Anna Teresa Tymieniecka. Jan Paweł II miał z nią romans?

O zmarłej dwa lata temu Annie Teresie Tymienieckiej mało kto pamiętał. Jej nazwisko rzadko pojawiało się w mediach. Aż do teraz, gdy BBC wyemitowało kontrowersyjny film dokumentalny „Sekretne listy Jana Pawła II”, który oparty jest na listach pomiędzy filozofką a papieżem.

Kim jest Anna Teresa Tymieniecka? Urodziła się w Marianowie, w polsko-francuskiej arystokratycznej rodzinie. Już jako nastolatka interesowała się filozofią. To właśnie nauce, chciała poświęcić całe swoje życie. Zaczytywała się w pracach Kazimierza Twardowskiego, Platona i Bergsona. Wreszcie, gdy zakończyła się druga wojna światowa, zapisała się na studia na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jej mentorem był Roman Ingarden, uczeń samego Twardowskiego, którego prace tak uwielbiała czytać w młodości.

Tymieniecka po studiach wyjechała do Szwajcarii. Tam miała spotkać Józefa Marię Bocheńskiego, który wprowadził ją w świat najwybitniejszych europejskich filozofów tamtych czasów. W Szwajcarii obroniła kolejny dyplom i wyjechała do Belgii, by kształcić się dalej. Jeszcze długo jeździła po Europie, by wreszcie trafić do Stanów Zjednoczonych, gdzie znalazła swoje miejsce na ziemi.

To właśnie tutaj powstała większość jej książek. Była wybitnym fenomenologiem i wykładowcą. Założyła kilka międzynarodowych stowarzyszeń filozofów, m.in. Światowy Instytut Fenomenologii. W 1956 roku poślubiła profesora ekonomii z Uniwersytetu Stanforda, Hendrika S. Houthakkera, z którym miała troje dzieci.

Tymieniecka w latach 70. poznała Karola Wojtyłę, wtedy jeszcze kardynała. Tak jak on, doświadczyła okrucieństw drugiej wojny światowej i nazistowskiej okupacji. Wiadomo, że przez kilka lat pracowali nad angielską wersją jego książki, którą napisał jeszcze jako wykładowca na uniwersytecie w Lublinie.

Podobno zafascynowały ją jego teksty i tak zaczęła się między nimi długa wymiana listów. Sama wielokrotnie wspominała, że prowadziła bogatą korespondencję z przyszłym papieżem, aż pojawiły się spekulacje, że łączyło ich coś więcej niż przyjaźń.

Brytyjscy dziennikarze dotarli do tych listów. Tymieniecka krótko po śmierci męża sprzedała je polskiej Bibliotece Narodowej, ale nigdy wcześniej nie zostały upublicznione. Sama Biblioteka odniosła się do całej sprawy krytycznie. - Tezy formułowane przez media nie znajdują żadnego potwierdzenia w treści listów Jana Pawła II do Anny Teresy Tymienieckiej znajdujących się w zbiorach Biblioteki Narodowej. Opisywana znajomość jest powszechnie znana i przedstawiona w wielu publikacjach – pisali pracownicy.

W filmie dokumentalnym rysuje się jednak ich gorący związek, choć jak podkreśla BBC, nie ma żadnego dowodu, że papież kiedykolwiek złamał celibat.

Poza listami mieli też kilka okazji spotkać się osobiście.

- Odbywali długie spacery, do późnych godzin nocnych prowadzili rozmowy na tematy filozoficzne i razem chodzili popływać. Faktem jest, że kiedy byli razem, panował między nimi szczególny klimat, niezmaterializowana energia erotyczna. Chyba ona rozpoczęła romantyczny związek z nim – mówił w książce Erica Frattiniego „Papieże i seks”, wykładowca z Uniwersytetu Harvarda i obserwator na Soborze Watykańskim II, dr George Hunston Williams.

BBC wspomina, że podczas delegacji do Stanów, Wojtyła mieszkał w jej domu w Pomfret. Gdy po latach został wybrany na papieża, Tymieniecka została odsunięta od prac nad jego encyklikami. Jan Paweł II nie był w stanie obronić przyjaciółki, więc ta miała poczuć się zdradzona.

Carl Bernstein, amerykański dziennikarz, który swego czasu zasłynął artykułem na temat afery Watergate, w biografii papieża pisał, że historia ich przyjaźni jest kluczowa dla zrozumienia postaci Jana Pawła II. Tymieniecka była według niego najwierniejszym pomocnikiem papieża. W rozmowie z dziennikarzem filozofka zaprzeczała, że ich znajomość miała podtekst romantyczny. – Jak miałabym zakochać się w duchownym? Jestem przecież mężatką – mówiła.

Tymieniecka i Jan Paweł II przyjaźnili się do samego końca. Jej mąż doradzał papieżowi w sprawach ekonomii, gdy upadł komunizm. Za swoje zasługi Houthakker został później odznaczony papieskim orderem. Anna Teresa jeszcze długo wspierała Jana Pawła II w chorobie, odwiedziła go też na krótko przed jego śmiercią w 2005 roku.

O dokument BBC zapytano kilka dni temu papieża Franciszka. Stwierdził, że nie ma nic złego w przyjaźni duchownego z kobietą.

- Mężczyźnie, który nie potrafi mieć dobrych relacji przyjaźni z kobietą, nie mówię o mizoginach, którzy są chorzy - czegoś brakuje. Papież jest mężczyzną i potrzebuje także opinii kobiet. Również papież ma serce i może utrzymywać świętą i zdrową przyjaźń z kobietą – stwierdził w ostatnim wywiadzie.

md/ WP Kobieta