Co to jest cysteina? Źródła, właściwości i zastosowanie l‑cysteiny

Cysteina, nazywana także l-cysteiną, należy do grupy aminokwasów endogennych, czyli samodzielnie wytwarzanych przez nasz organizm. Cysteina pełni istotne funkcje w ludzkim organizmie, dlatego zarówno jej niedobór, jak i nadmiar mogą spowodować znaczne szkody. Jakie są właściwości cysteiny i w jakich produktach jest jej najwięcej?

Z chemicznego punktu widzenia cysteina to kwas α-amino-β-tiolopropionowy, który jest związkiem należącym do grupy 22 podstawowych rozgałęzionych aminokwasów. L-cysteina powstaje z metioniny i seryny w obecności kwasu foliowego, witaminy B6 i witaminy B12. Dlatego ważne jest spożywanie produktów bogatych w te składniki mineralne. Czasami wymienia się ją jako aminokwas warunkowo niezbędny, ponieważ zdarza się, że w organizmie nie są wytwarzane wystarczające ilości cysteiny.

Cysteina jest aminokwasem reaktywnym, dlatego bierze udział w procesach detoksykacyjnych i regeneracyjnych ludzkiego organizmu. L-cysteina posiada zdolność zwalczania wolnych rodników i stresu oksydacyjnego. Chroni więc komórki przed uszkodzeniami, spowalnia procesy starzenia się, a także zmniejsza ryzyko wystąpienia demencji starczej, reumatoidalnego zapalenia stawów czy miażdżycy.

L-cysteina wspomaga pracę układu odpornościowego, ponieważ wpływa na aktywność białych krwinek. Cysteina jest także wsparciem w leczeniu męskiej niepłodności, gdyż zwiększa ruchliwość plemników.

Ponadto cysteina posiada zdolność regulowania poziomu glukozy we krwi. Cysteina znana jest także jako jeden z budulców keratyny, dlatego korzystnie wpływa na stan skóry, włosów i paznokci. Ponadto l-cysteina jest stosowana w leczeniu zaburzeń psychicznych, chorób układu oddechowego oraz w zwalczaniu osteoporozy.

Cysteina występuje w strukturach białkowych, dlatego skutki jej niedoboru będą się objawiały zaburzeniami wytrzymałości tych struktur. Mowa tu o włosach, skórze i paznokciach. Efektem niedoboru cysteiny są zatem łamliwe paznokcie, rozdwajające się końcówki włosów i rogowaciejąca skóra. Długotrwały niedobór l-cysteiny może doprowadzić do miażdżycy, chorób zwyrodnieniowych, a także nowotoworów.

Nadmiar l-cysteiny nie jest częstym i powszechnym przypadkiem. Nadmiar tego związku jest zazwyczaj spowodowany złą suplementacją l-cysteiny. Nadmiar ten wiąże się ze wzrostem poziomu homocysteiny we krwi, która zwiększa ryzyko chorób serca, udaru i zawału. Objawami nadmiaru cysteiny w organizmie są bóle głowy, nudności, wysypka, a także biegunka.

Dobowa suplementacja cysteiną powinna mieścić się w przedziale od 50 do 500 mg. Cysteinę można przyjmować wraz z suplementami, najlepiej w połączeniu z kwasem askorbinowym, czyli witaminą C. Cysteina znajduje się także w pożywieniu, które codziennie dostarczamy swojemu organizmowi.

Produktami bogatymi w l-cysteinę są np.:

• mięso wołowe i drobiowe,
• łosoś,
• parmezan,
• jaja kurze,
• pistacje,
• migdały,
• orzechy włoskie,
• soja,
• fasola,
• soczewica,
• spirulina,
• nasiona słonecznika.