Choroby oczu a ciąża

Tak. Dokuczliwe zaburzenia, przede wszystkim nadmierne wysychanie śluzówek, są konsekwencją działania hormonów, zmiany funkcjonowania metabolizmu czy zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej. Najczęściej są przejściowe i mijają, kiedy po porodzie i połogu organizm wróci do normy. Nic więc dziwnego, że podczas ciąży często nie da się założyć soczewek kontaktowych, bo oko stawia opór - piecze, łzawi, jest podrażnione.

Tak. Jeśli przed zajściem w ciążę miałaś stwierdzoną wadę wzroku, powinnaś przez cały czas jej trwania być pod opieką okulisty. Wskazanie to w sposób szczególny dotyczy kobiet, które mają zdiagnozowaną cukrzycę, nadciśnienie tętnicze czy stożek rogówki albo jaskrę. 

Wada wzroku sama w sobie nie stanowi wskazania do cc. Zgodnie z rekomendacją Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników z 2018 roku wskazaniem do cesarskiego cięcia są tylko zmiany w siatkówce i ryzyko jej odwarstwienia się. 

Poród nie może odbywać się siłami natury, jeśli mamy takie problemy okulistyczne, jak:

• ostry lub zaawansowany stożek rogówki,
• jaskrę z zaawansowanymi ubytkami w polu widzenia,
• krótkowzroczność z neowaskularyzacją podsiatkówkową,
• retinopatię cukrzycową proliferacyjną,
• ślepotę korową oraz surowicze odwarstwienie siatkówki w przebiegu stanów rzucawkowych,
• stany pooperacyjne gałki ocznej. 

Skąd zatem powszechne przekonanie, że wystarczy wysoka krótkowzroczność, żeby dostać zaświadczenie o konieczności wykonania cc? Bo to właśnie tej wadzie wzroku często towarzyszą zmiany zwyrodnieniowe w siatkówce oka i ryzyko jej odwarstwienia się w wyniku wysiłku i wzrostu ciśnienia w gałkach ocznych w trakcie porodu siłami natury. Jeśli podczas wizyty u okulisty stwierdzone zostanie, że mamy:

• krwotoki do ciała szklistego,
• trakcyjne odwarstwienie siatkówki rozwijające się i postępujące w ciąży,
• neowaskularyzację siatkówki lub na tarczy nerwu wzrokowego, która nie ulegnie zanikowi (po leczeniu lub samoistnie) do momentu porodu, 

każda z tych dolegliwości będzie stanowiła wskazanie do wykonania planowego cc. 

Warto wiedzieć, że stan siatkówki można poprawić jeszcze w czasie ciąży przez poddanie się zabiegowi fotokoagulacji laserowej. Zabieg jest całkowicie bezbolesny i odbywa się w pozycji siedzącej przy laserze. Po takiej interwencji konieczna jest już tylko kontrola krótko przed porodem dla potwierdzenia, że nie wystąpiły nowe ogniska zmian. Jeśli zabezpieczenie siatkówki jest wystarczające, znika powód do wydania zaświadczenia o konieczności przeprowadzenie cc. 

Ogólne zasady stosowania leków u ciężarnych znajdziemy w klasyfikacji FDA (Food and Drug Administration - Amerykańska Agencja Żywności i Leków), która opiera się na pięciostopniowej skali: A,B,C,D,X. Leki należące do grupy A mogą być bezpiecznie stosowane w okresie ciąży, a te z grupy X są całkowicie przeciwwskazane zarówno w okresie ciąży jak i u kobiet starających się w nią zajść. 

Klasyfikacja ta pozwala na wyeliminowanie z leczenia kobiet w ciąży leków o działaniu teratogennym, czyli mogącym niekorzystnie wpływać na płód.

Jeśli więc w Twoim wypadku zajdzie konieczność sięgnięcia po leki okulistyczne, czy to o działaniu miejscowym (krople), czy ogólnoustrojowym, zawsze musi być to decyzja podjęta przez lekarza. 

Czy w ciąży i w czasie karmienia można przeprowadzić laserową korekcję wady wzroku?Ciąża i czas karmienia piersią należą do względnych przeciwwskazań do zabiegu laserowej korekcji wady wzroku. Oznacza to, że po urodzeniu dziecka i zakończeniu karmienia, pacjentka jest gotowa do zabiegu. Chyba że w grę wejdą wtedy inne przeciwwskazania.

W wyniku zmian hormonalnych i odmiennego metabolizmu w ciąży i w okresie karmienia dochodzi do zmian w obrębie gałki ocznej, które mogą wpływać na ostrość widzenia, np. zmiany grubości rogówki, a co za tym idzie, progresji krótkowzroczności. Zmianie może ulec także oś lub moc astygmatyzmu.

Z uwagi na fakt, że korekcja laserem musi odbywać się na ustabilizowanej wadzie, a przywołane zmiany mogą być jedynie przejściowe, trzeba poczekać aż skończą się poporodowe wahania. Kwalifikację do laserowej korekcji wady wzroku najlepiej przeprowadzić po zaprzestaniu karmienia i po pierwszej miesiączce. 

Laserowa korekcja wady wzroku przeprowadzona zbyt wcześnie może skutkować jej przekorygowaniem i wymagać kolejnego leczenia.