Objawy i rozpoznanie
1 maja ogłoszony został Melanoma Monday, czyli dniem mającym zwrócić uwagę na rosnący problem chorób skóry, w tym czerniaka. Z roku na rok liczba chorujących na nowotwór skóry znacząco się zwiększa. W 1980 roku chorowało na niego 346 kobiet, z kolei w 2010 roku ta liczba wynosiła już 1350 osób. To aż o tysiąc chorych więcej! Jak zadbać o profilaktykę i rozpoznać czerniaka we wczesnym stadium?
Czerniak objawia się najczęściej w postaci płaskiego znamienia o nieregularnych kształtach. W początkowej fazie może nieco przypominać pieprzyk, jednak jest od niego znacznie większe. Pieprzyki mają również gładkie brzegi, podczas gdy zmiana nowotworowa ma je postrzępione i asymetryczne. Znamię czerniakowe ma najczęściej ponad 5 mm średnicy i kolor wahający się między jasnym brązem a czernią. Często bywa on niejednolity na całej powierzchni zmiany.
Jak odróżnić czerniaka od zwykłej zmiany barwnikowej (pieprzyka)
Przede wszystkim należy pamiętać, że czerniak bardzo rzadko powstaje z obecnej już na skórze zmiany barwnikowej. Dlatego pieprzyki, które mamy od urodzenia, nie należą do głównej grupy ryzyka. Obserwować należy z kolei znamiona, które pojawiają się z czasem, zwłaszcza po korzystaniu z solarium lub intensywnym opalaniu. Czerniak jest zmianą asymetryczną, nieregularną i znacznie większą od pieprzyka. Jest wypukły, może krwawić i sączyć się w wyniku podrażnienia.
Czynniki ryzyka
Główną przyczyną powstawania nowotworu skóry jest nadmierna ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe. Zwłaszcza promienie UVA są dla nas szkodliwe. Zbyt długie opalanie, korzystanie z solarium i niestosowanie kremów z odpowiednim filtrem to prosta droga do znalezienia się w grupie ryzyka. Prawdopodobieństwo wystąpienia czerniaka podnosi też wystąpienie tego schorzenia u rodziców lub dziadków. Z wiekiem ryzyko zachorowania wzrasta, dlatego tak ważne jest, żeby osoby o dojrzałej skórze stosowały bardzo wysokie filtry UV.
Profilaktyka
Oprócz stosowania kremów z filtrem i ograniczenia ekspozycji skóry na działanie promieni słonecznych, ważna jest obserwacja. Jeśli zauważymy znamię, które zaczyna nas niepokoić i przypomina zmiany nowotworowe, natychmiast powinnyśmy udać się do dermatologa, który zleci odpowiednie badania. Również szczepionki na niektóre choroby mogą obniżyć ryzyko wystąpienia nowotworu skóry. Należą do nich szczepionka na gruźlicę i ospę prawdziwą, dlatego warto zastosować ją u swoich dzieci.
