Wyniszcza od środka. Ofiary latami udają, że nic się nie dzieje

Przemoc psychiczna to jedna z najbardziej podstępnych i niebezpiecznych form przemocy. Nie zostawia widocznych śladów na ciele, ale jej skutki mogą być równie dramatyczne, a nawet głębsze niż przemoc fizyczna. Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ działa od środka - rujnuje poczucie własnej wartości oraz zaufanie do siebie i innych. Często bywa trudna do zauważenia, zwłaszcza gdy jest stosowana przez bliskie osoby, którym ufamy.

W najnowszym odcinku podcastu "Balans" poruszono temat przemocy psychicznej z Jarosławem Gibasem, socjologiem i autorem książki "Przemoc psychiczna. Jak ją rozpoznać i się przed nią bronić". Wśród przytoczonych przykładów pojawił się m.in. gaslighting, czyli technika manipulacji oparta na podważaniu uczuć i postrzegania rzeczywistości przez ofiarę.

Jak rozpoznać, że jesteśmy ofiarą przemocy psychicznej? Gibas podkreśla znaczenie "czerwonych flag" - sygnałów, które powinny nas zaalarmować. To m.in. ciągłe krytykowanie, umniejszanie naszych osiągnięć, kontrola, izolowanie od przyjaciół i rodziny, a także manipulowanie emocjami i decyzjami. Często zaczyna się to od drobnych komentarzy czy żartów, które z czasem stają się coraz bardziej złośliwe i destrukcyjne.

Jak powinniśmy reagować na przemoc? - Uznaje się, że najgorszym możliwym typem reakcji, oczywiście pomijając taką reakcję, że ktoś dołącza się do przemocy, jest brak reakcji. Dlaczego? Dlatego, że brak reakcji powoduje, że osoba stosująca akty przemocy czuje się coraz bardziej bezkarna i coraz bardziej rozochocona oraz zachęcona tym, że to, co czyni, nie budzi niczyjego sprzeciwu. W efekcie zaczyna nie tylko częściej to czynić, ale też dużo bardziej zuchwale - podkreśla ekspert.

Zobacz też: Co jest najgorsze dla mózgu? Ekspert wymienił trzy czynniki

Przemoc psychiczna nie zna granic - może występować w różnych relacjach. W związkach niszczy fundamenty miłości i zaufania, często prowadząc do długotrwałego cierpienia i depresji. W rodzinie może dotyczyć zarówno dorosłych, jak i dzieci, które uczą się, że kontrola i manipulacja są "normalne". W miejscu pracy natomiast przemoc psychiczna przybiera formę mobbingu, ciągłego krytykowania i psychicznego wyczerpania pracownika.

Najważniejszą rzeczą jest świadomość - poznanie mechanizmów przemocy psychicznej to pierwszy krok do ochrony siebie. Jarosław Gibas podkreśla, że ofiara powinna szukać wsparcia - rozmawiać z zaufanymi osobami, korzystać z pomocy specjalistów, a także uczyć się stawiać granice. Nie można bagatelizować symptomów ani tłumaczyć agresora - to droga donikąd.

- Jest jedna z takich technik, polecana jako technika reakcji obronnej, kiedy mamy za sobą "E" i "U", czyli rozpoznaj i uspokój się. Nazywa się klaryfikacja. To jest sytuacja, w której doświadczasz jakiegoś gestu przemocowego, robisz taką stopklatkę i mówisz do przemocowca: "Przepraszam bardzo, czy ja dobrze zrozumiałem, że nazwałeś mnie właśnie idiotą?", albo: "Czy ja dobrze zrozumiałem, że poddajesz w wątpliwość moje poczucie własnej wartości?", albo: "Czy dobrze zrozumiałam, że to, co powiedziałeś, miało na celu obniżenie mojej pewności siebie?". Klaryfikacja polega na tym, że zatrzymuje przemocowca i zatrzymuje akcję. On teraz musi się wytłumaczyć z tego, że rzeczywiście miał na myśli to, co zostało powiedziane - zaznacza socjolog.

Czytaj także: Była w długiej relacji. Wtedy zauważyła, że coś jest nie tak

Zapraszamy na grupę na Facebooku - #Samodbałość. To tu będziemy informować na bieżąco o wywiadach, nowych historiach. Dołączcie do nas i zaproście wszystkie znajome. Czekamy na was!

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl.