Jak często odwiedzamy groby bliskich zmarłych? Wielu ludzi przypomina sobie o nich tylko tuż przed 1 listopada, czyli uroczystością Wszystkich Świętych, a tymczasem o miejsce spoczynku bliskich trzeba dbać cały rok. Co mówi na ten temat prawo kanoniczne?
Gdy zbliża się listopad, zawsze widać ruch wokół cmentarzy. Są oczywiście takie osoby, które o grobach bliskich pamiętają cały rok, jednak nie każdy ma chęć czy możliwość, aby to zrobić. Ludzie zmieniają miejsce zamieszkania, rozjeżdżają się po świecie i kontakt staje się utrudniony – i to nawet z żyjącymi krewnymi, a co dopiero mówić o tych, którzy już odeszli.
Zgodnie z tradycją katolicką 1 listopada obchodzimy uroczystość Wszystkich Świętych, czyli wspomnienie wszystkich męczenników za wiarę, a 2 listopada Dzień Zaduszny – święto wszystkich zmarłych. W tym czasie (przynajmniej raz w roku) powinno się odwiedzić groby rodziny i znajomych, składając kwiaty i zapalając znicze. Czy to jednak wystarczy? I czy świadome zaniedbanie miejsca spoczynku bliskich jest grzechem w oczach Kościoła? Wyjaśniamy wszelkie wątpliwości.
Miejsce spoczynku jest ważne i chronione prawnie
Dla wierzących miejsce przeznaczone na pochówek powinno być święte. Cmentarze nie są przecież wyznaczane przypadkowo, to ziemia poświęcona, w której chciałby spocząć każdy chrześcijanin. Dawniej osoby, które popełniły grzech wykluczający ze społeczności wiernych (popełniły morderstwo lub samobójstwo), nie mogły spocząć na cmentarzu – zbrodniarzy chowano za murami, często w nieoznakowanych grobach. Miejsca spoczynku powinny budzić szacunek u wierzących, ale są również chronione prawnie przez odpowiednie przepisy. Art. 262 kodeksu karnego mówi jasno:
§ 1. Kto znieważa zwłoki, prochy ludzkie lub miejsce spoczynku zmarłego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. § 2. Kto ograbia zwłoki, grób lub inne miejsce spoczynku zmarłego, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Przepisy prawa kanonicznego dotyczące pochówku
Prawo kanoniczne szczegółowo opisuje zasady pochówku, które obowiązują wierzących i praktykujących chrześcijan. Mówi o tym, że Kościół powinien mieć własne cmentarze (lub wyznaczone kwatery na cmentarzach świeckich), które muszą zostać pobłogosławione i znajdować się pod opieką proboszczów i administratorów cmentarzy parafialnych. Każdemu wiernemu należy zapewnić chrześcijański pogrzeb i pożegnanie w ostatniej drodze.
Nabożeństwo pogrzebowe powinno zostać odprawione w kościele parafialnym wiernego, a następnie powinien on zostać złożony na należącym do tego kościoła cmentarzu, o ile zmarły lub jego rodzina nie zadecydowali inaczej. Prawo kanoniczne wyraźnie zastrzega, że ostatnie pożegnanie nie powinno być uzależnione od sytuacji materialnej zmarłego, bo wobec śmierci każdy jest równy i nikomu nie wolno odmówić pogrzebu, o ile nie został wykluczony ze wspólnoty (dotyczy to grzeszników, heretyków i apostatów).
Czy zaniedbane grobu jest grzechem? Wyjaśniamy wątpliwości
Grzechem ciężkim jest zbezczeszczenie grobu, zniszczenia miejsca spoczynku lub jakiekolwiek inne agresywne zachowanie, które świadczy o braku szacunku wobec zmarłej osoby. Sam brak dbałości o miejsce spoczynku jest może zdarzeniem przykrym, ale takim, które nie nosi znamion grzechu. Grób, w którym spoczywa ciało zmarłego, to bardziej pamiątka dla żywych, wyraz ich pamięci i troski. W oczach Kościoła zmarłemu bardziej niż woda i mydło czy znicze przydaje się modlitwa, która pomaga duszy się oczyścić i dostać do nieba. Taki odpust w intencji zmarłego można uzyskać np. podczas obowiązkowej dla wiernych mszy w uroczystość Wszystkich Świętych, która jest świętem nakazanym. Nieobecność w kościele tego dnia stanowi grzech.
Zapraszamy na grupę FB – #Wszechmocne. To tu będziemy informować na bieżąco o terminach webinarów, wywiadach, nowych historiach. Dołączcie do nas i zaproście wszystkie znajome. Czekamy na was!
