Ta męcząca czkawka!

Dopada znienacka, a potem przez kilka bądź kilkanaście minut strasznie męczy i osłabia. A do tego jest bardzo krępująca w towarzystwie. Ludzie kiedyś wierzyli, że czkawka, bo o niej tu mowa, pojawia się, gdy ktoś o nas intensywnie w danej chwili myśli, a jedynym sposobem, by się jej pozbyć, było odgadnięcie, kto nas wspomina.

Czkawka to nic innego jak rytmicznie powtarzające się (i niekontrolowane) skurcze przepony. W normalnych warunkach przepona tez oczywiście jest cały czas w ruchu. Są to jednak skurcze i rozluźnienia regularne, które umożliwiają nam oddychanie. Ruchy przepony są kontrolowane przez zakończenia nerwowe. Jeśli jednak coś je podrażni, praca przepony zostaje zaburzona, co odczuwamy właśnie w postaci czkawki.

Skąd jednak towarzyszący czkaniu krepujący dźwięk? Otóż, te szybkie i mimowolne skurcze przepony powodują nieoczekiwane zatkanie i otwarcie głośni, któremu to towarzyszy odgłos czkania.

Mechanizm czkawki jest przebadany i potwierdzony naukowo. Same przyczyny zaś występowania tej dolegliwości nie są wciąż do końca znane. Wiadomo, co może podrażnić zakończenia nerwowe kontrolujące przeponę, ale powód, dla którego nasz organizm w ten sposób reaguje, wciąż pozostaje zagadką.

Co jakiś czas pojawiają się nowe teorie dotyczące mechanizmu występowania czkawki. Jedna z ostatnich (przeprowadzona przez francuskich badaczy) zwraca uwagę na fakt, że już w życiu płodowym malutki człowieczek może mieć czkawkę. Naukowcy stwierdzili zatem, że jest ona pierwszym etapem nauki ssania (ponieważ ruchy mięśni oddechowych podczas czkawki są zbliżone do tych, które towarzyszą odruchowi ssania mleka przez małe dziecko).

Podobnych teorii naukowych jest znacznie więcej, ale nawet poznanie ich nie pomoże nam poradzić sobie z dopadającą nas, zazwyczaj w najmniej odpowiednich momentach, czkawką. Spróbujmy więc chociaż poznać to, co czkawkę może wywołać. A czynników może być wiele, i to bardzo różnych i często niepozornych.

Czkawka bardzo często pojawia się, gdy „nałykamy się” powietrza. Na pewno z własnego doświadczenia możemy wszyscy stwierdzić, ze choć raz w swoim życiu mieliśmy czkawkę po niedającym się poskromić wybuchu śmiechu. Podczas takich niekontrolowanych przypływów radości zaburzony zostaje oddech, a co za tym idzie również praca przepony.

Do podrażnień może też dochodzić podczas jedzenia. Wystarczy, że będziemy jeść bardzo szybko, połykając przy tym duże, niepogryzione do końca kęsy. Czkawką nasz organizm może zareagować również na bardzo ostre i suche potrawy.

Czkawka może pojawić się również podczas picia napojów gazowanych ( i jest to zjawisko dość często spotykane). Niektórzy przyznają, że męczące czkanie występuje u nich także po wypiciu zbyt gorących lub zbyt zimnych napojów.

Czynników podrażniających i wywołujących czkawkę jest bardzo dużo. Jedne są częściej spotykane, inne zaś mogą nieco dziwić. Warto jednak zwrócić uwagę na jeszcze jedną możliwą przyczynę czkawki. Otóż, może nią być stres. Uciążliwe i krępujące czkanie może bowiem pojawić się również jako jedna z reakcji organizmu na dość mocno stresującą sytuację.

Warto też zwrócić uwagę na fakt, że dopóki czkawka pojawia się sporadycznie nie powinno nas to niepokoić. Gorzej, gdy utrzymuje się przez długi czas. Wtedy trzeba natychmiast udać się do lekarza, bo może to być jeden z objawów poważnej choroby.

Jeszcze więcej niż przyczyn jest sposobów na pozbycie się czkawki. Prawie każdy, kogo raz na jakiś czas męczy krępujące czkanie, ma wypracowaną własną metodę. Oczywiście, jest również kilka uniwersalnych sposobów, które pomagają niemal wszystkim.

Przede wszystkim mówi się tu o piciu wody. Jedni twierdzą, że należy to robić małymi łyczkami, inni zaś są zdania, że najlepiej jednym haustem. Woda może być bez niczego, lub z cytryną (podobno na czkawkę pomaga tez wypicie odrobiny soku wyciśniętego z cytryny). Niektórzy też stosują metodę picia z przeciwległego brzegu szklanki. Jest to zabieg dość skomplikowany i trudno nie oblać się przy nim wodą.

Ostatni z wymienionych sposobów wiąże się z teorią, według której pozbycie się czkawki polega na odwróceniu naszej uwagi i skupieniu jej na czymś innym. Podobnie ma działać znany sposób z przestraszeniem czkającej osoby. Powoduje ono bowiem nie tylko odwrócenie uwagi, ale również gwałtowne napięcie wszystkich mięśni (także przepony), a następnie ich rozluźnienie.

Równie popularne jest wstrzymywanie powietrza (choć trzeba przyznać, że nie na wszystkich metoda ta działa) oraz zjedzenie na sucho 2-3 łyżeczek cukru lub czegoś bardzo słodkiego. Podobno niektórym pomaga również położenie na brzuchu worka z lodem.

Sposobów jest wiele. W rzeczywistości część z nich może opierać się nie tylko na próbie skupienia uwagi na czymś innym, ale również na uleganiu autosugestii. Najważniejsze jednak, by metoda, na którą się zdecydujemy była skuteczna, a czkawka ustępowała jak najszybciej.