Cukier - wpływ na sylwetkę i zdrowie

Cukier od wielu lat nosi niechlubne miano 'białej śmierci'. Jest to jednak niedopowiedzenie. Niebezpieczne bowiem dla zdrowia człowieka jest nadmierne spożycie cukru. A jest to bardzo możliwe, bo jego odmiany znaleźć można niemal w każdym produkcie przetworzonym.

Cukier najbardziej kojarzy się z białymi kryształkami, którymi słodzimy ciepłe napoje, ciasta i sosy. Może to być cukier biały, pozyskiwany z buraków cukrowych czy uznawany za zdrowszy brązowy z trzciny cukrowej. W chemicznego punktu widzenia biały proszek, który znamy z kuchennej cukiernicy to sacharoza, która pozyskiwana jest poprzez syntezę fruktozy i glukozy.

Sacharoza to jednak niejedyny rodzaj cukru, jaki używa się w przemyśle spożywczym. Na etykietach wielu produktów znaleźć można nazwy takie jak:

• glukoza,
• fruktoza,
• maltodekstryna,
• dekstryna,
• maltoza,
• laktoza,
• melasa,
• sacharoza,
• dekstroza,
• syrop glukozowy,
• syrop wysokofruktozowy, znany też jako HFCS,
• karmel – palony biały cukier.

O jakich produktach spożywczych mowa? Cukier znajdzie się oczywiście w składzie słodyczy, ale nie tylko. Słodzone są soki i nektary, wody smakowe, nabiał, sosy do makaronu, płatki śniadaniowe, pieczywo, produkty fit i light, a także żywność dla dzieci.

Nie od dziś wiadomo, że nadmierne spożywanie cukru prowadzi do wzrostu wagi. Dzieje się tak dlatego, że węglowodany, w tym także cukry, których organizm nie zdąży strawić, zamieniają się w tłuszcz. To powoduje wzrost wagi, pojawienie się tzw. boczków i cellulitu. Poza tym cukry mimo swojej kaloryczności nie są sycące. A zatem tłuszcz się odkłada, ale głód pozostaje niezaspokojony.

Jak się okazuje, najniebezpieczniejszym cukrem pod tym względem jest fruktoza, czyli substancja, która naturalnie występuje w owocach i odpowiada za ich słodki smak. Jako substancja słodząca stosowana jest w przemyśle spożywczym na szeroką skalę. Tymczasem jest to cukier najtrudniej przyswajalny przez organizm, który ponadto wpływa na podwyższenie poziomu greliny odpowiedzialnej za poczucie głodu, przy jednoczesnym obniżaniu poziomu leptydy, czyli hormonu uczucia sytości. Je się zatem więcej i więcej.

Za nadmiernym łaknieniem cukrów może stać również gospodarka hormonalna. U niektórych osób bowiem występuje ograniczona produkcja przez wątrobę hormonu FGF21, odpowiedzialnego za preferencje smakowe. Im mniejszy jest jego poziom, tym większe będzie zapotrzebowanie organizmu na cukier.

Od lat znany jest także negatywny wpływ cukru na stan zdrowia. Chodzi przede wszystkim o wpływ na występowanie:

• chorób serca i układu krążenia: cukier służy miażdżycy, nadciśnieniu tętniczemu, zawałom serca,
• cukrzycy I i II stopnia, a także choroby Alzheimera, która ma podłoże w cukrzycy,
• dolegliwości wątroby i problemów trawiennych,
• próchnicy zębów,
• stanów depresyjnych – nadmierne spożycie rafinowanego cukru powoduje początkowo dobry nastrój (wytwarza się serotonina), a następnie spadek nastroju (wraz ze spadkiem poziomu serotoniny).