Byłam na wiecu Sławomira Mentzena. Zapytałam Polki, dlaczego na niego głosują

- Jestem głęboko przekonany, że nie wolno zabijać niewinnych dzieci, nawet jeżeli to dziecko wiąże się z jakąś nieprzyjemnością - powiedział pod koniec marca 2025 r. Sławomir Mentzen, kandydat Konfederacji na prezydenta.

Po tych słowach spadły na niego gromy z różnych środowisk, a w sondażach widać było wyraźne wahnięcie, mimo, że nie zwalnia tempa swojej kampanijnej trasy. Czy to, że ujawnił swoje poglądy na aborcję, a przy okazji na to, czym jest gwałt, zaszkodzą mu na finiszu? Postanowiłam sprawdzić, jak to widzą jego wyborczynie.

Sławomir Mentzen wybrał nietypowy dla Polski model kampanii wyborczej. Nie udziela wywiadów w najważniejszych polskich mediach, mimo licznych zaproszeń, również z Wirtualnej Polski. Swoją kampanię opiera głównie na mediach społecznościowych i spotkaniach w mniejszych lub większych miejscowościach. Czasem ma ich po 7-8 jednego dnia. W pierwszym tygodniu kwietnia 2025 r. przemierzał ścianę zachodnią. Jego śladem udałam się do woj. lubuskiego. 4 kwietnia spotkał się z wyborcami w Sulęcinie, który liczy niecałe 10 tys. mieszkańców.

Kilka godzin przed spotkaniem w Sulęcinie, zadzwoniłam do lokalnych lubuskich struktur Konfederacji z prośbą o pomoc w spotkaniu z kandydatem. Wiem, że jego grafik jest napięty i ze spotkania gna na spotkanie, ale Sulęcin tego dnia jest pierwszy, więc do końca mam nadzieję, że uda mu się zadać parę pytań o jego wypowiedzi o aborcji i definicję gwałtu ("nieprzyjemności"?), zanim szaleństwo się zacznie. Niestety szef kampanii Bartosz Bocheńczak mówi stanowcze "nie". Działacze przekazują, że "trasa to czas dla wyborców". W takim razie swoją uwagę kieruję właśnie na nich, a konkretnie na kobiety, które zjawiają się na wydarzeniu.

Aldonę, postawną blondynkę z wózkiem, pytam o to, co ją przyciągnęło na wiec Sławomira Mentzena. - Inny kandydat niż pozostali, nadzieja na lepsze jutro. Inny program. Żebyśmy dalej zostali Polską. Bo to, co inni proponują, daleko odbiega od idei naszej polskiej - mówi stanowczo. - Młodość. To też jest ważne. Na pewno będzie miał też dużo ambicji, chęci, żeby coś podziałać, zrobić - wylicza z pełnym przekonaniem.

Zwracam jej uwagę na to, że w ostatnim sondażu Sławomir Mentzen stracił kilka punktów procentowych po swoich wypowiedziach na temat aborcji, a konkretnie przesłanki prawnej związanej z gwałtem. Kobieta zaczyna tłumaczyć swojego kandydata.

- Ja nie słyszałam pełnego wywiadu, ale nie wierzę do końca w to. Wiadomo, w sieci są różne...

Postanawiam zatem zacytować słowa polityka. - Kandydat na prezydenta nazwał publicznie gwałt nieprzyjemnością - przypominam.  

- No ja, jak usłyszałam to w tej wersji skróconej, to no nie, ale z tego, co słyszałam, to cały wywiad wyglądał zupełnie inaczej. I to nie było tak określone akurat – twierdzi wyborczyni Mentzena. - A wiadomo, że sobie później wykorzystują takie co niektóre dla kampanii. Moim zdaniem on jest inteligentnym człowiekiem i w kolano by sobie nie strzelił, mówiąc coś takiego przed samymi wyborami – idzie w zaparte.

Na wiec w Sulęcinie kobieta przyjechała z koleżanką, Kaśką, która w pracy specjalnie zamieniła się godzinami, żeby posłuchać Sławomira Mentzena na żywo. Pytam ją, co przekonuje ją w tym kandydacie.

- Bardzo mądrze rozmawia. Widać, że ma jakiś plan na przyszłość - mówi z pełnym przekonaniem. Na pytanie, czy jej zdaniem w Polsce Mentzena kobietom będzie lepiej, odpowiada, że tak.

- Przede wszystkim cieszymy się, że jest z nami. Żeby obcokrajowcy, żeby Ukraina nie miała tyle pomocy, bo u nas pod tym względem zaczyna się źle dziać - dopowiada Aldona.

Powoli zbliża się godzina 15, o której ma się pojawić Mentzen. Tłum na placu gęstnieje. Zauważam młodą mamę z kilkumiesięczną córeczką w wózku. Okazuje się, że ona nie jest zadeklarowaną fanką kandydata. Mieszka w bloku tuż przy placu, więc przy okazji wydarzenia postanowiła wyjść z domu i posłuchać, co Mentzen ma do powiedzenia.  

- Przyszłam z ciekawości - wyjaśnia. Na pytanie, czy słuchała kiedyś Sławomira Mentzena, odpowiada, że jej brat czasem puszcza jej jego wypowiedzi, ale niespecjalnie zna jego program. W pewnym momencie naszą rozmowę przerywają okrzyki Bartosza Bocheńczaka, który prowadzi wydarzenie. Zaczyna głośno zagrzewać tłum, bo już niedługo, po wystąpieniach lokalnych działaczy, ma się pojawić gwóźdź programu.

- Żeby wszyscy zwolennicy tęczowej koalicji Rafała Trzaskowskiego usłyszeli, z kim przegra wybory – krzyczy ze sceny Bocheńczak. - Mentzen! Mentzen! - skanduje rozentuzjazmowany tłum. Daję sobie moment na to, by przyjrzeć się zgromadzonym na placu.

Gdy przyjechałam do Sulęcina, w centrum było ledwie kilkadziesiąt osób, zebranych w grupkach na całym placu. Teraz tłum to ponad 400 osób. Frekwencja jak na takie miasteczko imponująca. Spójrzmy na demografię. Według danych CBOS z 2023 r. o profilu wyborców poszczególnych partii politycznych, 32 proc. wyborców Konfederacji miało od 18 do 24 lat, a 31 proc. miało od 25 do 34 lat. Wówczas aż 78 proc. wyborców partii stanowili mężczyźni.

Popularność partii wśród młodych wyborców w wieku 18-29 jest duża. Według sondażu Opinia24 dla RMF FM z połowy marca 2025 r., wzrosła ona aż do 54 proc. w stosunku do poparcia na poziomie 35 proc. w poprzednim miesiącu. Wśród ogółu wyborców na Konfederację zagłosowałoby 31 proc. mężczyzn i tylko 12 proc. kobiet.   

Ten przekrój demograficzny doskonale widać w Sulęcinie. Plac pełen jest młodych osób, nastolatków. Młodzi mężczyźni powiewają proporczykami z napisem "Mentzen 2025" i biało-czerwonymi flagami. Są podekscytowani i żałują, że nie udało im się dostać czapeczki. Te przeznaczone były dla wyborczyń. Są w bardzo wyraziście różowym kolorze.

W tłumie migają gdzieniegdzie różowe czapeczki z daszkiem, ale jest ich niewiele. Podobnie jak kobiet. Zauważam dobrze ubraną panią w średnim wieku. Pytam ją o to, co skusiło ją do pojawienia się na wiecu.

- Moim zdaniem ma bardzo dobry program. Najlepszy. Konfederacja ma dobrych przedstawicieli. Między innymi Bosaka. Jego program najbardziej mi odpowiada. Chodzi o Ukrainę, o nasze granice. To są bardzo ważne sprawy dla nas. Tak samo o nas Polaków. My Polacy mamy mieć w swoim świecie więcej praw niż ci ludzie, którzy teraz mają wojnę. Ja ich rozumiem. No ale mimo wszystko Polak jest Polakiem i jest u siebie - wyjaśnia pani Lucyna. Pytam ją o wypowiedzi Sławomira Mentzena o aborcji.

- Może niefortunnie się wyraził - mówi.

- W wywiadzie padło określenie gwałtu jako nieprzyjemności - dopytuję.

- No tak mi się wydaje, że to było złe wyrażenie. On chyba nie chciał tego tak ująć. No ale wiadomo, jako kobietę mnie zmroziło - przyznała w końcu.

Sławomir Mentzen jest w czasie wiecu jak prawdziwy trybun ludowy, porywający swoich zwolenników. Kpi z przeciwników w tych wyborach, podważa ich kompetencje. Stawia na dość ostrą retorykę.

- Trzaskowski mówi, że jak zostanie prezydentem, to tacy bezpieczni będziemy. Hołownia idzie nawet dalej. Jak już przestanie płakać, otrze łzy, to Putina w ziemię będzie wdeptywał. No i potem przychodzą do mnie żołnierze Wojska Polskiego i mówią, że będą mieli problem z tym wdeptywaniem, bo im wojsko butów nie dało i na boso tego Putina mają wdeptywać - grzmi Mentzen.

- Ja nie chcę, żeby oni dalej dbali o nasze bezpieczeństwo. Niech zajmą się czymkolwiek innym, niech się zajmą hodowlą jedwabników, ale nie naszym bezpieczeństwem, bo kompletnie tego nie potrafią - mówi. Dalej kandydat ślizga się gładko po kolejnych tematach. Opowiada też jak to niemieccy policjanci podrzucają Polsce tysiące migrantów i on na to nie pozwoli, a jako prezydent będzie ich rozliczać. Według dostępnych informacji, w latach 2023-2024 Niemcy przekazały nam odpowiednio 404 i 331 migrantów.

- Jeżeli jeszcze raz przyjedzie jakiś niemiecki radiowóz, to my ten radiowóz będziemy konfiskować, policjantów aresztować, a imigrantów odsyłać, bo to ich imigranci – zapowiada, co spotyka się z entuzjastyczną reakcją zgromadzonych zwolenników Konfederacji. Mentzen nie precyzuje, jak zamierza zrealizować te deklaracje, biorąc pod uwagę ograniczone uprawnienia polskiej głowy państwa. Ale jak wiadomo, w wiecach wyborczych nie o logikę chodzi. W czasie swojego wystąpienia w Sulęcinie Mentzen wielokrotnie nawiązuje do kwestii migrantów, strasząc na przykład tym, co dzieje się w Szwecji, która - jak mówi - była kiedyś najbezpieczniejszym miejscem na ziemi.

- A teraz w jeden rok 400 strzelanin, 150 zamachów bombowych, dziesiątki stref "no go", gdzie policja nie ma wstępu, bo jest zbyt niebezpiecznie, a Sztokholm został światową stolicą gwałtów. I to nie dlatego, że to Szwedom nagle odbiło i zaczęli zachowywać się jak bandyci. 97 proc. Sprawców tych strzelanin w Szwecji to są imigranci i dzieci imigrantów. Szwedzi dalej są spokojni, ale niestety nie żyją już w spokojnym państwie, bo sobie naściągali problemów z całego świata. Niemcy to samo - mówił w Sulęcinie Mentzen.

Szwecja rzeczywiście od kilku lat zmaga się z problemem przemocy z użyciem broni palnej, szczególnie w związku z działalnością gangów. W 2022 roku Szwedzka Policja (Polisen) raportowała około 391 incydentów z bronią palną, z czego 62 zakończyły się śmiercią. W 2023 roku liczby były podobne, choć ze spadkiem śmiertelnych ofiar. W Szwecji nie ma formalnych "no-go zones", czyli miejsc, gdzie policja nie ma wstępu. Policja tam działa regularnie, ale są to obszary o trudniejszej sytuacji społecznej. Pełna lista tych obszarów jest publikowana przez szwedzką policję.

Szwecja rzeczywiście ma jeden z najwyższych wskaźników zgłoszonych gwałtów w Europie. Ale wynika to głównie z innej metodologii raportowania – np. każde powtórne zgłoszenie tego samego czynu liczy się osobno, a definicja gwałtu jest szersza niż w wielu krajach. Dodatkowo więcej ofiar zgłasza przestępstwa, co też podnosi statystyki. Nie oznacza to, że Szwecja jest realnie bardziej niebezpieczna niż inne kraje.

W 2021 r. raport Rady ds. Prewencji Przestępczości (Brå) wykazał, że osoby z tłem migracyjnym są nadreprezentowane wśród sprawców przestępstw z użyciem przemocy. W przypadku strzelanin gangsterskich udział osób urodzonych za granicą lub z rodzicami imigrantami wynosił około 85 proc.– 90 proc.

- Ci ludzie prowadzą do tego, że Polska straci swoje poczucie bezpieczeństwa, że będzie znacznie gorzej niż było. Ale jestem głęboko przekonany, że Polacy mają olbrzymie przykłady zdrowego rozsądku i że Polacy to rozumieją, że Polacy obronią swoje córki, siostry, żony, matki, że Polacy nigdy nie zgodzą się na masowe migracje z Azji czy z Afryki. Nigdy nie pozwolimy na to - krzyczał Mentzen ze sceny, wywołując gromkie brawa swoich zwolenników. Zapewniał przy tym, że jeśli nic się nie zmieni "dalej będziemy żyli w tym bagnie, w tym dziadowskim państwie z kartonu łączonego na trytytki".

Wystąpienie Sławomira Mentzena trwa 20 minut. Polityk po zejściu ze sceny robi sobie kilka zdjęć ze zwolennikami, po czym pędzi na kolejny wiec, a plac powoli się wyludnia. Zauważam parę, która słuchała polityków Konfederacji przez ostatnią godzinę. Kobieta ma na oko niewiele ponad 20 lat i przypinkę Sławomira Mentzena na piersi. Mężczyzna wygląda na trochę starszego. Pytam ich, co przyciągnęło ich na wiec. Okazuje się, że co prawda przypinkę wpiął jej partner, ale w programie kandydata są rzeczy, które ją przekonują. Na przykład zniesienie podatków, choć sam Mentzen wycofał się z tego już jakiś czas temu.

- To jest najlepsze, co może zrobić - mówi kobieta.

- Powinien zrobić, żeby nie płacić podatku od emerytur. Moja mama płaciła składki i powinna większą emeryturę dostawać - wtrąca mężczyzna.

Nawiązuję w rozmowie do sondażu, w którym Sławomir Mentzen stracił kilka punktów procentowych po wypowiedziach o aborcji i to określenia gwałtu mianem "nieprzyjemności".

- No z tym to moim zdaniem przesadził. To powinna być decyzja kobiet - mówi moja rozmówczyni.

- Jako facet ja nie jestem za aborcją. Aborcja? Stanowcze nie - wtrąca się towarzyszący jej mężczyzna.

- A ty się najwięcej wypowiadasz na ten temat! - strofuje go moja rozmówczyni. - Jako kobieta mówię z czystym sumieniem, że przesadził i to powinien być wolny wybór kobiety, a nie prezydenta - mówi na odchodne zwolenniczka Mentzena.

W pobliskiej cukierni zauważam dwie starsze panie, które delektują się lodami. Pytam je o wrażenia z wiecu. Pani Marzena jest niezadowolona, bo kandydat nie dał szansy na zadawanie pytań.

Pytam o ostatnie wypowiedzi polityka Konfederacji związane z aborcją i gwałtem. Druga z pań, Barbara, od razu mówi, że to jej się nie spodobało. Też przyszła na wiec, zobaczyć co powie.

- On w ogóle nie lubi kobiet. No nie lubi kobiet. Obiecuje młodym likwidację podatków, 800+, 300+, trzynastki, czternastki. Nie będzie wsparcia dla starszych ludzi – wylicza Barbara.

- Wie pani, każdy ma prawo startować i trzeba, prawda, przyjść, posłuchać, zobaczyć mimikę, jak się zachowują i wtedy zdecydować. Dlatego przyszłyśmy, posłuchałyśmy no i mi się na przykład nie podoba – dodaje pani Marzena. - Powiedział to, co miał przygotowane.

- Dokładnie, nie było czasu na dyskusję, na zadawanie pytań. To była jednostronna prezentacja – dodaje pani Barbara. Obie starsze panie są przekonane, że Mentzen nie ma szans na drugą turę.

- Ja myślę, że go nie będzie. Naraził się kobietom - mówi Barbara. - A kobiety nie wybaczają - dodaje ze śmiechem.

- Ale młodzi są za nim, bo obiecał im, że podatków nie będzie, a on kłamie, generalizuje. Tylko młodzi procentowo mniej głosują, niż emeryci. I jeszcze jak kobiety wnerwił... - dodaje Barbara.

- Dziewczyny przychodzą, bo młody, przystojny. Ja kiedyś też byłam młoda i głosowałam na Kwaśniewskiego, za bardzo tego nie rozumiałam, ale był młody i przystojny i na niego głos oddałam - dzieli się wspomnieniami Marzena. - Myślę, że młode dziewczyny pójdą na niego głosować, bo ładny, podoba się itd., a nie rozumieją i nie słuchają tego, co on mówił. Przecież w Polsce prezydent ma mało uprawnień, on jest zwierzchnikiem sił zbrojnych. Działać to może prezydent we Francji. Nasz nic nie może.

- Dokładnie, głównie reprezentuje nas na zewnątrz i podpisuje dokumenty – dodaje jej koleżanka.

Aleksandra Zaprutko-Janicka, Wirtualna Polska