Szkoła pieczenia ciast
Świąteczne wypieki muszą być wyjątkowe. Początkującym paniom domu proponujemy nasz przewodnik.
*Doświadczone panie przygotowują ciasta według własnych przepisów, początkującym proponujemy nasz przewodnik. Drobne, kolorowe ciasteczka z lukrem albo czekoladową polewą nie tylko wyśmienicie wyglądają i smakują. *
Dużą frajdą jest także ich pieczenie i ozdabianie. Pełne orzechów i kandyzowanych owoców zadowolą największych łakomczuchów. Jak je przygotować? Sprawdź!
Kruche
Z ciasta kruchego możemy przyrządzać wypieki słodkie i pikantne. Osobom odchudzającym się polecamy wypieki z serem, posypane kminkiem, są mniej kaloryczne niż słodkie.
- Podstawowe ciasto kruche przygotowujemy według zasady 1:2:3, tzn. 1 część cukru, 2 części tłuszczu i 3 części mąki.
- Używamy cukru pudru lub drobnego kryształu (grubszy kryształ nie rozpuści się w cieście).
- Możemy dodać surowe żółtka lub ugotowane na twardo w zależności od przeznaczenia ciasta; do ciast bardziej kruchych i delikatnych dodajemy gotowane, zaś surowe do pozostałych.
- Surowe ciasto przechowujemy w lodówce owinięte w folię, można je też zamrozić.
*Ciasto kruche *Składniki:
- 30 dag mąki krupczatki
- 20 dag masła
- 1-2 żółtka
- 2 łyżki śmietany
- cukier puder (ok. 10 dag do ciasta słodkiego lub 1 łyżeczka do słonego)
- sól
Mąkę przesiać na stolnicę, dodać cukier i szczyptę soli oraz schłodzony tłuszcz, posiekać nożem wszystkie składniki.
Dodać żółtka jaj i 2 łyżki kwaśnej śmietany, czubkami palców wyrobić szybko gładkie, jednolite ciasto.
Uformować z ciasta kulę, zawinąć w folię i schłodzić (1 godzinę), rozwałkować na grubość 5-7 mm, podsypując mąką,
wyłożyć formę, odcinając wałkiem nadmiar ciasta, ponakłuwać widelcem, piec w temp. 210°C ok. 20-30 min.
Drożdżowe
Jest to ciasto dozwolone w wielu dietach. Często przyrządzamy je w domu, bo jest wydajne, tanie i niezawodne. Z ciasta drożdżowego sporządza się wypieki o różnym smaku, kształcie i konsystencji: drobne ciastka, bułeczki, rogaliki, placki, strucle, babki. W zależności od przeznaczenia, ciasto drożdżowe bywa mniej lub bardziej lekkie. Ciasto lekkie zawiera mniej tłuszczu i można z niego wypiekać np. babki. Dodatek rodzynek, fig, orzechów czy innych bakalii wzbogaci ciasto w cenny błonnik, poprawiający trawienie. Niezwykle smaczne są drożdżowe placki z owocami.
- Jeśli ciasto w trakcie wyrabiania jest zbyt gęste, dodajemy trochę mleka, jeśli zbyt rzadkie, dosypujemy przesianą mąkę.
- Dodatki smakowe i zapachowe (aromaty i wszelkiego rodzaju esencje) dodajemy do ciasta na końcu, już po dodaniu tłuszczu.
- Upieczone ciasto wyjmujemy z piekarnika i pozostawiamy na kilka minut w brytfannie, aby zapobiec gwałtownym zmianom temperatury; dopiero częściowo przestudzone ostrożnie wyjmujemy z formy.
- Upieczone i ostudzone ciasto drożdżowe po zapakowaniu w folię aluminiową można zamrozić, rozmrożone będzie smakować jak świeże.
- Do przyrządzania ciasta drożdżowego można również użyć drożdży w proszku (na torebce znajduje się informacja, ile ich użyć), należy jednak pamiętać, że ciasto będzie mniej wyrośnięte.
*Ciasto drożdżowe *Składniki:
- 50 dag mąki
- 1 szklanka mleka
- 4 dag drożdży
- 10 dag masła
- 10-15 dag cukru
- 4 żółtka
- szczypta soli
Produkty wyjąć z lodówki, aby miały temperaturę pokojową, drożdże rozkruszyć, dodać łyżeczkę cukru, zalać ciepłym mlekiem, wymieszać, oprószyć mąką i pozostawić w ciepłym miejscu do wyrośnięcia.
Pozostałą mąkę przesiać do miski, żółtka starannie utrzeć z cukrem na puszystą, gładką masę, do mąki dodać szczyptę soli, wyrośnięty rozczyn drożdżowy oraz utarte żółtka i bardzo dokładnie wymieszać.
Zagnieść ciasto, stopniowo dolewając rozpuszczony i przestudzony tłuszcz i dalej wyrabiać ręcznie, aż zaczną powstawać pęcherzyki powietrza, przykryć ściereczką i pozostawić w ciepłym miejscu do wyrośnięcia.
Rozwałkować prostokąt, wyłożyć nadzienie, zwinąć, włożyć do wysmarowanej tłuszczem i oprószonej mąką formy, przykryć ściereczką i pozostawić do wyrośnięcia na ok. 15 minut, piec 40-60 minut w 200-220°C.
Ciasto biszkoptowe mogą jeść także dzieci i osoby starsze. Ze względu na użyte do jego wypieku składniki, a głównie jajka, biszkopt ma wysoką wartość odżywczą. Na bazie ciasta biszkoptowego można przygotować torty, ciastka z kremami, marmoladami, owocami, różnego rodzaju babki.
- Aby uzyskać sztywną pianę z białek, używane naczynia należy dokładnie umyć z tłuszczu.
- W białku nie może być śladów żółtka.
- Zasadniczo w czasie pieczenia nie należy otwierać drzwiczek piekarnika. Jednak po upływie 15 minut trzeba sprawdzić, czy ciasto nie jest zbytnio zrumienione, jeśli tak, przykryć je pergaminem.
- Przed wyjęciem z piekarnika trzeba upewnić się, czy ciasto jest upieczone; najlepiej posłuży do tego cienki patyczek, którym należy nakłuć ciasto, jeśli jest suchy - ciasto gotowe, jeśli nie, przedłużamy czas pieczenia.
*Ciasto biszkoptowe *Składniki:
- 20 dag mąki tortowej
- 8 jajek
- 15 dag cukru pudru
- masło i mąka do posmarowania i posypania formy
Mąkę przesiać, żółtka oddzielić od białek, utrzeć z cukrem pudrem na puszystą masę, białka ubić na sztywną pianę.
Masę z żółtek ostrożnie wymieszać z mąką, do masy dodawać porcjami pianę z białek i delikatnie wymieszać łopatką.
Ciasto przełożyć do tortownicy lub blachy, wstawić do nagrzanego piekarnika i piec przez 25-30 min w 180-200°C.
Wystudzone ciasto przekroić na 2-3 krążki, używając mocnej nici (ciasto opleść nitką i delikatnie ją zaciskając przeciąć).
Ucierane
Wszelkiego rodzaju pierniki, keksy, babki piaskowe to ciasta ucierane. Chociaż sposób ich wykonania jest zasadniczo taki sam, to stosując różne proporcje produktów podstawowych oraz składniki dodatkowe otrzymujemy wypieki różniące się smakiem. Miód oraz przyprawy korzenne nie tylko nadają charakterystyczny smak piernikom, ale również wzbogacają ciasto w cenne odżywcze składniki. Do keksów dodawane są duże ilości różnorodnych bakalii, bogatych w błonnik i witaminy z grupy B. Po zjedzeniu kawałka babki piaskowej nie powinnyśmy mieć wyrzutów sumienia z powodu dużej ilości kalorii.
- Aby piernik był bardziej aromatyczny, można dodać także inne przyprawy (cynamon, goździki, ziele angielskie, gałkę muszkatołową, imbir).
- Dodatek miodu nadaje piernikowi charakterystyczny smak oraz elastyczność i wilgotność, przedłuża również świeżość ciasta.
- Do miodu można dodawać zarówno olej, jak i margarynę; olej nadaje ciastu wilgotność, natomiast margaryna zwiększa jego puszystość.
- Upieczony piernik zapakowany w pergamin lub folię aluminiową można zamrozić i przechowywać nawet 2 tygodnie. Potem wystarczy go wyjąć i rozmrozić na dole lodówki. Posmarować ulubioną marmoladą lub przełożyć dowolnym kremem (najlepiej jasnym, np. ajerkoniakowym).
- Powierzchnię piernika można posmarować polewą, posypać orzeszkami albo płatkami migdałowymi.
*Ciasto ucierane (piernik) *Składniki:
- 50 dag mąki
- 20 dag miodu
- 10 dag cukru
- 15 dag masła lub margaryny
- 4 jajka
- 15 g przyprawy do piernika
- 1 opakowanie proszku do pieczenia
Miód z cukrem i tłuszczem powoli podgrzewać w rondelku, aż masło się roztopi (uważać, żeby się nie przypaliło, bo będzie gorzkie), zestawić, ostudzić, przyprawy (można dodać cynamon), utrzeć w moździerzu.
Przesianą mąkę pszenną (tortową) wymieszaną z proszkiem do pieczenia dodawać stopniowo do ostudzonej masy miodowej, ucierać, wbić całe jajka i nadal ucierać do uzyskania jednolitej, puszystej masy.
Do utartego, gładkiego ciasta dodać sproszkowane przyprawy i ewentualnie umyte, osuszone i pokrojone bakalie, wymieszać (można też dodać trochę kakao lub czekolady, wtedy ciasto będzie ciemniejsze).
Przelać do wysmarowanej tłuszczem i oprószonej mąką formy, piec około 40-50 min w temp. 180-200°C, ciasto wystawić z piekarnika i po 10 min wyjąć ostrożnie z formy, posmarować polewą.