Skąd te zawroty głowy?
– Zawroty głowy to częsta przyczyna wizyt u lekarza. Skarży się na nie ok. 5 proc. młodych osób i ok. 50 proc. seniorów – mówi lek. med. Katarzyna Bukol-Krawczyk. Mogą mogą pojawiać się z różnych przyczyn. Ich wystąpienie należy skonsultować z lekarzem, ponieważ stan ten wymaga diagnostyki.
– Zawroty głowy to częsta przyczyna wizyt u lekarza. Skarży się na nie ok. 5 proc. młodych osób i ok. 50 proc. seniorów – mówi lek. med. Katarzyna Bukol-Krawczyk. Mogą mogą pojawiać się z różnych przyczyn. Ich wystąpienie należy skonsultować z lekarzem, ponieważ stan ten wymaga diagnostyki.
W utrzymaniu równowagi i orientacji w przestrzeni udział biorą: wzrok, dotyk, układ przedsionkowy ucha wewnętrznego oraz różne okolice mózgu. Uszkodzenie którejś z tych struktur może spowodować zawroty głowy – uczucie wirowania otoczenia. Zawroty zazwyczaj występują nagle (oprócz tych, które mają związek z zakażeniami wirusowymi oraz napadami paniki).
Szukanie przyczyny
– Przyczyn zawrotów głowy jest wiele – mówi lek. med. Katarzyna Bukol-Krawczyk, specjalistka medycyny rodzinnej, dietetyk kliniczny i sportowy Centrum Medycznego ENEL-MED. – Mogą mieć podłoże neurologiczne, naczyniowe, laryngologiczne i psychiczne. U osób młodych najczęściej występują po spożyciu alkoholu. Nie mniej częstą przyczyna zawrotów głowy u młodych osób jest przemijające pogorszenie ukrwienia błędnika związane z małą ilością wypijanych płynów i niskim ciśnieniem tętniczym krwi – dodaje specjalistka.
Zawroty nasilają się przy zmianie pozycji ciała, np. gwałtownym wstaniu. Współistnienie anemii najczęściej nasila objawy. Częstą przyczyną zawrotów głowy są reakcje nerwicowe związane ze stresem. Lek. med. Katarzyna Bukol-Krawczyk zwraca uwagę, że naczyniopochodne zwroty głowy mogą towarzyszyć źle kontrolowanemu nadciśnieniu tętniczemu, miażdżycy, zaawansowanej cukrzycy i niewydolności nerek. – Zawroty głowy w tych sytuacja mają charakter uczucia niepewności przy chodzeniu, poczucia niestabilność podłoża, są raczej krótkotrwałe, natomiast mogą się utrzymywać latami – tłumaczy lekarka ENEL-MEDu.
Na to zwróć uwagę
Zawroty głowy mogą też być spowodowane chorobą lokomocyjną, zapaleniem ucha wewnętrznego, alergicznym nieżytem nosa, urazem głowy, dużymi dawkami niektórych leków, guzem mózgu, niskim stężeniem glukozy we krwi, chorobą Meniere’a (to tzw. wodniak błędnika) czy (rzadziej) stwardnieniem rozsianym. Zawroty głowy mogą towarzyszyć hiperwentylacji, kiedy oddychamy zbyt często lub gdy oddechy są zbyt głębokie (wskutek tego następuje zachwianie równowagi między stężeniem tlenu i dwutlenku węgla we krwi).
Niekiedy zawroty głowy, prowadzące nawet do upadków, mogą być spowodowane zaburzeniami rytmu serca, wadą zastawkową serca, ortostatycznymi spadkami ciśnienia. Również nadmierna wrażliwość nerwu błędnego przebiegającego przez jamę brzuszną i klatkę piersiową może powodować zawroty i omdlenia.
Stawianie diagnozy
Głównym objawom – zaburzeniom równowagi powodującym trudności w utrzymaniu wyprostowanej pozycji ciała – mogą towarzyszyć: nudności; uczucie pustki w głowie; dzwonienie i ciągły dźwięk w uszach.
– W przypadku uszkodzenia móżdżku lub ośrodków równowagi w mózgu dochodzi do zawrotów głowy o typie vertigo; jest to poczucie ruchu kołowego ciał lub otoczenia, które uniemożliwia wykonanie ruchu. W przypadku takiego rodzaju zawrotów głowy trzeba niezwłocznie wybrać się do specjalisty. Szczególnie jeśli zwroty głowy są połączone z bólem głowy, wystąpiła utrata przytomności, występują trudności w chodzeniu, mówieniu i widzeniu, gorączka powyżej 38,5 stopni bądź doszło do urazu głowy – przestrzega lek. med. Katarzyna Bukol-Krawczyk.
Jeśli skarżysz się na częste zawroty głowy, istotne jest dokładne określenie objawów. Następnie można postawić diagnozę. – Postawienie prawidłowego rozpoznania przyczyn zawrotów głowy może wiązać się z koniecznością odbycia wizyty u internisty, neurologa, laryngologa i okulisty; wada wzroku również może objawiać się zawrotami głowy – mówi specjalistka ENEL-MEDu.
Często niezbędne okazuje się wykonanie podstawowych badań laboratoryjnych i specjalistycznych testów diagnostycznych (EKG, USG, doppler tętnic szyjnych, audiometria, EEG, próby błędnikowe). W przypadkach, w których podejrzewa się uszkodzenie układu przedsionkowego, wskazane jest badanie laryngologiczne, jeśli natomiast lekarz sądzi, że doszło do uszkodzenia układu nerwowego, może być konieczne wykonanie tomografii komputerowej lub badanie rezonansu magnetycznego mózgu.
Co możesz zrobić sama?
Zakres zaleconych przez lekarza badań wynika z wniosków wyciągniętych z wywiadu i badania lekarskiego. – Leczenie zawrotów głowy uzależnione jest od ich przyczyny. Konieczne jest dbanie o dużą ilość wypijanych płynów, redukcje stresu przez aktywność ruchową, najlepiej na świeżym powietrzu. W leczeniu farmakologicznym często stosowane są leki poprawiające ukrwienie błędnika oraz leki uspokajające: niezależnie od przyczyny zawrotom głowy zawsze towarzyszy duże poczucie lęku – wyjaśnia lek. med. Katarzyna Bukol-Krawczyk.
Osoby cierpiące na zawroty głowy powinny unikać gwałtownych ruchów głową. Z pozycji leżącej trzeba wstawać powoli, wskazane jest także, by przed podniesieniem się przez chwilę posiedzieć. Należy unikać głodu – powinno się przyjmować kilka niewielkich posiłków dziennie. Nie jest wskazane picie alkoholu, celowe jest też ograniczenie ilości spożywanej kofeiny.
Jeśli zawroty głowy występują jednocześnie u kilku członków rodziny, a w domu jest instalacja gazowa, trzeba ją jak najszybciej zamknąć i wezwać specjalistów, którzy sprawdzą stężenie tlenku węgla w powietrzu. Silne zawroty głowy mogą uniemożliwić normalne funkcjonowanie. Do powikłań należą: upadek, który niesie ryzyko poważnego urazu; zwiększone ryzyko wypadku (np. w czasie prowadzenia samochodu) czy depresja.
Tekst: Ewa Podsiadły-Natorska
(epn/sr), kobieta.wp.pl