Choroba Hashimoto – cichy wróg kobiet

Te objawy łatwo zbagatelizować – czujesz się zmęczona, nie chudniesz pomimo diety, wypadają ci włosy, dopadła cię apatia. Myślisz, że to przepracowanie i szybkie tempo życia. Niekoniecznie. Takie niepozorne symptomy mogą świadczyć o chorobie Hashimoto, czyli zapaleniu tarczycy połączonej z jej niedoczynnością. Na co zwrócić uwagę? Co powinno cię zaniepokoić? Jak leczyć tę chorobę?

Jedną z celebrytek, która publicznie opowiedziała o tej chorobie, jest dziennikarka sportowa Karolina Szostak. „Lubię siebie. Nigdy nie miałam poczucia, że jestem gorsza czy brzydsza. (…) Taka jestem, bo mam Hashimoto, czyli niedoczynność tarczycy i choroba powoduje, że mój metabolizm jest słaby. Wiele kobiet się z tym zmaga. Hashimoto wymaga szczególnego traktowania. Niezwykle ważny jest ruch” – powiedziała magazynowi „Flesz”.

Karolina Szostak nie jest zresztą jedyną znaną osobą z Hashimoto. Z chorobą od lat zmaga się piosenkarka Kayah, lekkoatletka Monika Pyrek czy brytyjska aktorka Kim Cattrall. Na czym polega to schorzenie?

Tarczyca jest małym gruczołem, zbliżonym kształtem do motyla bądź litery H. Znajduje się z przodu szyi, zaraz pod krtanią. Składa się z dwóch płatów połączonych ze sobą pomostem tkankowym (zwanym cieśnią). Wytwarza hormony regulujące przemianę materii i wiele innych czynności ustrojowych. Zarówno nadmierne (nadczynność), jak i za małe wydzielanie hormonów (niedoczynność) mają istotny wpływa na funkcjonowanie organizmu.

Zaburzenia tarczycy mogą występować w każdym wieku. Szacuje się, że w samych Stanach Zjednoczonych na zaburzenia czynności tarczycy cierpi 10 mln osób, ze zdecydowaną przewagą kobiet w stosunku 5:1.

Choroba Hashimoto to zaburzenie autoimmunologiczne, w którym własny układ odpornościowy niszczy komórki tarczycy. Należy do schorzeń przebiegających najczęściej z niedoczynnością tarczycy. Jej nazwa pochodzi od nazwiska japońskiego lekarza, Hakaru Hashimoto, który opisał ją jako pierwszy. Zaburzenie polega na przewlekłym zapaleniu tarczycy, prowadzącym do jej powiększenia, uszkodzenia i zmniejszenia wytwarzania hormonów.

Choroba Hashimoto u kobiet występuje aż 10-20 razy częściej niż u mężczyzn. Ryzyko jej rozwoju zwiększa się z wiekiem i jest najwyższe po 60. roku życia.

Przyczyna występowania choroby Hashimoto nie jest znana, przyjmuje się jednak, że jest nią skłonność dziedziczna – u 50 proc. członków rodziny chorego stwierdza się obecność przeciwciał przeciwtarczycowych. Czynnikami stymulującymi występowanie zaburzeń tarczycy są także, między innymi, żeńskie hormony płciowe, ciąża, ciężki stres, zakłócenia układu odpornościowego, kontakt ze szkodliwymi związkami chemicznymi, itp.

Typowe objawy niedoczynności tarczycy to narastające zmęczenie, apatia, zwiększenia masy ciała, senność, spowolnienie czynności serca, nadwrażliwość na zimno, wypadanie włosów, nadciśnienie, depresja, obfite miesiączki, szorstka i sucha skóra oraz włosy, zaparcia, obrzęk twarzy, podwyższony poziom „złego” cholesterolu we krwi, spowolnienie myślenia. Często pojawia się także obrzęk szyi spowodowany nadmiernie powiększoną tarczycą (tzw. wole). Na tarczycy mogą się również pojawić guzki.

Choroba często współistnieje z innymi schorzeniami autoimmunologicznymi. Gdy występuje razem z chorobą Addisona, rozpoznaje się zespół Schmidta; w przypadku współwystępowania choroby Hashimoto, choroby Addisona i cukrzycy typu 1 stwierdza się zespół Carpentera.

Początek choroby jest zwykle trudno uchwytny; rozpoznanie ustalane najczęściej w zaawansowanej postaci zaburzenia, gdy dochodzi do niedoczynności tarczycy. Co ważne, niedoczynność niekiedy występuje od urodzenia. Niedoczynność diagnozuje się za pomocą badania funkcji tarczycy (T3, T4, TSH, USG tarczycy, scyntygrafia tarczycy).

Lekarz podejrzewa zwykle zaburzenia tarczycy na podstawie wyglądu pacjenta i objawów choroby. Wyniki badań stężenia hormonów i obecność przeciwciał pozwalają endokrynologowi dokładnie ocenić czynność tego gruczołu. Rozpoznanie Hashimoto opiera się na: stwierdzeniu zwiększonego stężenia przeciwciał anty-TPO-Ab skierowanych przeciwko peroksydazie tarczycowej (TPO); stwierdzeniu zwiększonego stężenia niespecyficznych przeciwciał antytyreoglobulinowych; wyniku badania histopatologicznego tkanki gruczołu uzyskanej w biopsji cienkoigłowej (BAC).

W chorobie Hashimoto i w innych stanach niedoczynności tarczycy potrzebna jest substytucja hormonów tarczycy. Zaleca się doustne preparaty T4. Nie poleca się natomiast preparatów wytwarzanych z tarczycy zwierzęcej zawierających T3, ponieważ są one trudne w dawkowaniu i w przebiegu leczenia częściej występują zaburzenia rytmu serca. Hormony zazwyczaj trzeba przyjmować do końca życia – tabletkę bierze się rano, po przebudzeniu, na ok. 30 minut przed posiłkiem.

Ważna jest dieta i aktywność fizyczna. Zaleca się wyeliminowanie z jadłospisu pokarmów mogących stymulować wzrost wola (to m.in. soja, orzeszki ziemne, kapusta, rzepa, gorczyca). Wskazana jest natomiast dieta bogata w produkty białkowe, zdrowe tłuszcze, świeże warzywa i owoce. Na funkcjonowanie tarczycy może pozytywnie wpłynąć selen. Bogate w ten pierwiastek są: ryby i skorupiaki, podroby, czerwone mięso, ser żółty, brązowy ryż, pestki dyni, szparagi, czosnek, cebula, sól morska.

Przy chorobie Hashimoto niezbędna jest aktywność fizyczna. Ruch podkręci tempo przemiany materii, korzystnie wpłynie na psychikę, usprawni funkcjonowanie narządów wewnętrznych.

Tekst: Ewa Podsiadły-Natorska

(epn/sr), kobieta.wp.pl

* Fenomen surowej czekolady*

* Jak ćwiczyć mięśnie Kegla?*

* Zachęć organizm do ruchu*

Dieta nocna. Jedz w dzień, chudnij w nocy!