Topinambur
Nadaje się do przyrządzenia wielu różnych potraw. Jest smaczny i bogaty w substancje odżywcze, mimo to nie zdobył tak szerokiej popularności jak spokrewniony z nim ziemniak. Jednak w krajach europejskich warzywo to zaczyna być doceniane.
03.01.2008 | aktual.: 29.06.2010 01:02
Nadaje się do przyrządzenia wielu różnych potraw. Jest smaczny i bogaty w substancje odżywcze, mimo to nie zdobył tak szerokiej popularności jak spokrewniony z nim ziemniak. Jednak w krajach europejskich warzywo to zaczyna być doceniane.
Topinambur (znany również jako słonecznik bulwiasty, ziemna gruszka, karczoch jerozolimski, cytrus północy) jest rośliną wieloletnią, z rodziny astrowatych, ma wysoką łodygę o długości 2,5-3,5 m) z bujną masą zielonych liści. Liście górne są podłużnie jajowate lub lancetowate, dolne sercowate i zaostrzone.
Kwiaty są bardzo dekoracyjne – wyglądem przypominają słonecznika. Zachwyciły one malarza Claudea Moneta, który uwiecznił je na swoim obrazie: "Kwiaty Topinambura".
Zapomniany krewny ziemniaka
Swą nazwę topinambur zawdzięcza Indianom zamieszkałym w Ameryce Północnej, z plemienia Tupinamba. Do Europy trafił z Ameryki na początku XVII wieku. W 1615 został poświęcony przez papieża Pawła V. Uprawa karczocha jerozolimskiego upowszechniła się podczas wojny trzydziestoletniej – 1618-1648, kiedy to wielu krajach panował głód. Przez następne 200 lat często gościł na europejskich stołach. Jedzono go w postaci surowej, pieczonej, gotowanej. W XVIII stuleciu został całkowicie wyparty przez ziemniaka.
Renesans słonecznika bulwiastego
Obecnie warzywo to zaczyna być na nowo doceniane. We Francji serwuje się go w najlepszych restauracjach. Spożywa go się także w Ameryce, Włoszech, Niemczech, Chinach, Indiach i Środkowej Afryce. W Polsce uprawia go się jako roślinę ozdobną.
Słonecznik bulwiasty wykorzystuje się do sałatek, zup. Przed spożyciem trzeba go porządnie umyć. Można go podawać ugotowanego jak ziemniaki, faszerować, zapiekać, smażyć w cieście. Możliwości jest naprawdę bardzo wiele.
ZOBACZ TEŻ:
BARMAŃSKIE SHOW W TWOIM DOMU
Zupa z topinambura (według Indian Cherokee) (6-8 porcji)
Składniki:
- 0,5 kg bulw topinambura ostrożnie umytych
- 2 pory umyte i pokrojane w plasterki
- 2 (5,4 grama) paczki rosołu kurzego
- 6 szklanek wody
- 2 łyżeczki soli
- 1/8 łyżeczki pieprzu
- 2 jajka lekko ubite
Warzywo to jest źródłem witamin, pierwiastków: krzemu, potasu, wapnia, fosforu, żelaza i cynku. obniża poziom glukozy we krwi, cholesterolu, trójglicerydów, lipoproteidów, normalizuje ciśnienie krwi, przemianę węglowodanową i tłuszczową. Wspomaga leczenie infekcji. Napar z kwiatów i liści czy sok z bulw pozytywnie oddziałują na przewód pokarmowy.
Ekologiczne źródło energii
Część nadziemna nadaje się do produkcji brykietów. Z 1 ha się 8-30 ton suchej masy. Z kolei zielona masa jest dobrym surowcem do produkcji biopaliwa.
Ozdobne warzywo
Jest bardzo prosty w uprawie. Rośnie na wszystkich rodzajach gleb. Nadaje się do zasłonienia miejsc mniej atrakcyjnych w ogrodzie lub na działce, może zastąpić żywopłot. Nie wymaga specjalnej pielęgnacji - to wolno rosnąca bylina. Plon topinambura jest porównywalny do ziemniaka. Kto wie? Być może wkrótce karczoch jerozolimski trafi z ogrodów na polskie stoły?
