Rak szyjki macicy
Spośród krajów Unii Europejskiej Polska należy do niechlubnej czołówki pod względem zachorowalności na raka szyjki macicy. 4 tys. kobiet każdego roku zapada na tę chorobę, a 2 tys. umiera! Wiele Polek wciąż nie ma odpowiednio dużej świadomości, by wiedzieć, że profilaktyka to najlepsza z możliwych form obrony przed rakiem.
15.09.2010 | aktual.: 16.09.2010 13:57
Zalogowani mogą więcej
Możesz zapisać ten artykuł na później. Znajdziesz go potem na swoim koncie użytkownika
Spośród krajów Unii Europejskiej Polska należy do niechlubnej czołówki pod względem zachorowalności na raka szyjki macicy. 4 tys. kobiet każdego roku zapada na tę chorobę, a 2 tys. umiera! Wiele Polek wciąż nie ma odpowiednio dużej świadomości, by wiedzieć, że profilaktyka to najlepsza z możliwych form obrony przed rakiem. Zachorowanie na raka szyjki macicy ściśle wiąże się z infekcją wirusem brodawczaka ludzkiego – HPV.
- Jest to patogen przenoszony drogą płciową. Doprowadza do zmian w obrębie nabłonka szyjki macicy, czego skutkiem jest tzw. dysplazja i nowotworowa przemiana tkanki. Za najbardziej onkogenne typy wirusa uznaje się przede wszystkim 16 i 18 – wyjaśnia ginekolog, Tomasz Olejniczak.
Na całym świecie wirusem brodawczaka ludzkiego zarażonych jest ok. 630 mln osób. To dużo, ale warto wiedzieć, że wirus HPV występuje w ponad 100 odmianach, z czego tylko 30 niesie ze sobą realne zagrożenie, w tym zagrożenie rakiem szyjki macicy.
Do zakażenia wirusem dochodzi najczęściej wśród osób młodych – między 18 a 30 rokiem życia. Dzieje się tak dlatego, że zwykle osoby w tym właśnie wieku wykazują się najwyższą aktywnością seksualną, a co za tym idzie - mają większe szanse na współżycie z osobą już zarażoną wirusem HPV.
Objawy zakażenia wirusami HPV
Większość zakażeń wirusami HPV przebiega zupełnie bezobjawowo. Dzieje się tak głównie w przypadku zakażeń wirusami tzw. „niskiego ryzyka”. Jednak w przypadku wirusów wysokiego ryzyka, do których należą typy HPV 16, 18, 31 i 45 objawy są widoczne.
Skąd wiadomo, że jesteśmy zakażeni?
Podstawowe badanie stosowane w profilaktyce zmian szyjki macicy to cytologia. Systematyczne stosowanie tych badań mogłoby w znaczący sposób ograniczyć liczbę zgonów z powodu raka szyjki macicy. O ile jednak wśród kobiet wzrosła świadomość dotycząca regularnego wykonywania badań piersi, o tyle badania cytologiczne wciąż nie cieszą się zbyt dużą popularnością.
Tymczasem zgodnie z normami ustalonymi przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne w 2006 roku, od ukończenia 20 roku życia każda kobieta raz na trzy lata powinna poddawać się badaniom przesiewowym w kierunku raka szyjki macicy.
Wyjątek od tej reguły stanowią kobiety należące do grupy podwyższonego ryzyka: zakażone wirusem HIV, przyjmujące leki immunosupresyjne, kobiety zakażone wirusem HPV należącym do grupy ryzykownych oraz panie leczone w przeszłości z powodu śródnabłonkowej neoplazji szyjkimacicy (CIN2, CIN3) lub raka szyjki macicy. Kobiety te powinny poddawać się badaniu raz na 12 miesięcy.
Badaniem uzupełniającym cytologię jest kolonoskopia oraz nowość - testy molekularne pozwalające na identyfikację zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego u kobiet po 30 roku życia.
Profilaktyka szczepień
Obecnie na polskim rynku dostępne są dwie szczepionki skierowane przeciwko wirusowi HPV, a więc- w dużym uproszczeniu - działające przeciwko powstawaniu raka szyjki macicy. Pierwsza ze wspomnianych ma działanie czterowalentne, a więc jej celem jest wywołanie odporności chroniącej przed przetrwałą infekcją wirusem HPV typu 6, 11, 16 i 18.
Są to typy wirusa, z których dwa (typ 16 i 18) odpowiadają za przemianę nowotworową nabłonka szyjki macicy, a dwa pozostałe (typ 6 i 11) odpowiadają za wytwarzanie nienowotworowych chorobowych zmian w obrębie narządów płciowych zwanych kłykcinami kończystymi – mówi ginekolog, Tomasz Olejniczak.
Ze względu na profilaktyczny charakter szczepionki, populacją docelową powinny być kobiety przed inicjacją seksualną. Uważa się, że rozsądną granicą rozpoczęcia szczepienia jest już 9 rok życia. Pierwszy cykl szczepień składa się z trzech dawek leku podawanych domięśniowo w schemacie: 0- 2- 6 miesięcy. Preferowanym miejscem podania jest okolica mięśnia naramiennego górnej części ramienia lub górna, przednio - boczna część uda – dodaje lekarz.
W przypadku szczepionki dwuwalentnej antygenami wykorzystanymi do wzbudzenia odpowiedzi immunologicznej są białka strukturalne L1 wirusa HPV 16 i HPV 18. Szczepionka ma jednakowe i równomierne działanie profilaktyczne w zakresie ochrony przeciwko zakażeniom i zmianom nowotworowym, spowodowanym przez onkogenne typy wirusów HPV 16 i 18.
Szczepionka podawana jest według schematu 0 – 1 – 6 miesięcy również domięśniowo. Granica wieku jest identyczna jak w przypadku formy czterowalentnej – wyjaśnia Tomasz Olejniczak.
Współżyj z głową Poza profilaktyką szczepień, warto też pamiętać o tym, że ryzyko zakażenia wirusem HPV można znacznie obniżyć, jeśli będziemy mieli na uwadze, że wirus ten przenosi się drogą płciową. Nie współżyjmy więc z partnerami, co do których nie jesteśmy pewni czy są zdrowi. A jeśli już decydujemy się na ryzykowny kontakt – pamiętajmy o zabezpieczeniu.
