Jak przekonać do siebie pracodawcę podczas rozmowy kwalifikacyjnej?
Rozmowa rekrutacyjna to jedna z najbardziej stresujących sytuacji. Podczas spotkania trwającego często tylko pół godziny, mamy za zadanie opowiedzieć o swoich osiągnięciach i przekonać do siebie pracodawcę. To zdecydowanie nie jest łatwe zadanie, szczególnie, że często o jedno miejsce walczą kandydaci z podobnymi kwalifikacjami. Co więc zrobić, by osiągnąć sukces? Okazuje się, że poza częścią merytoryczną istotną rolę odgrywają inne czynniki. Warto wziąć je pod uwagę.
Wiele z nas zastanawia się, dlaczego po udanych spotkaniach pracodawcy już nigdy się nie odezwali. Być może problem nie leżał w doświadczeniu, a w tym, jak się zaprezentowaliśmy. Czasami niuanse mogą spowodować, że stracimy szansę na zdobycie wymarzonej posady. Jeśli do tej pory myśleliście, że wystarczy świetne CV, to czas zmienić swoje podejście. Psycholożka biznesu Anna Białous-Griffiths opowiedziała nam o wskazówkach, które mają fundamentalne znaczenie w kontekście rozmów kwalifikacyjnych.
Jakie znaczenie ma strój? Jakie ubrania wybierać, by wypaść profesjonalnie?
Strój ma ogromne znaczenie. To jedna z pierwszych rzeczy, które pracodawca zauważa w kontakcie z kandydatem, zanim jeszcze padną pierwsze słowa. Natychmiast, już na poziomie nieświadomym, ubranie wywołuje pewne reakcje emocjonalne u odbiorcy, dlatego warto wybrać taki strój, który sprawi, że będziemy odbierani jako osoby odpowiednie na dane stanowisko. Elegancki garnitur sprawi, że kandydat lub kandydatka będą wydawać się bardziej kompetentni. Jest taka zasada: lepiej być ubranym zbyt elegancko niż zbyt "na luzie". Podczas rozmowy kwalifikacyjnej, kiedy będziemy elegancko ubrani, prawdopodobnie poczujemy się pewniej, a dodatkowo rekruter potraktuje nas poważniej i odbierze nas jako osoby bardziej profesjonalne. Zatem na rozmowę kwalifikacyjną najbezpieczniej przyjąć styl stroju biznesowego. Mężczyźni powinni wybrać garnitur i krawat, a kobiety kostium ze spódnicą lub spodniami. Polecam kolory stonowane. Koszula powinna być jasna, np. biała, beżowa, szarobłękitna. Panie przez cały rok obowiązuje noszenie rajstop lub pończoch. Fryzura powinna być skromna, prosta, staranna. Czasami można pozwolić sobie na trochę luzu, ale wszystko zależy od specyfiki stanowiska pracy. Jeśli staramy się o pracę związaną z kontaktem z klientem, lepiej nie ryzykować i wybrać klasyczny strój oraz stonowane kolory.
A jakich ubrań należy unikać?
Należy unikać prześwitujących ubrań, zbyt dużych wycięć i dekoltów, zbyt wysokich, krzykliwych obcasów. Buty powinny być zakryte. Niezależnie od pogody nie zakładamy klapek czy sandałów.
Czy w przypadku kobiet czerwona szminka będzie dobrym pomysłem?
Makijaż powinien być subtelny i niezbyt przesadzony. Najlepiej nie eksperymentować z nowymi kosmetykami, tylko użyć tych już sprawdzonych. Czerwony kolor szminki uważam za dość ryzykowny. Myślę, że lepiej postawić na błyszczyk lub szminkę o delikatnym, naturalnym kolorze. Makijaż nie będzie wyglądał wtedy jak wieczorowy. Oczywiście są wyjątki. Aktorzy, artyści, muzycy, modelki mogą pozwolić sobie na więcej swobody.
Jak gestykulować i przede wszystkim, co robić z rękami, żeby wyglądać naturalnie podczas rozmowy?
Warto gestykulować, bo to dodaje naszej wypowiedzi więcej dynamiki oraz ułatwia rozumienie przekazywanej przez nas treści. Oczywiście nie chodzi o to, żeby wymachiwać rękami bezwiednie, ale żeby gesty podkreślały znaczące elementy naszej wypowiedzi. Stanie się wtedy ciekawsza i bardziej przekonująca.
Czy wiek osoby rekrutującej ma wpływ na to, jakiego słownictwa powinniśmy używać?
Moim zdaniem warto używać słownictwa odpowiedniego na danym stanowisku pracy, niezależnie od wieku osoby rekrutującej. Najważniejszy jest szacunek do osoby, z którą rozmawiamy, a to jest niezależne od wieku naszego rozmówcy. W pewnych firmach, czy na pewnych stanowiskach można pozwolić sobie na humor i więcej swobody, ale trzeba być bardzo uważnym, aby nikogo nie urazić.
W jakich godzinach najlepiej umówić spotkanie - rano, w trakcie dnia czy po południu?
Jeśli mamy taką możliwość, najlepiej umówić się w godzinach, kiedy mamy najwięcej energii i jesteśmy najbardziej kreatywni. Dla jednych osób są to godziny poranne, a inni potrzebują więcej czasu, żeby się „rozkręcić”, więc dla nich lepsze są godziny popołudniowe.
A jak mówić o swoich słabych stronach? Czy przyznawać się do nich?
Warto znać swoje słabsze strony. Nie warto jednak mówić o wszystkich wadach. Jeśli będziemy o to pytani, warto powiedzieć o słabiej stronie, z którą już sobie poradziliśmy lub o takiej, którą można zamienić na jakąś korzyść, na przykład o zbyt dużej dokładności. Warto także powiedzieć, w jaki sposób zamierzamy sobie z naszą wadą poradzić i przyznać się do tego, co już teraz w tym kierunku robimy.
Jakie błędy ludzie najczęściej popełniają podczas rozmowy rekrutacyjnej?
Jest ich kilka. Pierwszy to brak punktualności, odbierany jako brak szacunku do czyjegoś czasu. Kolejnym błędem jest krytykowanie byłego pracodawcy, odbierane często jako brak lojalności. Kandydaci na przyszłych pracowników często też udzielają zbyt krótkich odpowiedzi, przez co uważani są za niezaangażowanych w rozmowę. Jednak zbyt długie wypowiedzi również wpływają niekorzystnie na ocenę osoby rekrutującej. Warto skupić się wyłącznie na konkretnym pytaniu pracodawcy zamiast opowiadać długie historie. Ale to nie wszystko. Nieznajomość firmy jest następnym znaczącym błędem powtarzającym się w czasie spotkań rekrutacyjnych. Na koniec należy wspomnieć o nieodpowiedniej mowie ciała. Zdenerwowani kandydaci nierzadko tracą całkowitą kontrolę nad swoim ciałem i gestami.
Jak nad tym zapanować i wyciszyć się przed rozmową z pracodawcą?
Najszybciej i najskuteczniej można pozbyć się stresu dzięki ćwiczeniom fizycznym, podczas których odreagowujemy emocje i nagromadzone napięcie. Jeśli masz możliwość, pobiegaj, poćwicz, idź na basen lub przejdź się na 20-minutowy spacer. Przed wyjściem z domu włącz ulubioną muzykę, tańcz lub śpiewaj. To poprawi Ci humor, sprawi, że obniży się poziom stresu. Przypomnij sobie o wszystkich swoich zawodowych oraz osobistych sukcesach. Dzięki temu poczujesz się pewniej. Przed samą rozmową wyprostuj się - to doda ci jeszcze więcej pewności i odwagi. Wyrównaj i zwolnij oddech. Naucz się oddychać przeponowo. Będziesz wtedy mówić spokojniej i bardziej zdecydowanie.
W jaki sposób informować pracodawcę o swoich oczekiwaniach finansowych?
Temat wynagrodzenia powinien poruszyć rekruter, dlatego warto poczekać i nie dopytywać o to zbyt wcześnie. Jeśli osoba, która zaprosiła nas na rozmowę, nie porusza tego zagadnienia, pod koniec spotkania warto powiedzieć, że temat finansów jest dla nas ważny. Należy wtedy przedstawić swoje oczekiwania. Warto także w trakcie rekrutacji poznać dokładnie zakres obowiązków na danym stanowisku i uwzględnić to. Przed rozmową dobrze zrobić badanie rynku i sprawdzić, jak wyglądają średnie wynagrodzenia na danym stanowisku w regionie, w którym staramy się o pracę. Podczas rozmowy warto także nie tylko skupiać się na kwestii wysokości zarobków, ale także dopytać o inne korzyści związane z danym stanowiskiem takie jak: ścieżka rozwoju, wielkość firmy, szkolenia, bonusy, system motywacyjny.
Anna Białous-Griffiths jest psychologiem, coachem, psychoterapeutką i trenerką rozwoju osobistego.
