Co to jest bullying? Można rozróżnić kilka rodzajów

Bullying jest jedną z form przemocy i tym samym jest poważnym naruszeniem praw człowieka i ma negatywne konsekwencje dla osób doświadczających go, zarówno fizyczne, jak i psychiczne.

Fizyczny – działania, które powodują ból, obrażenia ciała innej osoby. Obejmują bicie, kopanie, popychanie, szarpanie, podduszanie, zadawanie ciosów czy stosowanie innych form bezpośredniej agresji fizycznej.

Werbalny – obejmuje zachowania, które mają na celu upokarzanie, zastraszanie, manipulowanie lub zaniżanie poczucia wartości innej osoby. Są to m.in. wyśmiewanie, wyzywanie, wyszydzanie, poniżanie lub obrażanie słowne, a także rozpowszechnianie pogłosek, plotek czy kłamstw w celu zaszkodzenia reputacji drugiej osoby.

Psychiczny – psychiczne znęcanie się może obejmować wykluczanie, ignorowanie, upokarzanie, zastraszanie, grożenie, szantażowanie czy manipulowanie emocjami drugiej osoby w celu kontroli i zastraszenia. Sprawca może też ograniczać dostęp ofiary do wsparcia społecznego, kontaktów z przyjaciółmi, rodziną lub innymi osobami.

Cyberbullying – przemoc psychiczna, emocjonalna lub werbalna dokonywana przy użyciu środków elektronicznych, takich jak wiadomości tekstowe, media społecznościowe, fora internetowe czy e-maile. Cyberbullying może obejmować publiczne znieważanie, obrażanie, rozpowszechnianie ośmieszających treści czy wykorzystywanie prywatnych informacji w celu szkodzenia drugiej osobie.

Jeśli bullying rozwija się w czasie, osoba doświadczająca go zaczyna interpretować powody prześladowania. Najpierw może tłumaczyć sobie, że agresor dokucza, bo mu się nudzi. Potem zaczyna podejrzewać, że to jej zachowanie wywołuje taką reakcję otoczenia, postanawia więc zmodyfikować swoje postępowanie. Jeśli bullying nadal nie wygasa, a do tego uczestniczy w nim czynnie lub biernie coraz więcej osób, w myśleniu osoby doświadczającej go zaczyna dominować myślenie: to jest moja wina, to się nigdy nie zmieni, nie mam nad tym żadnej kontroli.

Uczeń doświadczający bullyingu przestaje lubić szkołę, unika chodzenia do niej, ma coraz gorsze oceny. Pojawia się spadek nastroju, napięcie, lęk. Inni uczniowie boją się, że będą następni. Bezustannie analizują, co mogą powiedzieć, z kim usiąść w ławce, jak się ubrać, by się nie narazić. W konsekwencji bullying prowadzi do problemów emocjonalnych, stresu, niskiej samooceny, depresji, zaburzeń lękowych i innych. Objawy to m.in. poczucie beznadziei, bezsenność, zmiany w apetycie, apatia.

Dynamika i potrzeby grupy to klucz do zrozumienia przemocy rówieśniczej. Jeśli nie ma widowni, nie ma przemocy – osoba odgrywająca rolę agresora poszukuje społecznej aprobaty i ma potrzebę dominacji, ale nie będzie krzywdzić, jeśli nie zyska akceptacji grupy. Z badań wynika, że agresor rzadko działa sam, zwykle ma dwóch czy trzech asystentów i to ich rękami dokonuje ataków. Jeśli bullying trwa dłużej, stopniowo przyłączają się do niego kolejne osoby, czyli ci, którzy obserwując prześladowania, chcą zapewnić sobie bezpieczeństwo lub rozrywkę.

Dlatego podczas interwencji dorośli powinni skupić się na pracy z biernymi obserwatorami, tak aby to oni stali się potencjalnymi obrońcami.

Warto pamiętać!

• Jeśli masz podejrzenia, że ktoś może być ofiarą przemocy psychicznej, ważne jest, aby okazać empatię, słuchać i zapewnić wsparcie. Zachęć tę osobę do rozmowy i szukania pomocy u profesjonalistów, takich jak psycholog, terapeuta czy szkolny pedagog. Przemoc psychiczna jest poważnym problemem, a każda osoba zasługuje na bezpieczeństwo i wsparcie.
• Jeśli doświadczasz przemocy, zgłoś to odpowiednim osobom w swoim otoczeniu, takim jak nauczyciele, dyrektorzy, rodzice czy inni zaufani dorosłych. Istnieją także organizacje i linie telefoniczne, które oferują wsparcie i porady dla osób dotkniętych bullyingiem.

Gdzie szukać pomocy? Jeśli Ty lub ktoś z Twoich bliskich znajduje się w kryzysie psychicznym, nie jesteś sam_a. Możesz skorzystać z bezpłatnej i anonimowej pomocy. Więcej informacji o Pierwszej Pomocy dla Zdrowia Psychicznego znajdziesz na helppp.pl.

• Centrum Wsparcia dla Osób w Kryzysie Psychicznym – 800 70 2222 (całodobowo)
• Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży – 116 111
• Telefon Zaufania dla Dorosłych – 116 123
• W sytuacji zagrożenia życia – numer alarmowy 112

"Ostatni dzwonek" akcja Wirtualnej Polski i projektu MŁODE GŁOWY przeciwko bullyingowi i przemocy rówieśniczej. Materiały edukacyjne i pomocowe znajdziesz na ostatnidzwonek.wp.pl.