Małgorzata Majewska - nie wyobraża sobie życia bez biegania

Napisałaś w „Przepisie na bieganie”: „Biegamy, bo jesteśmy w potrzebie. Bo albo chcemy coś schwytać, albo musimy przed czymś uciec”. Co ty gonisz i przed czym uciekasz?

Uciekam przed głową, bo ona często jest wrogiem człowieka. Zawodowo zajmuję się nauką i mam tendencję do racjonalizowania, co nie ułatwia życia. Myślenie nas wręcz zabija, dostarcza ciągłej niewiary w to, kim jesteśmy i jaka jest nasza wartość. Gdy biegam, uciekam przed głową, która stale podpowiada, że tego się nie da, tamtego nie zrobię, a to jest głupie. Ostatnie trzy lata w moim życiu były przełomowe, przesunęłam granice mojego komfortu, przebiegałam siedem maratonów, napisałam dwie książki i zrobiłam bardzo dużo nowych rzeczy tylko dlatego, że przestałam słuchać głowy. Bo gdybym jej słuchała, to bym się po prostu nie odważyła. A za czym gonię? Za odwagą właśnie. Kiedy wydaje mi się, że kolejny pomysł jest bez sensu, że nie dam rady, że się do tego nie nadaję, nie jestem wystarczająco dobra, idę pobiegać. Z każdym kilometrem wyłania się plan działania. I realizuję go. Teraz piszę kolejną książkę.

Pewnego dnia poczułam, że oszaleję. Skumulowały się problemy prywatne i zawodowe. Wstałam rano, założyłam buty i wyszłam z domu. Bez żadnego Endomondo, bez planu. Po prostu zrobiłam marszobieg. Potem zaczęłam to regularnie powtarzać i nagle zobaczyłam, że to zmienia moją perspektywę, że nabieram ogromnego dystansu do wielu rzeczy. Ważna rzecz, którą dało mi bieganie: oderwałam się od myślenia, że jest tak i tak, teraz ciągle łapię się na tym, że nie wiem, jak jest, potrafię podać cztery, pięć interpretacji tej samej sytuacji.

Rok. Była to decyzja spontaniczna, nie przygotowywałam się jakoś celowo specjalnie i miałam bardzo dużą zgodę na to, że nie przebiegnę tego pierwszego maratonu. W pewnym momencie na trasie zaczęłam rozmawiać... ze swoimi butami. Teraz wiem, że to była hiperwentylacja, ale wtedy mówiłam, że je kocham, że im dziękuję, że są cudowne. Pomyślałam: jest źle, a zaraz potem uświadomiłam sobie, że zostało mi tylko pięć kilometrów. Nie zapomnę do końca życia tego momentu – przebiegasz metę i wiesz, że cokolwiek się stanie, już ci nikt ci tego nie zabierze, jest twoje. Można mnie lubić lub nie lubić, można się śmiać z moich czasów albo i nie, ale tego nikt mi nie zabierze.

Nie zapomnę pierwszego krakowskiego maratonu. Minęła mnie osoba na wózku inwalidzkim, a mnie mi z oczu popłynęły łzy. To był moment przełomowy, kiedy zrozumiałam, na czym polega ludzka solidarność. Tego typu emocje poczułam pierwszy raz, kiedy w Stanach zobaczyłam mężczyznę bez nóg, który jedzie na nartach. To mną wstrząsnęło. Pomyślałam: ja jestem na nartach i po prostu jadę, a ile musiał zrobić ten facet, żeby wsiąść na narty - on nie miał obu nóg, tylko kikuty. Potem, jak zobaczyłam niepełnosprawnych na krakowskim maratonie - ich jest dużo - zrozumiałam, że każdy z nas ma swoją drogę, swoje problemy, i poczułam ogromny szacunek do każdego człowieka.

Dzięki bieganiu zaczęłam, mówiąc słowami Mariusza Szczygła, „wypuszczać powietrze z wielkich słów”. Pewne rzeczy, w których widziałam wcześniej straszny patos, teraz są normalne. Zobacz, co ci daje sport - kiedy razem biegniemy w maratonie, nie jesteś moją rywalką. Jedynym rywalem, jakiego mamy, jest własne ciało – dlatego że dla osoby nie, która nie biegającej zawodowo, przebiec 42 kilometry to jest wyczyn. Obojętne, w jakim czasie. Najbardziej lubię w maratonach to, co się dzieje przed. Kiedy przyjeżdżam dzień wcześniej, kiedy jest odbieranie pakietów, kiedy poznaję innych ludzi, kiedy śpimy na sali gimnastycznej. Nigdy nie wynajęłam pokoju w hotelu, zawsze korzystam z noclegów wspólnych, bo atmosfera jest niesamowita. W innej sytuacji ludzie by imprezowali, tutaj grzecznie idą spać, dlatego że sport ich nauczył, jak się troszczyć o siebie. Wiedzą, że jak się nie wyśpią, to nie pobiegną.

O dziwo nie ten, na którym zemdlałam. A zemdlałam, bo biegło mi się tak dobrze, że na trzydziestym kilometrze zrezygnowałam z doładowania węglowodanami i odcięło mi paliwo, czyli zabrakło mi w mięśniach glikogenu. Najtrudniejszy jednak był maraton w Dębnie, dwa lata temu. Wydawało mi się, że skoro przebiegłam już dwa maratony, to kolejny będzie banalny. Tak naprawdę zlekceważyłam go, a w Dębnie była spora różnica wzniesień i dwie pętle z naprawdę długimi podbiegami. Jak na dwudziestym kilometrze zaczęłam umierać - a normalnie robię to na trzydziestym piątym lub trzydziestym siódmym – zrozumiałam, że coś jest nie tak. Gdyby nie to, że wiedziałam, że jak nie dobiegnę, to stracę Koronę Maratonów (tytuł przyznawany osobom, które w dwa lata przebiegły pięć maratonów - przyp. red.), odpuściłabym.

Biegłam ostatkiem sił. Ale nauczyło mnie to, żeby nie chojrakować. Mam w głowie wiele scen z tego maratonu. Z jednej strony cmentarz, z drugiej las. Z kolegą, z którym zawsze biegam, byliśmy w takim stanie, że wzywaliśmy przodków na pomoc. Wyobrażałam sobie, że mój dziadek biegnie ze mną. To też efekt hiperwentylacji, ale... pomogło. Pomogła mi też piosenka córki. Biegam z muzyką i zawsze mam przygotowaną playlistę pod maraton. Coś nacisnęłam i przełączyłam się na muzykę córki, i jak usłyszałam „Mam tę moc” z „Krainy Lodu”, to poszło!

Gdyby nie maraton na horyzoncie, miałabyś motywację, żeby wyjść z domu?

Tak, dla mnie bieganie jest fizjologiczną potrzebą. Teraz nie biegałam przez dwa dni, bo miałam mnóstwo spotkań związanych z promocją książki, i dzisiaj nie wytrzymam. Choćby nie wiem co się działo, idę wieczorem pobiegać, bo czuję, że mój organizm się usztywnia, że potrzebuje pobyć ze sobą.

Nie mogę żyć bez sportu, nie wyobrażam sobie tego. Cały życie uprawiam jakiś sport, grałam w siatkówkę, tańczyłam, w zimie zawsze narty. No więc jeśli jestem od niego uzależniona, to lepiej, że od niego, a nie od marihuany. Ja bym jednak nie nazywała tego uzależnieniem, tylko nawykiem. To tak jak z myciem zębów, wstajesz rano i nie zastanawiasz się nad tym, tylko myjesz. Nie zastanawiam się, czuję teraz w ciele, że jest spięte, zmęczone i potrzebuje porządnego, dwugodzinnego wybiegania.

Podczas biegania powstała większość moich tekstów. Szukam pomysłów, słów, wymyślam historie. Czasem czuję w sobie jakąś emocję, złość, zazdrość, zawiść, którąś z emocji niekochanych i nie potrafię do niej dotrzeć, nie wiem, co się we mnie dzieje. Ktoś np. mnie potwornie denerwuje. Biorę wtedy te moje buty i w biegu zastanawiam się, jakiego elementu, który mnie drażni w tej drugiej osobie, w sobie nie akceptuję. Bo to nie jest tak, że nas po prostu ktoś denerwuje, tylko denerwują nas w innych ludziach rzeczy, których sami w sobie nie akceptujemy. I podczas biegania puszcza ta emocja albo znajduję jasność, o co chodzi.

Jestem matką jedenastoletniej Helenki. Pracuję na Uniwersytecie Jagiellońskim, wykładam komunikację. Żyję oprócz tego z pisania artykułów do gazet, materiałów szkoleniowych, książek. Prowadzę szkolenia. Moja praca to -, jak widać -, dwa obszary – : uczenie innych i pisanie.

Nie da się! Dlatego mówię: wyłącz głowę i po prostu biegaj. Bo na rozum nie da się tego zrobić.

O czwartej. Mam taki rytm, że codziennie między czwartą a szóstą piszę. Mój przyjaciel Bartłomiej Dobraczyński powiedział, że jeśli chcę dobrze pisać, muszę znaleźć stałą porę pisania. Czwarta rano to jedyna pora, kiedy mogę to robić, bo wtedy każdy normalny człowiek śpi. W ciągu dnia są ważniejsze sprawy.

Powieść. Chcę napisać powieść i właściwie mam ją gotową, rozpisaną w głowie od ośmiu lat, skonsultowaną przez fachowców. Ostatnio na warsztatach prozatorskich w wydawnictwie Czarne usłyszałam: pomysł jest super, pisz. Ponieważ jednak mam ciągle w sobie blokadę, wyznaczyłam sztywne godziny tylko na pisanie prozy. One są mi potrzebne, żeby moja głowa nie kombinowała, że nie potrafię, tylko siadam i piszę, tak jak siadam i biegam, siadam i czy gotuję.

Nie, jak już napiszę, to zbieram się do odwiezienia córki do szkoły i siebie do pracy. Biegam, kiedy mogę. Zawsze mam ze sobą buty do biegania. I kiedy pojawia się jakakolwiek okazja, to z niej korzystam.

Przy moim trybie pracy i sytuacji rodzinnej nie dałabym rady. Życie weryfikuje założenia, i o tym też piszę w książce – nie dajmy się zwariować. Regularne mam pisanie i jedzenie. Zdarza się, że kończę zajęcia na uczelni i idę na trening albo pobiegać do Lasku Wolskiego. Wszystko jest tak pomyślane, żeby się dało i żeby były trzy, cztery treningi tygodniowo.

Logistyka ubierania się jest dość skomplikowana, bo praca na uczelni i spotkania zawodowe wymagają ubioru formalnego, a prywatnie wolę mniej oficjalny strój. Do tego ćwiczę. Dlatego w samochodzie zawsze mam mniej formalny strój i torbę do ćwiczeń. To mój nawyk. Nie pamiętam, żebym jej nie miała. I tam jest komplet – - wersja do biegania w terenie i wersja na fitness, czyli dodatkowo ręcznik, rzeczy do kąpania. Mam to przemyślane, łącznie z bielizną, inną na zajęcia sportowe, inną do normalnego użytkowania. Jak kończę zajęcia na uczelni, zmieniam eleganckie ubranie na dżinsy. Odkąd biegam, używam wyłącznie tuszów wodoodpornych, żeby się nie rozmazywały, bo nie zawsze mam czas, żeby zrobić nowy makijaż. A jak kupuję nowe rzeczy, to najchętniej takie, które nawet jak się trochę pomną, nie wyglądają bardzo nieestetycznie.

Uwielbiam biegać zimą. Lubię ten moment, gdy wracam z mrozu i ciało jest zamarznięte. Nie miałam w bieganiu dłuższej przerwy niż dwa tygodnie, teraz, po zapaleniu płuc. A przepraszam, miałam jeszcze operację oczu. I pamiętam, że pierwszym pytaniem, jakie zadałam lekarzowi, gdy mi zdjęli opatrunek, było, kiedy mogę biegać. Lekarka zaczęła się śmiać: „Wie pani, pytają mnie o różne rzeczy, ale o bieganie jeszcze nikt nie pytał”.

Nie, gotowanie było pierwsze. Zaczęło się dziewięć lat temu od alergii mojej córki. Dużo wtedy czytałam, żeby zrozumieć, jak jedzenie działa na organizm. I w pewnym momencie to złapałam. Jestem przeciw skrupulatnemu liczeniu kalorii, nie gotuję z przepisów, ale bardzo dużo czytam i oglądam na temat natury produktów. Mogę godzinami rozmawiać o ich strukturze, o tym, że papryka dłużej się dusi niż bakłażan, w związku z tym najpierw daję paprykę. To są pewne nawyki. Nie mam żadnego problemu z eksperymentowaniem w kuchni, dlatego jestem w stanie połączyć rzeczy, o których normalny człowiek by nie pomyślał. W moim rodzinnym domu się nie gotowało, więc uświadomienie sobie, że potrafię, było dużym odkryciem. Wiele lat temu opiekunka mojej córki zapytała, czy nie została zupa z wczoraj. Byłam zdziwiona, że komuś może smakować moja zupa. Później sąsiadka zapytała, czy bym jej nie ugotowała na komunię. Jak ktoś chce, żebym dla niego gotowała, to też o czymś świadczy. Dużo było takich momentów związanych z jedzeniem i konkretnymi osobami, gdy ktoś dzwonił do mnie i mówił: „Cały dzień myślę o twojej kawie”. Ale przede wszystkim smakowało to córce. Odstawiliśmy wszystko, co jej szkodziło, czyli nabiał i gluten, a wtedy, dziewięć lat temu, zdobycie produktów bezglutenowych to był wyczyn. Kiedy Helenka wręcz opychała się moim jedzeniem, pomyślałam: „wow, dziecko nie kłamie”.

To są dwie strony tej samej monety. Ta sama informacja, że logistycznie dosyć dobrze sobie radzę, jednego może zmotywować, a drugiego zdemotywować. Podobnie jest w komunikacji i manipulacji – używamy tych samych narzędzi, a o różnicy decyduje intencja –. Ww komunikacji chcemy być bliżej kogoś, w manipulacji chcemy go w coś wciągnąć.

Zaczyna biegać! Sport jest dla niej oczywistością. Helenka jest w wieku, kiedy dziewczynki zastanawiają się nad swoim wyglądem. Ucieszyło mnie, że dla niej jest oczywiste, że jak się ma nadwagę, to trzeba mniej jeść i więcej się ruszać.

Ale dzieci w ogóle tak mają! Jak przestaniemy je pouczać i zaczniemy z nimi być, to one dosyć szybko weryfikują różne rzeczy. Takich sytuacji jest na co dzień mnóstwo. Kiedyś się zdenerwowałam i krzyknęłam. Mamy zasadę w domu, że jak jedna strona z jakiegoś powodu nie wytrzymuje i podniesie głos, to druga z nią nie dyskutuje, tylko ją przytula. W ogóle nie rozmawiamy, tylko czekamy, aż tamta osoba się uspokoi. Ja mało krzyczę, ale to była sytuacja, w której nie wytrzymałam. Wtedy moja córka podeszła do mnie i powiedziała: „Mamo, z jaką emocją sobie nie radzisz, że musisz krzyczeć?”. Rozwaliło mnie to zupełnie. Zrobiło mi się głupio, przeprosiłam ją. Bo prawda jest taka, że poczułam się bezsilna, a krzyk jest tego najlepszym przejawem. Tylko wiesz, żeby tak z dzieckiem rozmawiać, trzeba nie mieć w sobie lęku, że ono to później wykorzysta, bo dajemy mu dostęp do swojej słabości. To jest to, o czym mówi Brené Brown, która jest ostatnio moim objawieniem – że im bardziej pokazuję ci moją słabość, tym bliżej jesteś ze mną, ale też tym bardziej odsłaniam się przed tobą. Tylko że z drugiej strony to jest jedyny sens bliskości.

Nie posłuchałam, żeby więcej spać i więcej odpoczywać, czyli najnormalniej w świecie przepracowałam się. To z jednej strony bardzo miłe, że mam dużo ofert pracy i dużo zleceń, ale z drugiej nie doszacowuję swoich sił. Mnie się ciągle wydaje, że kolejny artykuł czy felieton napiszę w przerwie. Dzwonisz od mnie, „kiedy felieton?”. Ja mówię, że w pociągu napiszę. A w pociągu zasypiam i wszystko się sypie. Choroba nauczyła mnie, żeby w grafiku planować czas na pisanie.

Nie, ta wypowiedź zweryfikowała jedynie stosunek do moich treningów. To znaczy dalej ćwiczę, ale z mniejszymi obciążeniami, już się tak nie żyłuję. Odpuściłam też pewne rzeczy, na przykład. nie pobiegłam w Półmaratonie Marzanny. Tomala, jako kardiolog, jest przeciwnikiem startów w maratonie, ale mówi o sporcie, który jest absolutnie nie na naszą miarę. A ja mówię o tym, że maraton można zrobić w tempie, które nie będzie dla nas aż tak obciążające.

Nie.

Rozmawiała Aneta Pondo, miastokobiet.pl

Bieganie - tak, ale tylko z głową

Jak podejmować decyzje – 6 kroków do podjęcia dojrzałej decyzji

CHCESZ SCHUDNĄĆ? OTO DIETA IDEALNA DLA CIEBIE

Zobacz także: Katarzyna Bujakiewicz: Lubię jogging, nawet gdy pada deszcz