O czym świadczą obfite miesiączki?

100 ml – przeciętnie tyle krwi traci kobieta podczas miesiączki. Czasem zdarza się jednak, że jest jej znacznie więcej, a krwawienie się przedłuża. Może być to sygnał ze strony organizmu, że prowadzimy niezdrowy tryb życia albo że rozwinęła się w nim choroba. Nie można tego lekceważyć, ponieważ obfite miesiączki mogą świadczyć o poważnych schorzeniach.

Krwawienie miesięczne średnio trwa 5-6 dni, choć są kobiety, które mają okresy czterodniowe, jak i takie, które miesiączkują nawet przez siedem dni. Wszystko to mieści się w granicach normy. Czasem jednak menstruacja się przedłuża, jest też bardzo obfita. Za nadmierne uważa się krwawienie, gdy tampony albo podpaski trzeba zmieniać co 1-2 godziny.

Do nadmiernego krwawienia miesięcznego przyczyniają się zazwyczaj cykle bezowulacyjne – dotyczy to najczęściej młodych dziewcząt, kobiet przed menopauzą oraz kobiet po odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych.

W cyklach bezowulacyjnych estrogeny – jak w każdej pierwszej fazie cyklu zwanej proliferacyjną – powodują rozrost błony śluzowej wnętrza macicy (endometrium). Gdy jednak owulacja, kiedy to endometrium ulega pogrubieniu, odkładają się substancje tłuszczowe oraz odżywcze, czyli zachodzą zmiany konieczne do rozwoju zapłodnionej komórki jajowej.

Brak progesteronu sprawia, że błona śluzowa macicy ulega dalszemu rozrostowi, a jednocześnie więcej jest naczyń krwionośnych. Kiedy stężenie estrogenów zaczyna się zmniejszać, dochodzi do złuszczania endometrium – ma wtedy miejsce krwawienie miesięczne. Takie bezowulacyjne cykle zwykle są krótsze, a krwawienie znacznie obfitsze ze względu na przedłużoną fazę proliferacyjną błony śluzowej macicy.

Przyczyną nadmiernych krwawień mogą być również mięśniaki macicy. - Mięśniaki macicy mogą powstawać i rozwijać się bezobjawowo. Tak dzieje się w przypadku 15-20 proc. pacjentek, które o tym, że mają mięśniaki macicy, dowiadują się podczas rutynowego badania ginekologicznego lub badania USG. Natomiast, jeśli kobieta doświadcza już dolegliwości związanych z mięśniakami macicy, to ich rodzaj oraz nasilenie zależy w dużej mierze od wielkości i umiejscowienia guzów – mówi prof. dr hab. n. med. Grzegorz Jakiel, ginekolog, ekspert programu „Zdrowa ONA”.

Najczęstszym objawem mięśniaków macicy są właśnie obfite i długie menstruacje, a także upławy, krwawienia między miesiączkami, ból podczas współżycia, ból podbrzusza lub krzyża, ucisk na pęcherz, zaparcia, problemy z zajściem w ciążę.

- Większość mięśniaków macicy może być wykryta podczas badania ginekologicznego lub ultrasonograficznego (USG). Najwięcej danych w tym przypadku dostarcza USG transvaginalne (TV-USG). Kolejną metodą diagnostyczną jest histeroskopia, czyli wziernikowanie macicy. Pozwala ona precyzyjnie określić liczbę, wielkość i lokalizację mięśniaków mających kontakt z jamą macicy – wyjaśnia prof. Grzegorz Jakiel.

Do wykrywania mięśniaków macicy, z którym zmaga się co piąta kobieta po 35. roku życia i co druga miesiączkująca pięćdziesięciolatka, czasami wykorzystuje się również tomografię komputerową (TK). Natomiast badaniem, w którym lepiej niż w tomografii komputerowej można uwidocznić mięśniaki, jest rezonans magnetyczny (MRI). Lekarz zazwyczaj decyduje się na wykonanie tego badania, kiedy USG transvaginalne nie pozwala na jednoznaczne postawienie diagnozy.

Przyczyną obfitych miesiączek może być też stosowanie antykoncepcyjnych wkładek domacicznych, rak trzonu macicy, rak szyjki macicy, rak jajnika, polipy szyjki albo śluzówki macicy, zaburzenia hormonalne (zwiększone wytwarzanie estrogenów). Nadmierne krwawienie może ponadto towarzyszyć endometriozie. Ten ostatni przypadek stwierdza się na podstawie obecności błony śluzowej macicy poza jamą macicy. Ognisko endometriozy zawiera komórki gruczołowe i zrąb endometrium. Choroba najczęściej dotyczy kobiet w wieku rozrodczym.

Dolegliwości typowe dla endometriozy, oprócz obfitych krwawień, to bóle w miednicy mniejszej i zaburzenia cyklu miesięcznego. Endometrioza bardzo często prowadzi do niedrożności jajowodów i zaburzenia zdolności rozrodczych bądź do bezpłodności.

Nadmierne krwawienia miesięczne pięciokrotnie częściej występują u kobiet, które palą papierosy. Niektórzy badacze są zdania, że palenie tytoniu hamuje owulację. Należy ponadto mieć świadomość, że do zaburzeń menstruacyjnych może przyczynić się styl życia – stres, gwałtowna zmiana diety czy nadużywanie alkoholu. Obfite miesiączki mogą być ponadto skutkiem stosowania niektórych leków, zwłaszcza z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych.

Powtarzające się obfite krwawienia wymagają dokładnej oceny na podstawie wyników badań, m.in. ginekologicznego, cytologicznego, badania krwi i moczu. Ustalenie poziomu hormonów umożliwia określenie rodzaju zaburzeń hormonalnych, w tym także występowanie bądź brak owulacji. Lekarz może również zalecić inne badania. Sposób leczenia zależy od przyczyny. Np. jeśli obfite krwawienia spowodowane są noszeniem wkładki domacicznej, wystarczy ją usunąć. W razie trudności z ustaleniem przyczyny nadmiernych krwawień lekarz może zalecić przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych, co zwykle powoduje mniej obfite krwawienia.

Oprócz tego warto zadbać o zdrowie. Witamina C, przyjmowana z pożywieniem bogatym we flawonoidy (związki występujące w owocach, orzechach, ziarnach), osłabia krwawienie dzięki wzmacnianiu ścian naczyń włosowatych błony śluzowej macicy. Trzeba pamiętać, że nadmierne krwawienia mogą doprowadzić do anemii, dlatego konieczne jest wtedy przyjmowanie pokarmów bogatych w żelazo – znajdziemy je m.in. w natce pietruszki, wątrobie, rybach i skorupiakach, suszonych morelach czy chlebie pełnoziarnistym.

EPN/(gabi)/WP Kobieta

_Źródło: „Rodzinna encyklopedia zdrowia”, pod red. Jacka Fronczaka, wyd. Reader’s Digest, Warszawa 1999 _

* 7 rzeczy, o których może świadczyć spóźniający się okres*

* Naturalne sposoby na napięcie przedmiesiączkowe*

* Seks w trakcie okresu*