Jak reagujesz na krytykę?
Praca z innymi ludzi wystawia nas na opinię i krytykę. Jest ona naturalnym elementem naszej codziennej pracy i dlatego warto przyjrzeć się, jak my sami na nią reagujemy...
Praca z innymi ludzi wystawia nas na opinię i krytykę. Na polu zawodowym stale jesteśmy oceniani: przez swoich przełożonych, współpracowników, kolegów, klientów. Krytyka jest zatem naturalnym elementem naszej codziennej pracy, warto przyjrzeć się, jak my sami na nią reagujemy.
Jak reagujemy, kiedy krytykuje nas szef lub koleżanka uzna nasz nowy kostium za totalne bezguście? Czy z miejsca wybuchamy płaczem czy zawzięcie dyskutujemy że oboje nie mają racji?
Niestety, oba te sposoby przyjmowania krytyki mają swoje nieprzyjemne konsekwencje. Pierwszy pokazuje nasze rozchwianie emocjonalne i małą odporność na krytykę. Drugi zaś doprowadza do kłótni i pokazuje, że mamy skłonność do agresywnego przyjmowania uwag krytycznych.
Można stwierdzić, że są dwa podstawowe typy reakcji na krytykę. Są osoby, które urażone krytyką zaczynają płakać, uważają że są do niczego i zaczynają się tłumaczyć. Są też osoby, które uważają, że wszystko robią doskonale i są najlepsze, więc krytyka ma ich nie dotyczyć.
ZOBACZ RÓWNIEŻ
Jeśli jest ci bliższa pierwsza sytuacja, to reprezentujesz „typ wrażliwca”. Jeżeli natomiast jesteś przekonana, że nikt nie ma Cię prawa pouczać, to reprezentujesz „typ ważniaka”. Oba sposoby reagowania na krytykę są mało konstruktywne, ale można przemienić nasze dotychczasowe reakcje na bardziej racjonalne i korzystne nie tylko dla nas, ale także dla innych.
Typ wrażliwca
Twoja reakcja ciała na krytykę.
Spięta pozycja ciała lub przeciwnie, czujesz wewnętrzne "rozedrganie". Trzęsą ci się ręce. Mrugasz powiekami. Zagryzasz nerwowo wargi. Zasłaniasz usta podczas mówienia. Siadasz na brzegu krzesła. Kręcisz palcami. Siedząc, poruszasz stopami w górę i w dół. Mówisz cichym, drżącym głosem.
I.Sytuacja w pracy
Szef wyraża krytyczną opinię na temat wykonanego przez Ciebie zadania.
Twoja obecna reakcja
Ledwo powstrzymujesz się od łez, nerwowo przełykasz ślinę, a w środku biczujesz się myślami: „Do niczego się nie nadaję" „Znowu pełniłam błąd” „Powinnam zrezygnować z tej pracy" itd.
Twoja nowa reakcja
Zastanawiasz się przez chwilę i myślisz : „Być może powierzone mi zadanie, rzeczywiście wymaga dopracowania. Dowiem się dokładnie co jest nie tak i co szefowi się nie podoba i poprawię to. Szef ma prawo mieć przecież inne zdanie. Następnym razem pójdzie mi lepiej. W końcu jestem dobrym pracownikiem
II. Sytuacja w pracy
Kupiłaś sobie nową sukienkę. Koleżanka ostro krytykuje ją w obecności innych pracowników.
Twoja obecna reakcja
Zaczynasz płakać i myślisz, że jesteś brzydka, niezgrabna i w niczym nie jest ci do twarzy. Zaczynasz się usprawiedliwiać i bronisz się. W efekcie przytakujesz koleżance, a sukienkę chowasz na dno szafy lub sprzedajesz.
Twoja nowa reakcja
Pytasz dlaczego tak myśli, a potem analizujesz czy się z tym zgadzasz. Jeśli nie powiedz: „Mam odmienne zadnie na ten temat niż ty. Ja się sobie podobam w tej sukience. Jeżeli tobie nie pasuje, to trudno". Pamiętaj, przede wszystkim musisz być pewna własnego zdania i własnego wyboru!
III. Sytuacja w pracy
Jesteś na przyjęciu firmowym, popełniłaś gafę. Kolega z działu zauważył to i zaczął krytykować twoje zachowanie przy szefie oraz innych kolegach i koleżankach.
Twoja obecna reakcja
Zaczynasz się gęsto tłumaczyć i przekonywać, że tak bardzo się starałaś, ale jak zawsze coś zepsujesz. Czujesz się winna i masz wyrzuty sumienia oraz zadręczasz się myślami typu: „Jak mogłam się tak głupio zachować", „No tak, wiadomo że tylko ja mogę się tak zachować”, „Zawsze coś muszę popsuć i się wygłupić”. W rezultacie wybiegasz z imprezy i obiecujesz sobie, że na kolejną na pewno nie pójdziesz.
Twoja nowa reakcja
Zastanów się przez chwilę, czy rzeczywiście zachowałaś się tak jak nie należało. Jeśli tak, to pomyśl sobie, że w końcu jesteś tylko człowiekiem i każdemu zdarza popełniać gafy, nikt nie jest chodzącym ideałem. A koledze odpowiedz z dowcipem: „Co nas nie zabije, to nas wzmocni” i dalej baw się wesoło. Pomyśl też, że dzięki tej sytuacji, wiesz jak masz nie postąpić następnym razem.
ZOBACZ RÓWNIEŻ
Typ ważniaka
Twoja reakcja ciała na krytykę
Postawa ciała wskazująca na nonszalancję: broda zadarta do „góry”, ramiona odchylone do tyłu, zaciśnięte pięści lub ręce oparte na biodrach. Odchylasz się od drugiej osoby, a siedząc rozwalasz się na krześle. Ironicznie się uśmiechasz. Podnosisz brwi w sposób wskazujący na przesadne zdziwienie lub niewiarę. Patrzysz znad okularów. Wskazujesz palcem lub długopisem na drugą osobę. Uderzasz pięścią w stół. Mówisz podniesionym głosem
I. Sytuacja w pracy
Szef wyraża krytyczną opinię na temat wykonanego przez Ciebie zadania.
Twoja obecna reakcja
Obrażasz się, jesteś wściekła i agresywnie bronisz swoich racji. Zaczynasz ostrą dyskusję z szefem, bo chcesz mu udowodnić, że się myli. Myślisz „Co za głupek, sam by tego lepiej nie zrobił”, „Znam się najlepiej z całej firmy na tym zadaniu i wiem że jest ono dobrze wykonane!”
Twoja nowa reakcja
Po pierwsze, przyjmujesz do wiadomości zdanie szefa oraz zastanawiasz się, co rzeczywiście jest nie tak i co mogłabyś zrobić lepiej. Dyskusje prowadzisz o zadaniu a unikasz personalnych epitetów i agresywnego tonu dyskusji. Na przyszłość w podobnych sytuacjach dajesz prawo innym do odmiennego zdania o wykonanej przez ciebie pracy , nie obrażasz się i przyznajesz się do popełnionego błędu.
II. Sytuacja w pracy
Kupiłaś sobie nową sukienkę. Koleżanka ostro krytykuje ją w obecności innych pracowników.
Twoja obecna reakcja
Wyzywasz koleżankę, wypominając jej przy okazji zaniedbaną fryzurę. Mówisz jej że nie zna się na modzie, cierpi na brak dobrego gustu i trzaskając drzwiami wychodzisz.
Twoja nowa reakcja
Analizujesz opinie koleżanki i jeśli się z nią nie zgadzasz mówisz spokojnym, stanowczym głosem: „To twoja opinia, ja mam zupełnie inne zdanie. Według mnie ta sukienka bardzo dobrze podkreśla moją urodę” Nie wyzywasz, nie obrażasz, po prostu wyrażasz swoją opinię, ale bez agresji.
III. Sytuacja w pracy
Jesteś na przyjęciu firmowym, popełniłaś gafę. Kolega z działu zauważył to i zaczął krytykować twoje zachowanie przy szefie oraz innych kolegach i koleżankach.
Twoja obecna reakcja
Ostro zaprzeczasz temu co się stało jaki i zarzutom kolegi. Myślisz sobie: „Za kogo on się uważa, żeby mi zwracać uwagę.", „Też się znalazł znawca savoir-vivru” i głośno wszystkim przypominasz jak rok temu na wyjedzie integracyjnym kolega robił rożne rzeczy…
Twoja nowa reakcja
Weryfikujesz zdanie kolegi z tym jak rzeczywiście postąpiłaś. Jeżeli się z nim nie zgadzasz, mówisz mu, że z twojego punktu widzenia ta sytuacja wyglądała inaczej. Rozumiesz jednak, że inni mogli odebrać twoje zachowanie jako brak taktu i etykiety. W każdym wypadku przepraszasz za popełnianą gafę. W końcu ty także możesz popełnić błąd.
Jak widać, trudno jest nam przyjmować krytykę (zarówno tę zasłużoną jaki i niesprawiedliwą) i odpowiednio na nią reagować, bo nikt z nas jej nie lubi. Każdy z nas woli być bowiem chwalony niż krytykowany. Krytyki nie da się jednak uniknąć, szczególnie na polu zawodowym. Uwagi krytyczne w pracy mogą być dla nas szczególnie dotkliwe i przykre, bowiem podważają nasz autorytet, naszą pozycje, wiedzę i posiadane umiejętności. Jednak konstruktywnie i dojrzale przyjęta krytyka nie musi być bolesna. Może stać się bowiem cennym źródłem wiedzy o nas samych oraz dobrą lekcją, czego i kogo powinniśmy unikać na przyszłość.
Izabela Kielczyk psycholog biznesu
Coach wyższej kadry menadżerskiej.
Współwłaściciel firmy szkoleniowej LABEL Sp. z o.o
