Opowiedz mi o odchudzaniu

Stoisz przed życiowym wyzwaniem, na przykład chcesz schudnąć? Zinterpretuj swój problem jako osobistą historię, a pomoże Ci to osiągnąć zamierzony cel. To zwiększa determinację do podjęcia wyzwania i siłę przekonania o własnych możliwościach – dowodzą najnowsze badania psychologiczne SWPS.

„Interesuje nas Twoja osobista historia o problemie z nadwagą oraz o decyzji dotyczącej odchudzania się...” – te słowa skierowano do części ze 134 kobiet biorących udział w badaniu realizowanym przez doktorantkę SWPS, Joannę Smolińską. Panie, zgłaszające się do jednego ze 130 Centrów Dietetycznych z całej Polski w celu schudnięcia, były losowo kierowane do dwóch różnych grup eksperymentalnych. W grupie narracyjnej poproszono je o opisanie osobistej historii związanej z problemem z nadwagą, a w nienarracyjnej odpowiadały jedynie na pytania związane z odchudzaniem.

Uzyskane wyniki pokazały, że opisanie swojego doświadczenia związanego z odchudzaniem w formie historii osobistej, pomaga zrzucić dodatkowe kilogramy. Osoby, które pisały o swoim problemie podążając za specjalną instrukcją chudły bardziej (średnio 1,38 proc. masy ciała) w ciągu dwóch tygodni niż te, które jedynie odpowiadały na konkretne pytania zadawane przez badacza, dotyczące problemu z wagą (te kobiety utraciły średnio 0,23 proc. masy ciała).

Opisywanie swojej historii związanej z odchudzaniem spowodowało też większe poczucie sensu życia i silniejsze poczucie własnych kompetencji i siły woli.

Osoby, które opisywały swoje doświadczenia w sposób proaktywny, chudły bardziej, niż osoby myślące w sposób defensywny. Większy spadek wagi dostrzeżono u tych kobiet, których historie opisywały dążenia, związane z pragnieniami, planami, zamierzeniami, konfrontacją z problemem. Osoby te używały też mocniejszych czasowników w opisie swoich doświadczeń takich jak: „chcę”, „osiągnę”, „zyskam”, „mogę”, „potrzebuję”. Historie defensywne to takie, w których motywy działania biorą się z kłopotu, nacisku, przeszkody z zewnątrz. Osoby opisujące swoją historię w sposób defensywny częściej używały stwierdzeń typu: "zostałam zmuszona" albo "nie miałam wyjścia" – mówi autorka badania Joanna Smolińska, doktorantka Interdyscyplinarnych Studiów Doktoranckich SWPS.

Z danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wynika, że nadwaga i otyłość jest częstszą przyczyną śmierci niż palenie papierosów i alkoholizm łącznie. Badania naukowe w zakresie odchudzania będą służyły tworzeniu skuteczniejszych programów motywacyjnych dla osób zmagających się z tym wyzwaniem. Jest prawdopodobne, że jeśli przetrenujemy zmianę narracji, wpłyniemy w ten sposób na zachowanie. Obecnie tworzę strategiczny program w oparciu o najnowsze odkrycia naukowe dla osób odchudzających się, zawierający również elementy coachingu, który ma pomóc ludziom schudnąć, utrzymać wagę, zwiększyć samokontrolę i poprawić jakość życia – podkreśla autorka badania.

Badanie przeprowadzono w ramach projektu grantowego Narodowego Centrum Nauki pt. "Wpływ narratyzacji wyzwania życiowego na konstruktywność podejmowanych działań i jakość życia", którym kierował prof. Jerzy Trzebiński.