Z pozoru niegroźny - wirus HPV

Rak szyjki macicy zajmuje 3. miejsce (po raku piersi i jelita grubego) pod względem zachorowań na nowotwory złośliwe u kobiet na świecie. W przeciwieństwie do kilku procent przypadków raka piersi i jajnika, rak szyjki macicy nie jest chorobą uwarunkowaną dziedzicznie. Wywołują go długotrwałe zakażenia onkogennymi typami wirusa HPV, który jest przenoszony drogą płciową. Dlatego warto się zacząć regularnie badać, ponieważ rak szyjki macicy może dotyczyć każdej współżyjącej kobiety.

Wykonanie cytologii jest krótkie i bezbolesne, a wczesne wykrycie zmian przednowotworowych i nowotworowych daje duże szanse na wyleczenie. W Polsce dowiaduje się o chorobie aż 4 000 kobiet rocznie, a umiera około 2 000 z nich. Dlatego tak ważna jest profilaktyka! Warto pamiętać, że lepiej zapobiegać niż leczyć.

W tym roku kampania społeczna „Piękna bo Zdrowa” organizowana przez Kwiat Kobiecości – Ogólnopolską Organizację - ma do rozdania aż 4000 kuponów na bezpłatne badania cytologiczne, które są dostępne w styczniowym wydaniu miesięcznika „Świat Kobiety” i dwutygodnika „Naj”, a także w lutowych wydaniach magazynów „Oliwia” i „Tina”.

Typów wirusa HPV jest wiele, jednak to właśnie dwa z nich (16 i 18) odpowiadają za ponad 70 proc. proc.zachorowań na raka szyjki macicy. W większości przypadków zakażenia wirusem organizm sam potrafi zwalczyć w przeciągu kilku miesięcy.

Warto podkreślić, że nosicielami wirusa HPV są także mężczyźni. Każda współżyjąca kobieta jest zagrożona, ponieważ do zarażenia może dojść nie tylko podczas stosunku, ale także przez kontakt skóry narządów płciowych partnerów.

Zakażenia HPV są zupełnie bezobjawowe, a stany przedrakowe poprzedzające powstanie raka szyjki macicy rozwijają się przez wiele lat i mogą być wykryte w badaniu cytologicznym, kolposkopowym oraz przy pomocy testów HPV. Dlatego nie wolno się łudzić, że samemu można zauważyć niepokojące objawy. Jeżeli jednak wystąpią, rak zwykle jest już w zaawansowanym stadium. Nie należy uczęszczać do ginekologa tylko z powodu zaniepokojenia swoim zdrowiem, a przede wszystkim trzeba to robić co roku w ramach profilaktyki.

Możemy się zabezpieczyć przed wirusem HPV, gdyż na rynku dostępne są szczepionki. Warto szczepić dziewczęta, które jeszcze nie współżyły. Szczepionki rekomendowane są dla dziewczynek w wieku 11-12 lat, ale wskazane są także w wieku 13-18 lat. Szczepionka podawana jest w 3 dawkach i gwarantuje ochronę do końca życia. Jednak trzeba pamiętać, że nie zwalnia ona z wykonywania regularnej cytologii!

Ponadto u kobiet po 30 roku życia wprowadza się także testy molekularne wykrywające zakażenia HPV w materiale komórkowym z szyjki macicy pobranym podobnie jak przy badaniu cytologicznym. Testy HPV nie powinny być stosowane u kobiet przed 30 rokiem życia, ponieważ kobiety w tym wieku są często nosicielkami krótkotrwałych zakażeń, które ustępują samoistnie. Według zaleceń amerykańskich połączenie cytologii i testu HPV u kobiet po 30 r.ż. zwiększa możliwość wczesnego wykrywania zmian szyjki macicy.

Podczas cytologii lekarz pobiera komórki z kanału i tarczy szyjki macicy, które podlegają cyklicznym zmianom i złuszczają się. Badanie jest krótkie i bezbolesne, a wykonać je można u ginekologa. Daje najlepsze wyniki, jeśli kobieta przyjdzie kilka dni po skończeniu miesiączki, gdy nie będzie już śladów krwawienia. Dzień wcześniej i w dniu badania należy unikać współżycia, globulek czy płukanek pochwy. Ważne jest, aby cytologię wykonać systematycznie, co roku. Może być to w okolicy daty urodzin. Można ustalić też inny harmonogram z lekarzem ginekologiem. Każda kobieta powinna mieć pobraną cytologię najpóźniej w wieku 21 lat lub zaraz po rozpoczęciu współżycia.

Ostatnio na rynku pojawiła się cytologia płynna, znacznie lepsza od konwencjonalnej. Zwykle wykonuje się ją wtedy gdy ginekolog ma trudność w odczytaniu wyniku tradycyjnej cytologii. W odróżnieniu od niej w cytologii na podłożu płynnym wymaz z szyjki macicy pobierany jest na specjalne podłoże płynne, które podlega dalszej obróbce laboratoryjnej. Dzięki temu preparaty pozbawione są niepożądanych elementów, które mogłyby utrudnić dalszą ocenę mikroskopijną. Przynosi ona dużo lepsze efekty, ponieważ można dzięki niej wykryć więcej nieprawidłowych komórek szyjki macicy. Jednak jeżeli nie mamy dostępu do tej metody, nie można zapominać o cytologii konwencjonalnej! Poświęćmy 5 minut na badanie i ustrzeżmy się przed rakiem szyjki macicy. Nie przechodź obok problemu obojętnie, zapobiegajmy - nie leczmy!

Tadeusz Oleszczuk, ginekolog Centrum Medycznego Falck Rada Ekspertów Kampanii „Piękna bo Zdrowa”

* Kawa może chronić przed czerniakiem*

* Picie czarnej herbaty zmniejsza ryzyko zachorowania na raka jajnika*

* Co warto wiedzieć o mięśniu Kegla*

Seksowna bielizna w supercenach. Sprawdź najlepsze oferty!