Jedzenie uchroni nas przed rakiem?
Nasza wiedza na temat zaleceń żywieniowych w pewnych stanach chorobowych dotyczy głównie cukrzycy, miażdżycy, nadciśnienia, chorób serca oraz wrzodów żołądka i dwunastnicy, czyli dolegliwości, na które cierpi najwięcej z nas. Tymczasem lista chorób, których można uniknąć, stosując odpowiednią dietę, jest dłuższa.
10.06.2008 | aktual.: 25.05.2010 19:26
Nasza wiedza na temat zaleceń żywieniowych w pewnych stanach chorobowych dotyczy głównie cukrzycy, miażdżycy, nadciśnienia, chorób serca oraz wrzodów żołądka i dwunastnicy, czyli dolegliwości, na które cierpi najwięcej z nas. Tymczasem lista chorób, których można uniknąć, stosując odpowiednią dietę, jest dłuższa.
Warzywa są zdrowe, ryby są zdrowe, pieczywo pełnoziarniste jest zdrowe. Tłuszcze zwierzęce są niezdrowe, smażone jest niezdrowe, cukry w nadmiarze są niezdrowe. Spis rzeczy, które powinniśmy jeść oraz tych, których należy unikać jest długi. Wyedukowani na szkolnych lekcjach biologii, na kampaniach społecznych, filmach edukacyjnych i czasopismach poświęconych higienicznemu trybowi życia nauczyliśmy się tej listy na pamięć. Wiemy, co ma jakie witaminy, mikro i makroelementy. Mamy również świadomość tego, w jakich stanach chorobowych powinniśmy szczególnie uważać na konkretne produkty. Zwykle jednak folgujemy sobie do woli i dopiero, gdy nasz stan jest naprawdę poważny, przechodzimy na restrykcyjne diety. Teoria zwykle nie idzie w parze z praktyką.
Zupełnie nie zdajemy sobie sprawy z tego, że istnieje pewna grupa pokarmów, których spożywanie może uchronić nas przed rakiem. Są to produkty zawierające fitochemikalia, czyli substancje czynne pochodzenia roślinnego, z których niektóre nie tylko obniżają poziom cholesterolu i działają antybakteryjnie, ale także hamują rozwój komórek nowotworowych.
Fitochemikalia zawarte w roślinach, w ich nasionach, owocach i liściach chronią je przed szkodnikami. Badania naukowe pokazują, że fitochemikalia mają też pozytywny wpływ na zdrowie organizmów innych niż roślinne. Do fitochemikaliów, które mogą nas chronić zaliczamy między innymi indole zawarte w brokułach i genisteinę, którą zawiera soja. Dlatego nasza dieta powinna być bogata w te produkty. Ale nie tylko w te.
Od lat wiadomo, że osoby spożywające dużo warzyw i owoców żyją dłużej i w lepszym zdrowiu, niż te, które do warzywniaka zachodzą od święta. Statystyki pokazują, że zdrowa dieta nie tylko pomaga zapobiec miażdżycy i cukrzycy, ale także rakowi. Nie ma na razie dowodów, że warzywa i owoce są całkowicie odpowiedzialne za powstrzymywanie procesu tworzenia się komórek nowotworowych, wiemy jednak, że odgrywają w tym procesie bardzo ważną rolę.
Badania naukowe przeprowadzane na zwierzętach pokazują, że jeśli przed wyeksponowaniem ich na działanie czynników rakotwórczych, karmiono je najpierw pewnymi warzywami i owocami, wykazywały mniejszą skłonność do zachorowań na raka, niż zwierzęta niekarmione tymi produktami.
Te produkty to:
- czosnek, cebula, szczypiorek, por – mogą pomagać organizmowi w wydalaniu substancji rakotwórczych,
- brokuły, brukselka, kalafior, rzepa, kapusta włoska – mogą powstrzymywać substancje rakotwórcze przed dokonywaniem genetycznych zmian w komórkach ludzkiego organizmu,
- soja – może zapobiegać powiększaniu się zmian nowotworowych, takich jak guzy,
- owoce cytrusowe – mogą pomagać organizmowi w pozbywaniu się substancji rakotwórczych,
- pełne ziarna – chronią komórki przed uszkodzeniami.
Jeśli chodzi o zawartość fitochemikaliów w produktach, to nie jest ważne, czy poddamy je obróbce termicznej, czy zjemy na surowo. Równie bogate w te cenne składniki będą mrożonki, warzywa i owoce z puszki, czy przerobione na sok. Jakkolwiek, jedząc je na surowo lub gotując na parze, dostarczymy swojemu organizmowi więcej składników odżywczych. Fitochemikaliów nie można na razie znaleźć w tabletkach, i stan ten nieprędko się zmieni. Ich wyizolowanie może zająć naukowcom nawet 10 lat. Należy jednak pamiętać, że jedna pigułka nie zapewni nam tych wszystkich korzyści, jakie wiążą się z jedzeniem produktów roślinnych. Zamiast czekać na preparaty zawierające fitochemikalia, jedz bogate w nie warzywa i owoce.
Innymi produktami wskazanymi przy profilaktyce nowotworowej są:
- awokado,
- marchew,
- pomidory,
- maliny,
- figi,
- papaja,
- czerwone winogrona,
- korzeń lukrecji,
- papryczki chili,
- rozmaryn,
- kurkuma,
- siemię lniane,
- grzyby shitake, maitake, reishi,
- orzechy,
- wodorosty,
- czerwone wino,
- zielona i czarna herbata,
- tapioka (ze skrobi manioku),
- bataty (słodkie ziemniaki).
Te produkty nie zawierają chroniących przed rakiem fitochemikaliów, ale są bogate w inne, ważne z punktu widzenia profilaktyki nowotworowej, składniki, takie jak likopen, betakaroten, kapsaicyna, luteina, zeaksantyna, pochodne aldehydu benzoesowego, bioflawonoidy, neutralizujące uszkodzenia wywoływane przez wolne rodniki antyutleniacze i wiele innych.
Najnowsze badania pokazują, że aż jedna trzecia zachorowań na raka ma związek z niewłaściwą dietą. Może najwyższy czas ją zmienić?
