Blisko ludziCzym jest pochwica?

Czym jest pochwica?

Czym jest pochwica?
Źródło zdjęć: © Jupiterimages
29.11.2010 12:06, aktualizacja: 29.11.2010 14:33

Pochwica (inaczej waginizm) to zaburzenie seksualne dotyczące 2% do 5% populacji kobiet w Polsce. Polega na mimowolnym skurczu mięśni 1/3 dalszej części pochwy. Jest to skurcz trwały, niepodobny do rytmicznych skurczów tej mięśniówki pojawiających się podczas orgazmu. Pochwica jest zaburzeniem o podłożu psychologicznym, choć wiele z cierpiących na nią kobiet deklaruje pozytywne nastawienie do partnera.

Pochwica to zaburzenie seksualne dotyczące 2% do 5% populacji kobiet w Polsce. Polega na mimowolnym skurczu mięśni 1/3 dalszej części pochwy. Jest to skurcz trwały, niepodobny do rytmicznych skurczów tej mięśniówki pojawiających się podczas orgazmu. Pochwica jest zaburzeniem o podłożu psychologicznym, choć wiele z cierpiących na nią kobiet deklaruje pozytywne nastawienie do partnera.

Rozpoznanie tego zaburzenia jest dość oczywiste. Jest ono jedną z ważnych przyczyn małżeństwa nieskonsumowanego, ponieważ praktycznie uniemożliwia odbycie stosunku. Zatem prawidłowe zdiagnozowanie zaobserwowanego objawu polega raczej na wykluczeniu innych przyczyn skurczu mięśni pochwy. Psychogenną pochwicę należy między innymi różnicować z przeszkodami anatomicznymi uniemożliwiającymi współżycie. Nie należy jej również utożsamiać z fobijnym lękiem przed kontaktami seksualnymi.

Według Mastersa i Johnson ostatecznie rozstrzygające i obowiązkowe jest wykonanie badania ginekologicznego. Reakcja obronna może się pojawić u kobiety jeszcze przed właściwym badaniem. Podobnie jak u niektórych kobiet do skurczu mięśni pochwy może dojść na samą myśl o stosunku. Niekiedy do pełnego obrazu reakcji dołącza się odruchowe ściśnięcie ud i wygięcia kręgosłupa.

O pochwicy pierwotnej mówimy jeśli problem pojawia się od pierwszych prób kontaktów płciowych, natomiast o wtórnej jeśli po początkowym okresie udanego współżycia pojawiają się problematyczne skurcze pochwy.

Cztery stopnie nasilenia

Znany czeski seksuolog Kratochvil powołuje się na klasyfikację Arentowicza i Schmidta, wyróżniającą cztery stopnie nasilenia tej dolegliwości. W najtrudniejszych przypadkach nawet przeprowadzenie badania ginekologicznego jest możliwe jedynie w narkozie. W lżejszym stopniu nie można wprowadzić palca do pochwy. W stopniu trzecim wprowadzenie palca co prawda jest możliwe, ale prącia już nie. Przy najmniejszym stopniu nasilenia możliwe jest odbycie stosunku dopochwowego, jednak jest on nieprzyjemny i bolesny. Skąd się bierze pochwica?

Ponieważ pochwica może powodować również wtórne problemy seksualne u partnera, warto się przyjrzeć niektórym z jej przyczyn, a szczególnie tym, których można uniknąć. Przyczyny pochwicy można podzielić na dwie zasadnicze grupy: biologiczne i psychiczne.

Zbyt gruba błona dziewicza i idące za tym bolesne jej przerwanie przy pierwszym stosunku może stać się przyczyną waginizmu. Podobne konsekwencje mogą mieć infekcje narządów płciowych, ich stan zapalny, owrzodzenia czy zmiany zanikowe związane ze starzeniem. U podłoża pochwicy mogą leżeć również zmiany poporodowe.

Gama przyczyn psychologicznych jest znacznie szersza. Kobiety o niedojrzałej osobowości, mające negatywne nastawienie do mężczyzn, złe doświadczenia seksualne z przeszłości, a także te rywalizujące z partnerem mogą być bardziej narażone na rozwinięcie tego zaburzenia. Do pochwicy może się również przyczynić rygorystyczne wychowanie religijne wyniesione z domu. Jeśli dodatkowo partner jest mało zdecydowany, postrzegany jako mało męski, a relacja z nim zaburzona, to są to dodatkowe czynniki ryzyka.

Rozpoznanie i co dalej?

W prawidłowo funkcjonującej relacji partnerskiej naturalne jest dążenie do wyrażania uczuć również przez aktywność seksualną. Zatem jeśli relacja ta nie jest zaburzona, oboje partnerzy będą dążyć do wyleczenia i wzajemnie się wspierać w tym procesie. Terapia powinna być prowadzona przez lekarza seksuologa. W jej toku można stosować zarówno oddziaływania psychoterapeutycznie, jak i farmakologiczne i czysto treningowe.

Z leków stosowanych podczas terapii pochwicy można wyróżnić substancje o działaniu przeciwbólowym, rozkurczającym i przeciwlękowym. Metody treningowe mogą obejmować oswajanie z własnym ciałem poprzez samodzielną masturbację, lub stopniowe stosowanie coraz większych specjalnych rozszerzaczy. W tok takiego leczenia może również być włączony partner. W przypadku psychoterapii różne nurty teoretyczne opracowały odmienne metody pracy z pacjentem prezentującym tego rodzaju zaburzenie seksualne.