życiu w ostatnim czasie. Każdemu bodźcowi nadano odpowiednią wartość umowną w skali od 0 do 100. W ten sposób powstał popularny kwestionariusz Social Readjustment Rating Scale (SRRS).
Holmes i Rahe przetestowali swoje narzędzie badawcze na ludziach, którzy trafiali do szpitala na ostry dyżur. Okazało się, że większość z nich doświadczyła w przeciągu roku większej liczby stresujących wydarzeń niż osoby towarzyszące. W ten sposób, przy pomocy statystyki, udowodniono związek pomiędzy stresorami a chorobą.
Jeżeli chcesz sprawdzić, czy poziom stresu grozi twojemu zdrowiu, zrób test. Weź kartkę i długopis. Jeżeli doświadczyłeś danego wydarzenia w przeciągu ostatniego roku, wpisz liczbę punktów, jaka jest mu przypisana.
Stresory:
- Śmierć współmałżonka (100)
- Rozwód (73)
- Separacja małżeńska (65)
- Pobyt w więzieniu (63)
- Śmierć bliskiego członka rodziny (63)
- Zranienie ciała lub choroba (53)
- Zawarcie małżeństwa (50)
- Zwolnienie z pracy (47)
- Pogodzenie się ze skłóconym współmałżonkiem (45)
- Przejście na rentę lub emeryturę (45)
- Choroba w rodzinie (44)
- Ciąża (40)
- Kłopoty w pożyciu seksualnym (39)
- Powiększenie się rodziny (39)
- Rozpoczynanie nowej pracy zawodowej (39)
- Zmiany w dochodach finansowych (38)
- Śmierć bliskiego przyjaciela (37)
- Zmiana zawodu (36)
- Wzrost konfliktów małżeńskich (35)
- Hipoteka ponad 10000 dolarów (31)
- Wiadomość o konieczności zwrotu większego długu lub pożyczki (30)
- Zmiana stopnia odpowiedzialności w życiu zawodowym (29)
- Opuszczenie przez dzieci domu rodzinnego (29)
- Kłótnie i starcia z krewnymi współmałżonka (29)
- Wzmożenie wysiłku dla wykonania jakiegoś zadania (28)
- Początek lub zakończenie pracy zawodowej współmałżonka (26)
- Rozpoczęcie lub zakończenie nauki szkolnej (26)
- Zmiany standardu, poziomu życia (25)
- Zmiany osobistych nawyków i przyzwyczajeń (24)
- Starcia z szefem (23)
- Zmiany warunków pracy lub najbliższego otoczenia (20)
- Zmiana mieszkania (20)
- Zmiana szkoły (20)
- Zmiany w spędzaniu wolnego czasu (19)
- Zmiany w praktykach religijnych (19)
- Zmiany w nawykach życia towarzyskiego (18)
- Hipoteka lub zaciągnięcie długu poniżej 10000 dolarów (17)
- Zmiana nawyków snu (16)
- Zmiany częstości spotkań rodzinnych (15)
- Zmiany nawyków żywieniowych (15)
- Urlop (13)
- Święta Bożego Narodzenia (12)
- Małe naruszenie przepisów prawnych (11)
Teraz zsumuj punkty i sprawdź, czy twoje zdrowie jest zagrożone:
- 150–199 jednostek stresu = 37-procentowa szansa choroby w ciągu kolejnych 2 lat;
- 200–299 jednostek stresu = 51-procentowa szansa choroby w ciągu kolejnych 2 lat;
- ponad 300 jednostek stresu = 79-procentowa szansa choroby w ciągu kolejnych 2 lat.
Kontrowersje
Skala SRRS jest bardzo przydatna przy określeniu tego, ilu stresorów doświadcza dana osoba. Ukazuje, że stresorami są nie tylko negatywne, ale także pozytywne zdarzenia. Sam urlop to już 13 punktów, a niepokojące dla organizmu bywają nawet zmiany częstości spotkań rodzinnych.
Nie można jednak traktować SRRS jak wyroczni. Psychologowie zaznaczają bowiem, że odczuwany przez nas niepokój w dużej mierze zależy od interpretacji faktów. Przykładowo przejście na emeryturę dla niektórych osób będzie wiązało się z silnym stresem, a inni potraktują to jako ulgę. Dla niektórych już samo pójście na urlop to wystarczający powód do tego, żeby nie spać po nocach.
Jeśli jednak wynik SRRS jest dość wysoki, specjaliści radzą, żeby bardziej na siebie uważać. Niestety, wciąż mamy za małą wiedzę na temat tego, jak radzić sobie ze stresem. Warto na przykład poznać techniki relaksacyjne, które pomogą w wyjątkowo trudnych sytuacjach. Można postawić też na odpowiednie odżywianie i aktywność fizyczną.
(sr/mtr), kobieta.wp.pl
