Kobieta na ścieżce zmiany. Przejdź ją z Women Update i dołącz do świata IT
W dzisiejszym świecie rynek pracy i nasza rzeczywistość zmieniają się bardzo szybko. Zawody, które znałaś, przeobrażają się, powstają nowe. Kompetencje, które kiedyś dawały dobrą pracę i wysokie zarobki (np. tytuł magisterski czy dyplomy zawodowe), dzisiaj już tego nie gwarantują.
Na konferencjach biznesowych często mówi się o tym, że trzeba myśleć strategicznie i do przodu. Jednak, kiedy myślisz o swoim życiu zawodowym, to raczej nie masz w głowie wielkich strategii albo sposobów na wyprzedzenie konkurencji. Głos w głowie większości z nas częściej mówi: "Jestem małą mrówką w wielkim świecie i jedyne, czego chcę, to ciekawa praca, w której będę mogła się realizować. Gdyby jeszcze dobrze płacili, a współpracownicy okazaliby się interesującymi ludźmi, byłoby idealnie". Myślisz podobnie? Ja myślałam tak często.
W obszarze HR miałam wciąż do czynienia z różnymi prognozami i analizami dotyczącymi rynku pracy. Zaczęłam się im przyglądać. To między innymi one zaczęły mnie kierować ku zmianie. Pokażę Ci, dlaczego warto, żebyś ty również o niej pomyślała.
Kompetencje przyszłości
Przeczytałam raport Future Work Skills 2020 przygotowany przez Institute for the Future z USA. Mówił on o poszukiwanych na rynku pracy, a konkretnie o tzw. kompetencjach przyszłości, których wartość będzie z roku na rok rosła. Zaliczają się do nich:
● Kompetencje poznawcze – są to kompetencje, które odpowiadają za myślenie człowieka. Zaliczamy do nich kreatywność, rozwiązywanie złożonych problemów, krytyczne myślenie oraz elastyczność poznawczą,
● Kompetencje społeczne – umożliwiają nam kontakt i współpracę z drugim człowiekiem oraz zarządzanie ludźmi. Zaliczamy do nich inteligencję emocjonalną, współpracę w grupie, przywództwo i przedsiębiorczość,
● Kompetencje cyfrowe i techniczne – są to kompetencje nazywane umiejętnościami twardymi. Dzielimy je na podstawowe i zaawansowane. Podstawowe to takie, które pozwalają nam na posługiwanie się technologiami cyfrowymi w codziennej pracy, np. umiejętność pisania maili, tworzenia prezentacji lub instalacji aplikacji. Natomiast rozwinięte kompetencje pozwalają na rozumienie zaawansowanych technologii cyfrowych, dają umiejętność ich rozwijania i dostosowywania do określonych potrzeb.
Pomyślałam sobie, że kobiety mają całkiem sporo tych kompetencji i że często z nich korzystają w wielu różnych sytuacjach osobistych oraz zawodowych. A co z kompetencjami cyfrowymi? Czy tutaj też możemy być z siebie dumne?
Przede wszystkim zmieniające się potrzeby rynku wymagają od nas nieustannej nauki i pogłębiania kompetencji. World Economic Forum przewiduje, że 2/3 dzieci rozpoczynających dziś naukę w szkole będzie pracować w zawodach, które jeszcze nie istnieją. Przyszłość będzie należeć do tych, którzy wykorzystują coraz bardziej zaawansowane technologie do zaspokojenie szybko zmieniających się potrzeb. Ukończenie studiów to za mało - w ciągu zawodowego życia będziemy niejednokrotnie zmuszeni na weryfikację i uzupełnienie swoich kwalifikacji.
Lifelong learning - co to?
Od kilku lat zaczęło się mówić o idei lifelong learning (uczenia się przez całe życie) po to, abyśmy mogli wyjść naprzeciw wyzwaniom współczesności, takim jak gwałtowny rozwój technologiczny, procesy globalizacyjne oraz postępujące przemiany społeczno-ekonomiczne i kulturowe.
Warto, abyśmy wciąż dbały o rozwój naszych umiejętności i poszerzanie wiedzy. Dzięki temu przez wiele lat będziemy czerpały z tego korzyść, którą jest m.in. doskonały stan psychofizyczny. Lifelong learning prowadzi do zwiększenia własnych możliwości, a przez to do podniesienia wartości świadczonych przez nas usług na rynku pracy.
Znikające zawody
Kilka lat temu moja koleżanka po raz pierwszy na swojej tablicy na LinkedIn opublikowała post o zawodach, które w niedalekiej przyszłości znikną z rynku pracy. "Ale jak to znikną? Tak zupełnie?" - pytałam samą siebie.
Teraz co roku czytamy raporty o zawodach, których już nie ma. Najnowsze prognozy mówią, że przede wszystkim znikać będą miejsca pracy wymagające niższych kwalifikacji, ale także te w obszarze edukacji, role biurowo-administracyjne, w sprzedaży i w służbie zdrowia. Często są to zawody, w których pracuje najwięcej kobiet.
Światowe Forum Ekonomiczne w Davos prognozuje, że 85 mln miejsc pracy na całym świecie do 2025 r. stanie się zbędne. Te dane bardzo mnie zaskoczyły. Zaczęłam więc szukać informacji, czy i mój zawód przestanie być potrzebny. Trochę mi ulżyło, gdy przeczytałam, że według prognoz tak się nie stanie. Niemniej jednak zaczął rosnąć we mnie niepokój. 2025 rok jawił się w mojej głowie już dość złowieszczo.
Cyfryzacja, pandemia i sytuacja kobiet na rynku pracy
Nie było dla mnie odkryciem, że rozwój nowych technologii mocno zmienił rynek pracy i na nowo zdefiniował rolę człowieka w różnych procesach. Cyfryzacja i automatyzacja stanowisk pracy staje się faktem, przedsiębiorstwa coraz chętniej sięgają po rozwiązania z zakresu sztucznej inteligencji. Popyt na osoby z kompetencjami cyfrowymi rośnie i ten trend jeszcze długo się nie zmieni.
Tymczasem raport "Cyfrowy klucz do przyszłości zawodowej" (2020) opracowany przez prof. UW dr hab. Katarzynę Śledziewską i prof. UW dr hab. Renatę Włoch z DELab UW pokazuje, że w kwestii umiejętności cyfrowych Polacy odbiegają od średniej unijnej. Otóż według raportu jedynie 21proc. obywateli Polski może pochwalić się ponadprzeciętnymi kompetencjami cyfrowymi. To daje nam 25. miejsce wśród krajów Unii Europejskiej, gdzie średnia wynosi 33 proc. Podstawowe kompetencje programistyczne ma tylko 3,5 proc. Polaków (24. miejsce w UE), w tym 1,8 proc. kobiet. To zdecydowanie za mało, by sprostać wyzwaniom cyfryzującego się rynku pracy. I chociaż rok 2020 zmienił wiele w tej kwestii (podniesienie ogólnych kompetencji cyfrowych, gwałtowny wzrost rynku e-commerce, konieczność pracy i nauki zdalnej), to wciąż wiele mamy do nadrobienia.
A to, jak wiele, wynika między innymi z raportu Kompetencje cyfrowe kobiet autorstwa dr Justyny Pokojskiej. Według niego Polki nisko oceniają swoje umiejętności w zakresie robienia zakupów przez Internet, płatności internetowych, a także pisania e-maili. Najwyżej oceniają umiejętności cyfrowe pod względem korzystania z serwisów muzycznych i filmowych. Co więcej, Polki dość nisko oceniają swoje umiejętności cyfrowe, a szczególnie swoje umiejętności informatyczne. Stąd niechęć lub obawa przed wejściem do sektora nowoczesnych technologii.
Nie ma żadnego racjonalnego powodu ku temu, żeby akurat w tych branżach pracowało tak mało kobiet. Natomiast kobiety stanowią zaledwie 15 proc. wszystkich pracowników z sektora IT. Jak podaje NoFluffJobs - portal z ofertami pracy w IT - w stosunku do zeszłego roku liczba ofert pracy wzrosła o 60 proc.! Tymczasem my kobiety same wykluczamy się z tego rynku, twierdząc, że to nie dla nas i że niewiele potrafimy tam zdziałać. Sama też miewałam wątpliwości czy branża IT jest dla mnie. Na szczęście spotkałam wiele kobiet "po drugiej stronie", które zachęcały mnie do zmiany.
Pandemia dała nam się bardzo we znaki. Zarówno prywatnie, jak i zawodowo. Według raportu Deloitte "72 proc. respondentek w Polsce uważa, że ma obecnie mniej czasu dla siebie, 68 proc. ma więcej obowiązków domowych, a ponad połowa ocenia, że ma więcej ogólnych powinności związanych z opieką nad dziećmi (54 proc.) oraz pomocą w zdalnej nauce (53 proc.)".
Kryzys nie ułatwił nam też życia zawodowego, bo najbardziej dotknął te sektory gospodarki, gdzie jest nas najwięcej, tj. gastronomię, hotelarstwo, usługi, handel detaliczny i turystykę. Obecnie te obszary najbardziej ucierpiały z powodu zamykania działalności gospodarczej i wprowadzania środków dystansowania społecznego podczas pandemii.
Połączyłam te wszystkie informacje i uznałam, że nie ma na co czekać, ponieważ trzeba działać. Po pierwsze, chcę zadbać o swoją przyszłość. Po drugie, świat się dynamicznie zmienia, a ja nie chcę zostać w tyle. Po trzecie, to jest czas na spróbowanie czegoś nowego. Chciałam mieć poczucie, że jestem kobietą przyszłości, której świat nie będzie zaskakiwał. Chcę mieć wpływ na swoją rzeczywistość. W dodatku, skoro mam kompetencje społeczne i poznawcze, to może uda mi się wykorzystać je w cyfrowym świecie?
Fragment pochodzi z poradnika "Wyjdź poza ramy. Przejdź przemianę z Woman Update" - dla każdej kobiety, która chce dokonać zmiany i poznać możliwości świata IT.
Więcej ciekawych porad zawodowych znajdziesz tutaj w Przewodniku Woman Update.
Zapraszamy na grupę FB - #Wszechmocne. To tu będziemy informować na bieżąco o terminach webinarów, wywiadach, nowych historiach. Dołączcie do nas i zaproście wszystkie znajome. Czekamy na was! Chętnie poznamy wasze historie, podzielcie się nimi z nami i wyślijcie na adres: wszechmocna_to_ja@grupawp.pl
