Przedwczesny poród to wina ftalanów

Związki o nazwie ftalany, obecne w wielu przedmiotach codziennego użytku - zabawkach, kosmetykach, sprzęcie medycznym czy folii do pakowania żywności, mogą się przyczyniać do przedwczesnych porodów - wynika z badań amerykańskich, o których informuje serwis EurekAlert.

Zdaniem naukowców, odkrycie to może po części tłumaczyć alarmujący wzrost liczby przedwczesnych narodzin w wielu krajach. W samym USA wzrosła ona o ponad 30 proc. od roku 1981 i o 18 proc. od roku 1990. W 2004 r. przedwcześnie przyszło na świat niemal 13 proc. wszystkich amerykańskich noworodków.

Naukowcy z Uniwersytetu Stanu Michigan we współpracy z Narodowym Instytutem Zdrowia Publicznego w Meksyku oraz Centrami Kontroli i Prewencji Chorób w USA przeprowadzili badania w grupie 60 ciężarnych kobiet, które odwiedzały jedną z czterech klinik w stolicy Meksyku. Połowa z nich urodziła w terminie, a połowa przedwcześnie, czyli przed 37. tygodniem ciąży.

Przeanalizowano próbki moczu pobrane od pacjentek w trzecim trymestrze ciąży. W moczu kobiet, które urodziły przedwcześnie stwierdzono trzykrotnie wyższy poziom metabolitów ftalanów niż w próbkach kobiet, które urodziły w terminie.

Ftalany są związkami organicznymi stosowanymi powszechnie w produkcji tworzyw sztucznych, substancji ułatwiających smarowanie, w stabilizatorach zapachów, rozpuszczalnikach oraz w farbach i lakierach. Można je znaleźć praktyczne wszędzie - w zabawkach, sprzęcie medycznym, w kosmetykach - również dziecięcych, folii do pakowania żywności, dywanach.

Toksyczność ftalanów i ich produktów rozpadu różni się w zależności od związku. Wcześniejsze badania sugerowały jednak, że kilka z nich może zaburzać płodność zwierząt i ludzi, powodować wady wrodzone u potomstwa, być przyczyną alergii, uszkodzenia wątroby i nerek oraz przyczyniać się do rozwoju nowotworów.

Dlatego, w Polsce w 2004 r. wprowadzono zakaz sprzedaży zabawek zawierających sześć różnych ftalanów w ilości powyżej 0,1 proc. masy produktu. Odnosi się to do zabawek dla dzieci do 3 lat, które mogą je wkładać do ust.

Jak ocenia jeden z prowadzących badania, prof. John Meeker, jednym z najpoważniejszych problemów konsumentów jest to, że nie mają oni możliwości dowiedzieć się, które produkty zawierają ftalany, ponieważ nie ma obowiązku dokładnego informowania o tym na opakowaniach.

Naukowcy uważają, że ich praca może być punktem wyjścia dla większych i bardziej szczegółowych badań nad wpływem ftalanów na przedwczesne porody. Liczą na to, że w przyszłości uda im się potwierdzić najnowsze odkrycie na większej populacji kobiet ciężarnych oraz przeprowadzić badania laboratoryjne, które wyjaśnią biologiczny mechanizm działania ftalanów w organizmie.

Badania nad przyczynami przedwczesnych porodów są bardzo ważne, gdyż wcześniaki są znacznie bardziej, niż dzieci urodzone w terminie, narażone na zgon po przyjściu na świat oraz na wiele przewlekłych problemów zdrowotnych, - m.in. na ślepotę, głuchotę, porażenie mózgowe, wolniejszy rozwój umysłowy, podatność na infekcje. Wcześniactwo jest w USA główną przyczyną zgonów wśród noworodków.

Artykuł na ten temat ma się ukazać na łamach pisma "Environmental Health Perspectives".