Nie są w Polsce zbyt popularne. Przegrywają na naszych stołach z kalafiorem, czy brokułami. Jednak te piękne warzywa-kwiaty mają doskonałe walory smakowe.
Krewny ostu
Karczochy to wieloletnia roślina spokrewniona z ostem, dorastająca do 2 metrów. Posiada kwiatostany w kształcie kuli. Są to fioletowe kwiaty otoczone mięsistymi, łuskowatymi liśćmi. Ścina się je od lipca, aż do pojawienia się pierwszych przymrozków. Do jedzenia nadają się pędy kwiatowe o minimalnej średnicy 6-8 cm. Pochodzą z północnej Afryki i południowej Europy. Znane i cenione już w starożytności. Obecnie uprawia się je również w Hiszpanii, Francji, Niemczech, Szwajcarii, a także w USA (głównie w Kalifornii).
Warzywo to jest szczególnie popularne w kuchni śródziemnomorskiej już od ok. XIV w. Jakkolwiek jeszcze w XVIII wieku, z powodu wysokiej ceny wyłącznie najbogatsi mogli pozwolić sobie na ich kupno.
Jak obierać?
Karczochy należy opłukać pod bieżącą wodą, po osuszeniu odciąć nożem 3 - 4 cm czubka. Następnie nożyczkami kuchennymi obciąć połowę każdego z płatków (miejsca nacięć smaruje się sokiem z cytryny). Potem odciąć łodygę u nasady kwiatostanu. Kwiaty karczocha zawijamy w folię spożywczą i gotujemy 35 - 45 min w posolonym wrzątku. Ugotowane karczochy studzimy, a następnie usuwamy wewnętrzne płatki i włochate włókna (np. łyżeczką). Kupując świeże karczochy nie należy wybierać okazów ciemnych i rozwartych.
Źródło zdrowia
Karczochy są źródłem witamin z grupy B, PP i C i karotenu. Znajduje się w nich także 3% cukrów, 3% białek oraz tłuszcze. Mogą być spożywane przez chorych na cukrzyce, ponieważ zawierają inulinę – nieszkodliwy dla cukrzyków cukier. Ponadto są źródłem flawonoidów, które zwalczają wolne rodniki.
Już w starożytnym Rzymie stosowano je do leczenia dolegliwości związanych z wątrobą. Związki zawarte w tych warzywach działają żółciotwórczo i żółciopędnie. Obniżają poziom trójglicerydów w surowicy krwi. Wiele dostępnych na rynku leków regenerujących wątrobę, zawiera wyciąg z karczocha.
Leczniczy wywar z liści tej rośliny można przygotować samemu. W tym celu można użyć nawet zewnętrznych liści, które są niejadalne. Do gotującej się wody wrzuć 12 – 15 liści. Następnie gotuj przez 10 - 15 minut i odstaw do przestygnięcia. W przypadku dolegliwości wątrobowych i układu pokarmowego pij od 1 do 2 szklanek naparu dziennie.
Dla smakoszy
Jadalną częścią karczocha są końcówki łuskowatych okryw kwiatostanu oraz jego dno. Można je podawać na wiele sposobów: gotowane, , nadziewane (np. ), czy pieczone. Świetnie nadają się także do sałatek, , czy . Karczochy można konserwować.
Serca karczochów
Włoskim naukowcom udało się wyhodować karczochy pozbawione liści.
- Udało nam się uzyskać serca karczochów, eliminując najtwardsze i włókniste przysadki zewnętrzne oraz skracając jego długą łodygę - powiedział Nicola Calabrese z Instytutu w stolicy Apulii. Poinformował, że rezultaty badań jego zespołu są lepsze niż się spodziewano.
- Zdołaliśmy zachować wszystkie wartości odżywcze i smakowe karczochów oraz przedłużyć ich trwałość. Nowe karczochy będzie można trzymać w lodówce do dziesięciu dni-zapewnił włoski naukowiec. Dzięki temu, być może, karczochy staną się bardziej popularne niż dotychczas.
