Cytologia, USG domaciczne, mammografia i USG piersi to najważniejsze badania, o których żadna kobieta nie może zapomnieć. Kiedy je robić i dlaczego są tak ważne dla naszego zdrowia?
Cytologia, USG domaciczne, mammografia i USG piersi to najważniejsze badania, o których żadna kobieta nie może zapomnieć. Kiedy je robić i dlaczego są tak ważne dla naszego zdrowia?
Cytologia to podstawa profilaktyki raka szyjki macicy. Pozwala wykryć zmiany przedrakowe, czyli nieprawidłowe komórki w nabłonku szyjki macicy, a także raka w bardzo wczesnym stadium. Chociaż rak szyjki macicy rozwija się długo, to nieprawidłowe komórki mogą pojawić się nawet kilkanaście lat wcześniej. Wczesne zmiany są całkowicie wyleczalne, dlatego tak ważne jest regularne wykonywanie cytologii. Nie musisz obawiać się badania. Trwa ono krótko i jest niebolesne.
Pierwsza cytologię powinnaś zrobić, jeśli rozpoczęłaś współżycie seksualne lub ukończyłaś 25 lat. Na badanie powinnaś zgłaszać się raz w roku, zwłaszcza, jeśli podczas poprzednich wykryto nieprawidłowości albo należysz do grup ryzyka: często zmieniasz partnerów seksualnych, masz nawracające stany zapalne pochwy albo występują u ciebie krwawienia kontaktowe, na przykład, przy stosunkach. Jeśli wyniki corocznych badań dwa razy pod rząd były prawidłowe – możesz cytologię robić raz na dwa lata.
USG domaciczne (przezpochwowe)
USG domaciczne (przezpochwowe) umożliwia wykrycie wszelkich zmian w narządach rodnych. Pozwala zmierzyć błonę śluzową macicy. Nadmierna grubość endometrium (zwłaszcza u pań po menopauzie) wymaga dalszej diagnostyki w kierunku raka. USG domaciczne ocenia też wielkość, położenie i budowę wewnętrzną jajników. Pozwala wykryć nieprawidłowe twory w postaci guzów i torbieli, a nawet ustalić, jaki charakter mają zmiany. To pierwszy krok w profilaktyce raka jajników. Powinnaś robić je zawsze podczas rutynowego badania ginekologicznego, a gdy lekarz nie ma aparatu do USG - raz, dwa razy w roku.
Zgłaszaj się też zawsze, gdy zauważysz nieprawidłowości ( np.: bóle w podbrzuszu, nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych). Badanie nie wymaga specjalnych przygotowań i można je wykonać w każdym dniu cyklu miesiączkowego. Trzeba tylko pamiętać o opróżnieniu pęcherza moczowego. Badanie jest w zasadzie bezbolesne, może jednak wywołać uczucie pewnego dyskomfortu.
Mammografia
Mammografia to prześwietlenie piersi promieniami Roentgena (podobnie jak prześwietlenie płuc). Mammografia pozwala wykryć nawet guzki wielkości zaledwie 3 mm. Niestety, nie pokazuje, z jakimi zmianami mamy do czynienia: czy to łagodny gruczolak, torbiel czy nowotwór. Dodatkowym badaniem jest USG piersi, które pokazuje, jaki jest charakter zmian. Jeśli należysz do grupy podwyższonego ryzyka zagrożonej rakiem piersi, specjaliści radzą, aby mammografię wykonać po 35 roku życia. W pozostałych przypadkach możesz poddać się pierwszemu badaniu po ukończeniu czterdziestki. Później należy powtarzać je co 1,5 – 2 lata. Do menopauzy należy wykonywać je na zmianę z ultrasonografią (w jednym roku jedno, w następnym drugie badanie).
USG piersi
USG pozwala na odróżnienie litego guzka od torbieli i jest przydatne w przypadku trudności w zlokalizowaniu guzka, co ma miejsce zwłaszcza u młodych kobiet, kiedy tkanka gruczołu piersiowego jest zbyt gęsta, aby można było wykonać mammografię. Dlatego jako pierwsze badanie zalecana jest przede wszystkim dla młodych kobiet. Ale są też kobiety dojrzałe, których piersi zbudowane są z bardzo gęstej tkanki gruczołowej. W takim przypadku lekarz po mammografii zaleca dodatkowo wykonanie USG. W celu monitorowania piersi zaleca się takim kobietom robienie mammografii raz na dwa lata, a USG raz w roku. Oba badania należy obowiązkowo wykonać przed rozpoczęciem hormonalnej terapii zastępczej.
Pierwsze USG piersi należy wykonać ok. 20. roku życia i do trzydziestki powtarzać je co 2 lata. Lekarz może zdecydować też o innej częstotliwości badań. Przy badaniu ultrasonograficznym ogromne znaczenie dla prawidłowej diagnostyki ma jakość aparatu oraz doświadczenie lekarza wykonującego badanie.
Maria Piotrowiec (mpi/mtr)
