Niewystarczająca ilość snu może zmienić geny

Trudności z koncentracją, rozdrażnienie, niezdarność – to dobrze znane efekty zarwanej jednej lub kilku nocy. Receptą na powrót do formy jest zwykle porządne wyspanie się. Jeśli jednak problemy ze snem trwają jakiś czas i nasz organizm nie wypoczywa dłużej niż sześć godzin na dobę, może mieć to fatalne skutki dla zdrowia. Chroniczne niewyspanie może nawet zmienić geny, co grozi poważnymi chorobami.

* Udar mózgu*
Naukowcy twierdzą, że nawet gdy nie występują pozostałe czynniki ryzyka, takie jak nadwaga, otyłość czy historia podobnych zachorowań w rodzinie, zbyt mała ilość snu zwiększa ryzyko udaru mózgu. Badanie z 2012 r. pokazuje, że dorośli, którzy regularnie spali mniej niż przez sześć godzin, byli aż czterokrotnie bardziej narażeni na tę chorobę.

Kiedy śpimy zbyt mało, nasz organizm produkuje więcej greliny – hormonu głodu i jednocześnie ogranicza wytwarzanie leptyny, która wysyła do mózgu sygnał, że jesteśmy nasyceni. Uzasadnia to, dlaczego osoby, kładące się zbyt późno spać lub mające problem ze spokojnym snem, często jedzą więcej i wybierają mniej zdrowe produkty.

Jedno z badań, przeprowadzonych w zeszłym roku, dowodzi, że niewystarczająca ilość snu może zmniejszać efektywność, z jaką organizm wykorzystuje insulinę. Naukowcy wzięli pod lupę komórki tłuszczowe i stwierdzili, że chroniczne niewyspanie, nawet u osób przestrzegających diety niskokalorycznej, prowadzi do insulinoodporności. A to decydujący czynnik ryzyka w przypadku cukrzycy.

Na pewno zauważyłaś, że kiedy jesteś zmęczona, zdarza ci się o czymś zapomnieć albo masz problemy z koncentracją. Ciągłe niewyspanie może natomiast prowadzić do trwałych problemów poznawczych. Podczas snu komunikują się bowiem ze sobą obszary mózgu, odpowiedzialne za powstawanie i magazynowanie pamięci. Ponadto, zbyt krótki nocny wypoczynek może spowodować pogorszenie stanu umysłu. Autorzy badania, przeprowadzonego w tym roku, twierdzą, że teza ta częściowo wyjaśnia zaniki pamięci, z jakimi zmagają się starsze osoby.

U szczurów, którym nie pozwolono spać przez 72 dni, uczeni zaobserwowali zmiany gęstości mineralnej kości i szpiku kostnego. – Jeśli taka sama prawidłowość występuje u ludzi, a wierzę, że tak może być, nasze badanie pomoże zrozumieć, jak wielki wpływ na osteoporozę ma niewystarczająca ilość snu – mówi dr Steven R. Goodman, redaktor naczelny biuletynu „Biologia i Medycyna Eksperymentalna”.

Coraz więcej badań sugeruje, że krótki sen może zwiększać ryzyko zachorowania na niektóre typy nowotworów. Jedno z nich, z 2010 r., wykazało, że spośród 1240 osób, które przebadano na występowanie raka jelita grubego, większość z 338 zdiagnozowanych pozytywnie pacjentów spała mniej niż sześć godzin na dobę. Nawet po przeanalizowaniu bardziej tradycyjnych czynników ryzyka okazało się, że polipy częściej występowały u tych, którzy mieli niewystarczającą ilość snu. Naukowcy twierdzą też, że sześć lub mniej godzin odpoczynku nocnego może prowadzić do rozwoju raka piersi.

Stres i niewyspanie mogą sprawiać, że organizm zacznie wytwarzać więcej substancji i hormonów, które przyczynią się do wystąpienia choroby serca. Badanie z 2011 r. pokazuje, że u osób, które regularnie spały przez sześć i mniej godzin oraz miały problemy ze spokojnym snem, ryzyko zachorowania na serce było aż o 48 procent wyższe.

Jak relacjonuje magazyn „TIME”, osoby, które śpią zbyt krótko, zwykle – z różnych przyczyn – umierają wcześniej niż ci, którzy dostarczają organizmowi co najmniej 6,5 godziny nocnego odpoczynku. W 2010 r. przeprowadzono badanie, analizujące zależność pomiędzy snem a śmiertelnością, z którego wynika, że mężczyźni, którzy spali mniej niż sześć godzin, byli aż czterokrotnie bardziej narażeni na śmierć w ciągu czternastu najbliższych lat. Naukowcy twierdzą, że sen to czynnik ryzyka, którego zwykle nie bierzemy pod uwagę.

Na podst. Huffingtonpost.com Izabela O’Sullivan (ios/mtr), kobieta.wp.pl

* Ćwiczenia pomagają się wyspać*

* Joga na całe życie*

* Jak silna jest kobieca wola?*

* Jak przeżyć marzec?*

Sny, które budzą