Tkanka tłuszczowa – rodzaje, rola, skutki nadmiaru i niedoboru

Tkanka tłuszczowa zbiera się pod skórą, wokół tętnic oraz w znacznych ilościach na brzuchu. Z jednej strony tłuszcz obecny w organizmie w nadmiarze szkodzi mu, z drugiej strony jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania. Jaka jest rola tkanki tłuszczowej?

W odległych czasach, kiedy pierwsi ludzie zamieszkiwali jaskinie – posiłki nie były czymś pewnym i spożywanym regularnie. Ponadto bardzo często zdarzało się, że jak już udało się zdobyć np. mięso, nie było jak go magazynować, dlatego każdy zjadał tyle, ile był w stanie pomieścić. Z tego powodu organizm wypracował system pozwalający magazynować tłuszcz w podskórnej tkance oraz na brzuchu na wypadek okresu, w którym nie będziemy mu w stanie dostarczyć paliwa.

To wszystko sprawia, że wyróżniamy dwa rodzaje tłuszczu. Ten znajdujący się wokół jamy brzusznej jest o wiele bardziej niebezpieczny. Utrudnia pracę narządów, prowadząc m.in. do wytwarzania przez wątrobę substancji toksycznych poprzez jej stłuszczenie.

Z drugiej strony, tłuszcz, który magazynowany jest pod skórą, zaliczany jest do tych zdrowych. Produkuje on hormony osłaniające tkanki przed stłuszczeniem i adiponektynę oraz leptynę. Ta ostatnia jest bardzo ważnym hormonem wpływającym na regulację uczucia głodu zgodnie z zasadą, że im więcej tłuszczu, tym więcej leptyny, co sprawia, że szybciej się nasycamy. Dlatego w organizmie ludzkim możemy spotkać się z opornością na leptynę, co objawia się częstymi zaburzeniami łaknienia.

Dla porównania, jeśli masa naszego ciała spada o 10 proc., stężenie leptyny obniża się o 50 proc., natomiast jeśli masa rośnie o 10 proc., to ilość leptyny wzrasta aż o 300 proc..

Mała ilość tkanki tłuszczowej, a więc brak wystającego brzucha, nie jest niestety równoznaczny ze zdrowym organizmem. Niedobory powodują bowiem nagromadzanie się wokół tętnic okołonaczyniowej tkanki tłuszczowej, która może być tak samo toksyczna, co ta odkładająca się w okolicach brzucha. Skutkiem tego jest wydzielanie niebezpiecznych związków powodujących stany zapalne i ograniczających elastyczność naczyń krwionośnych.

To wszystko sprawia, że niedobory tkanki tłuszczowej prowadzą do: podniesienia ciśnienia w tętnicach insulinooporności, cukrzycy i zmian miażdżycowych. Niestety dotychczas nie stworzono skutecznej metody zmierzenia grubości tkanki podskórnej, co ułatwiłoby jej kontrolę.

Za ostatni rodzaj tkanki tłuszczowej uważa się odmianę brunatną, która odpowiedzialna jest za wytwarzanie energii i utrzymywanie organizmu w stałej temperaturze. Spotykana jest najczęściej u dzieci, żeby w młodości całkowicie zaniknąć. Tkanka brunatna powraca u dorosłych, stabilizując się ostatecznie na niskim poziomie.

W największej ilości posiadają ją chude osoby, które w znaczniej mierze narażone są na działanie ujemnych temperatur. Ponadto uważana za najbardziej wartościową, brunatna tkanka tłuszczowa najczęściej odkłada się na plecach między łopatkami i na karku. Niestety naukowcy wciąż pracują nad stworzeniem metody przekształcenia białego tłuszczu w brunatny, co mogłoby okazać się najskuteczniejszą metodą walki z otyłością.