Menopauza a tabletki antykoncepcyjne: czy tabletki antykoncepcyjne opóźniają menopauzę?

Źródło zdjęć: © materiały partnera

01.12.2023 15:38

Jesteś po 40. i zastanawiasz się, jak zadbać o swoją antykoncepcję? Szukasz bezpiecznej metody dla kobiet 50+? Sprawdź, jaki wpływ na przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych ma okres przedmenopauzalny i menopauza oraz czy mogą one opóźnić przekwitanie?

Menopauza a tabletki antykoncepcyjne: czy tabletki antykoncepcyjne opóźniają menopauzę?

Tabletki antykoncepcyjne to metoda, która działa przez dostarczanie organizmowi hormonów – zazwyczaj estrogenu i progesteronu, a w przypadku środków jednoskładnikowych tylko progesteronu – które mają zahamować owulację i utrudnić zapłodnienie. Mogą też służyć do regulowania cyklu menstruacyjnego. Mają więc wpływ na procesy zachodzące w organizmie kobiety, ale czy mogą opóźnić menopauzę?

Zdania naukowców są w tej kwestii podzielone. Niektóre wyniki badań wskazują na to, że są one w stanie jedynie zamaskować niektóre objawy przekwitania. Badacze z Boston University oraz University od California zauważyli jednak, że tabletki miały wpływ na opóźnienie menopauzy u badanych pacjentek. Kwestia ta wymaga więc przeprowadzenia szerszych analiz i pozostaje do końca nierozwiązana.

Przeczytaj więcej o tym, czy tabletki antykoncepcyjne opóźniają menopauzę>>

Jak rozpoznać menopauzę, biorąc tabletki antykoncepcyjne?

Lekarze zauważają, że przyjmowanie antykoncepcji doustnej może maskować niektóre objawy menopauzy. Wpływają one na uregulowanie cyklu menstruacyjnego, dlatego trudniej jest obserwować zachodzące zmiany. Sposobami na ich rozpoznanie i zdiagnozowanie rozpoczęcia etapu menopauzy są:

obserwacja typowych objawów klimakterium – m.in. uderzeń gorąca, zmian nastroju, suchości pochwy. Należy je omówić z lekarzem, który może skierować na dalsze badania;
odstawienie tabletek antykoncepcyjnych połączone z monitorowaniem objawów – po konsultacji z lekarzem można wprowadzić tymczasową przerwę w przyjmowaniu antykoncepcji hormonalnej;
wykonanie odpowiednich badań – poziom hormonów: FSH (hormon folikulotropowy) i LH (hormon luteinizujący). Podniesiony może wskazywać na zbliżającą się menopauzę;
badania ultrasonograficzne jajników i macicy.

Po 40. roku życia niezbędna jest więc konsultacja z lekarzem oraz świadomość objawów, które mogłyby wskazywać na menopauzę.

Przeczytaj o nowoczesnych metodach antykoncepcji dla kobiet po 40. roku życia>>

Antykoncepcja po 50.

Kobiety po 50. roku życia, a więc w momencie, kiedy najczęściej występuje klimakterium, zastanawiają się, czy w okresie menopauzy można zajść w ciąże i czy trzeba korzystać z antykoncepcji? Warto wiedzieć, że przekwitanie dzieli się na 4 etapy:

premenopauzę (około 40. roku życia), kiedy organizm przygotowuje się do zmian hormonalnych;
perimenopauzę (na około 3-4 lat przed menopauzą);
menopauzę – ostatnie krwawienie, po którym przez 12 miesięcy nie powinna pojawić się menstruacja;
postmenopauza – zanika krwawienie. W tym czasie warto zrobić badania poziomu hormonów, aby potwierdzić ustanie owulacji i zakończenie przyjmowania antykoncepcji.

Przez okres, kiedy lekarz nie potwierdził jeszcze ustania płodności, warto więc zabezpieczyć się przed zajściem w ciąże przy pomocy jednej z polecanych metod dla kobiet 50+:

antykoncepcja hormonalna – tabletki antykoncepcyjne

Są uznawane za jedną z najbardziej niezawodnych metod antykoncepcyjnych. Wyróżnić można tabletki dwuskładnikowe, w których skład wchodzi estrogen i progesteron, jak również tabletki jednoskładnikowe. Ich nowoczesne formy są chętnie wybierane przez kobiety, również po 50. roku życia, czy z obciążeniami chorobowymi. Są bezpieczne i dobrze tolerowane. Nie powodują krwawienia z odstawienia. Ich zadaniem jest zahamowanie owulacji i dodatkowo zagęszczanie śluzu w szyjce macicy. W przypadku tabletek antykoncepcyjnych wskaźnik Pearla jest różny w zależności od ich rodzaju. Skuteczność tych dwuskładnikowych (progestagen + estrogen) wynosi 0-1,262 przy idealnym stosowaniu, z kolei tabletki jednoskładnikowe (zawierające jedynie progestagen) mają skuteczność 0,142 przy stosowaniu idealnym.

Przeciwwskazaniem do stosowania mogą być: choroby nowotworowe i choroby serca.

Spirala antykoncepcyjna

Spirala zakładana domacicznie przez ginekologa/żkę na okres około 5 lat. Po tym czasie wymagana jest wymiana na nową wkładkę. Jej działanie polega na uwalnianiu progestagenu, który – jak w przypadku działania tabletek antykoncepcyjnych – hamuje owulację i zagęszcza śluz szyjki macicy. Ma jednak niższą skuteczność – wskaźnik Pearla wynosi około 0,09 – 0,11.

Ring antykoncepcyjny dopochwowy

Elastyczny pierścień, który umieszcza się w pochwie tak, aby miał kontakt z błoną śluzową. Należy to zrobić w pierwszym dniu cyklu, ewentualnie w 2-5 dniu, ale w tym wypadku potrzebne będzie dodatkowe zabezpieczenie przez 7 dni (najlepiej dołączyć wtedy prezerwatywę). Dzięki uwalnianym hormonom – estrogenowi i progesteronowi – ring ma działanie hamujące owulację. Jego stosowanie nie jest jednak tak wygodne, jak w przypadku tabletek antykoncepcyjnych lub spirali. Wskaźnik Pearla wynosi tutaj 0,31-0,96.

plastry antykoncepcyjne

Są kolejną metodą hormonalną, ale do stosowania zewnętrznego: plaster po prostu przykleja się na suchą, nieowłosioną skórę, przez którą przenikać będzie progesteron i estrogen. Należy wymieniać go co tydzień. Dla skuteczności ważne jest uważne i dokładne naklejanie, co może być problematyczne. Wskaźnik Pearla w tym wypadku daje wynik 0,59-0,991.

prezerwatywy

Najtańsza i łatwo dostępna metoda antykoncepcji. Jednak na jej skuteczność może wpłynąć tak wiele czynników, że wskaźnik Pearla nie jest już tak dobry (na poziomie ok. 3-7). Należy uważać przy zakładaniu i przechowywaniu. Istnieje ryzyko pęknięcia. Metoda ta nie jest też uznawana za komfortową.

W celu doboru najlepszej antykoncepcji po 50. roku życia należy skonsultować się z lekarzem, który dopasuje ją do stanu zdrowia i preferencji pacjentki.

Czy w wieku 50 lat brać tabletki antykoncepcyjne?

Jedną z najwygodniejszych i najbardziej polecanych metod antykoncepcyjnych dla kobiet w wieku okołomenopaualnym są tabletki antykoncepcyjne. Czy jednak po pięćdziesiątce warto je brać? Jak już wspomnieliśmy, nie zawsze łatwo określić, na jakim etapie przekwitania znajduje się kobieta i czy owulacja już u niej ustała. Aby dokładnie określić poziom hormonów, należy skonsultować się z lekarzem oraz wykonać niezbędne badania. Do tego czasu warto zadbać o ochronę przeciw niechcianej w tym wieku ciąży, która wiązałaby się z dużym ryzykiem wad rozwojowych u dziecka. Warto jednak wziąć pod uwagę swój stan zdrowia, potrzeby oraz preferencje.

Należy też pamiętać, że przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych w wieku około 50 lat może wpłynąć na objawy menopauzy. Z tego powodu trzeba regularnie się badać oraz monitorować objawy, które należy konsultować z lekarzem.

Najlepsze tabletki antykoncepcyjne dla 50-latki

Najlepszymi, a więc najskuteczniejszymi, najbezpieczniejszymi i najwygodniejszymi w stosowaniu będą tabletki jednoskładnikowe, czyli niezawierające estrogenu, który w tym wieku mógłby prowadzić do zakrzepicy (zwłaszcza w przypadku czynników ryzyka: otyłości, palenia papierosów, choroby zakrzepowe, nowotworowe, reumatyczne, udary lub zawały w rodzinie).

Tabletki jednoskładnikowe mogą zażywać również kobiety obciążone chorobami (z wyjątkiem nowotworów i chorób sercowo-naczyniowych), z nadwagą i otyłością oraz te, które nie powinny brać tabletek dwuskładnikowych. Dają też mniej efektów ubocznych oraz mogą regulować obfitość krwawienia. Trzeba jednak pamiętać o regularnym stosowaniu o tej samej porze dnia. Minusem jest mniejsza kontrola cyklu i ryzyko nieregularnych miesiączek, jednak ma to większe znaczenie dla kobiet, które w przyszłości planowałyby ciążę.

Dostępne są różne preparaty tego typu:

Slinda – zawiera 4 mg progesteronu (drospirenonum);
Azalia – 75 mcg progesteronu (dezogestrel);
Cerazette – 75 mcg progesteronu (dezogestrelum);
Limetic – 75 mcg progesteronu (dezogestrelum);
Symonette – 75 mcg progesteronu (dezogestrelum).

Podsumowanie

Edukacja na temat menopauzy i świadomość przebiegu jej wszystkich etapów jest kluczowa dla zdrowia dobrego samopoczucia kobiet powyżej 40. i 50. roku życia. Warto w tym okresie porozmawiać z lekarzem o sposobach antykoncepcji i najlepszych metodach, a wiedzę czerpać z treści popartych wiedzą naukową.

Źródła: