Epidemia otyłości – walcz z groźną chorobą

Nikt nie chce myśleć o sobie jak o człowieku „otyłym”, dlatego chętnie używamy słów o bardziej pozytywnym wydźwięku, takich jak „puszysty” czy „krągły”. Niestety, otyłość to zdefiniowana jednostka chorobowa i warto to sobie uświadomić, by podjąć odpowiednie leczenie. Bagatelizowanie problemu może nieść za sobą groźne dla zdrowia i życia konsekwencje, takie jak udar mózgu, zawał serca, cukrzyca typu 2, nowotwory czy przedwczesna śmierć.

Prawidłową masę ciała, nadwagę i otyłość rozpoznaje się na podstawie wskaźnika BMI – to stosunek masy ciała wyrażonej w kilogramach do wzrostu wyrażonego w metrach i podniesionego do kwadratu. Prawidłowa masa ciała mieści się w przedziale między 18,5 a 25 kg/m2. Stanem alarmowym jest nadwaga, kiedy wartość wynosi pomiędzy 25 a 29,9 kg/m2. Jeżeli chodzi o otyłość, wyróżnia się 3 stopnie – pierwszy w granicach 30-34,9 kg/m2, drugi – 35-39,9 kg/m2, natomiast trzeci, nazywany otyłością olbrzymią - równy lub powyżej 40 kg/m2.

Dodatkowym, często branym pod uwagę kryterium diagnostycznym, jest pomiar obwodu talii. O otyłości trzewnej możemy mówić, jeżeli u kobiet wynosi ponad 80 cm, a u mężczyzn 94 cm.

Jako, że otyłość to stan chorobowy, leczenie powinno odbywać się pod kontrolą lekarza oraz specjalistów z zakresu dietetyki i psychologii. W jej przypadku nie ma mowy o „leczeniu” domowym, które może być nie tylko nieskuteczne, ale nawet wręcz niebezpieczne. Lekarz diagnozujący chorobę zawsze powinien wykluczyć istnienie wtórnych źródeł powstania otyłości, takich jak np. niedoczynność tarczycy – czego nie jesteśmy w stanie zrobić w warunkach domowych na własną rękę.

Terapia powinna być wielopłaszczyznowa, a jej podstawą będą: dieta niskoenergetyczna, opierająca się na redukcji przyjmowanych kalorii oraz aktywność fizyczna dostosowana do stanu zdrowia i stopnia otyłości. Lekarz powinien przeprowadzić dokładną analizę stanu zdrowia chorego i ustalić plan leczenia. Jednym ze skutecznych i bezpiecznych sposobów jest terapia farmakologiczna, a dokładniej podawanie długo wyczekiwanego leku – liraglutydu z grupy analogów glukagonopodobnego peptydu-1, który jest szansą dla osób otyłych na powrót do zdrowia. Nie tylko ułatwia on redukcję masy ciała, ale także powstrzymuje zaburzenia towarzyszące chorobie. Więcej informacji na temat leczenia otyłości można znaleźć na stronie internetowej kampanii społecznej Otyłość kontra zdrowie, której patronuje Polskie Towarzystwo Kardiodiabetologiczne.

Światowa Organizacja Zdrowia wpisała otyłość na listę chorób przewlekłych. W Polsce problem nadwagi i otyłości dotyka ok. 50 proc. kobiet i 60 proc. mężczyzn. Nasze otoczenie w znaczący sposób sprzyja występowaniu otyłości: dzieciom wpaja się, że muszą dużo jeść, by urosły i były zdrowe. Takie podejście, o ile nie jest oparte o piramidę żywieniową, kształtuje nieodpowiednie nawyki żywieniowe.

Dlaczego mówimy o otyłości jako o epidemii? Przede wszystkim dlatego, że nie dotyczy jedynie krajów o najwyższym statusie ekonomicznym, ale również rozwijających się (Meksyk, Brazylia czy Północna Afryka). Zgodnie z danymi WHO, co roku blisko 3,4 mln ludzi dorosłych umiera z powodu powikłań choroby. A statystyki ciągle rosną.

Nie sposób wymienić wszystkich konsekwencji, jakie niesie za sobą otyłość. Do najważniejszych należą: nadciśnienie tętnicze, choroby układu sercowo-naczyniowego, udary mózgu, zawały serca, cukrzyca typu 2, zmiany zwyrodnieniowe stawów kręgosłupa, biodrowych i kolanowych, zaburzenia płodności i nowotwory – otyłość zwiększa częstość występowania nowotworów złośliwych nawet o 40 proc.!

Nie należy zapominać o innych towarzyszących jednostkach chorobowych (takich jak np. depresja) czy o aspekcie społecznym. Osoby chore na otyłość są mniej pewne siebie, często czują się nieatrakcyjne i nieakceptowane przez społeczeństwo. Jednak kwestie estetyczne są przy otyłości drugorzędne – najważniejsze jest, tak jak przy każdej chorobie przewlekłej, skoordynowane i skuteczne leczenie. Wszystko dla zachowania dobrego stanu zdrowia i przedłużenia życia.