Cytologia - co trzeba wiedzieć?

To podstawowe badanie ginekologiczne, które wykrywa różne zmiany w szyjce macicy - od stanów zapalnych do nowotworowych. Niestety, regularnie chodzi na nie 30 procent Polek, a co trzecia nie wykonała go nigdy w życiu! Tymczasem na wykonanie badania wystarczy poświęcić zaledwie kilka minut i to nie częściej niż raz w roku. Nie zwlekaj, bo cytologia może Ci uratować życie.

Ginekolog pobiera z szyjki macicy cienką warstwę komórek. Powinien to zrobić specjalną szczoteczką, a nie patyczkiem z wacikiem, bo wtedy jest bardziej wiarygodny. Pobranie jest zupełnie bezbolesne i całkowicie bezpieczne dla zdrowia. Wymaz pobiera się z dwóch miejsc: z tarczy szyjki macicy, która jest najbardziej widoczna, oraz kanału szyjki znajdującego się nieco głębiej. Próbki nanoszone są na specjalne szkiełka, utrwalane odpowiednimi odczynnikami, a następnie odsyłane do laboratorium. Na wyniki czekasz kilka dni.

Po raz pierwszy na cytologię powinnaś pójść między 20., a 25. rokiem życia. Od tej zasady są jednak wyjątki. Badanie lepiej wykonać wcześniej jeśli wcześniej rozpoczęłaś współżycie płciowe. Cytologię należy wykonywać tak często, jak zleci lekarz podczas ostatniego badania. Z reguły, jeśli wynik ostatniej cytologii jest prawidłowy, badanie powtarza się raz na trzy lata. Częściej wykonuje się cytologię, gdy wynik nie jest prawidłowy albo kobieta należy do grupy zwiększonego ryzyka (np. często zmienia partnerów seksualnych, zażywa leki zmniejszające odporność, jest nosicielem wirusa HPV - brodawczaka ludzkiego).

Na badanie najlepiej wybrać się w pierwszej połowie cyklu, 3-4 dni po miesiączce (i nie później niż 4 – 5 dni przed kolejną). Cytologię wykonuje się przed tradycyjnym badaniem ginekologicznym, a więc o zamiarze zrobienia cytologii powiedz już w trakcie wywiadu lekarskiego. Przez kilka dni przed planowanym badaniem nie powinnaś stosować żadnych środków dopochwowych (także zapobiegających ciąży) ani wykonywać żadnych zabiegów leczniczych w obrębie pochwy i szyjki macicy (np. irygacji).

POLECAMY: * Wybierz urodzinowe logo WP!* Jeśli planujesz cytologię – zrezygnuj ze współżycia przez dobę poprzedzającą badanie. Jeśli w czasie planowanego badania masz jakiś stan zapalny narządu rodnego (mogą o tym świadczyć m.in. upławy), lepiej jest badanie przesunąć w czasie i najpierw się wyleczyć.

Wynik możesz otrzymać w dwóch wersjach: opisowej (tzw. system oceny Bethesda) lub klasyfikacji oceniającej wymaz w pięciostopniowej skali według Papanicolau. Ta druga klasyfikacja powstała wiele lat temu i nie odpowiada standardom współczesnej wiedzy medycznej na temat nowotworów szyjki macicy i zmian nienowotworowych. Dlatego Polskie Towarzystwo Ginekologiczne rekomenduje nowy system opisywania wyników cytologii opracowany przez Narodowy Instytut Onkologii USA w Betesda.

Nie należy się więc dziwić, gdy zamiast dotychczas otrzymywanego wyniku podającego tylko numer grupy – dostaniemy bardziej szczegółowy opis. Znajdziesz w nim m.in. informację czy rozmaz zawiera odpowiedni materiał do oceny, ogólne stwierdzenie czy obraz cytologiczny jest prawidłowy oraz dokładny opis stwierdzanych zmian zgodnie z obowiązującą terminologią (określenie rodzaju zakażenia, zmian reparacyjnych, obecności nieprawidłowych komórek nabłonkowych, komórek innych nowotworów oraz ocenę stanu hormonalnego pacjentki).

Cytologia jest badaniem, którego nie możesz lekceważysz. W krajach, gdzie świadomość znaczenia i potrzeby wykonywania tego badania jest bardzo duża, nie ma już właściwie przypadków zaawansowanego raka szyjki macicy. W Polsce codziennie na raka szyjki macicy umiera 5 kobiet!

POLECAMY: * Wybierz urodzinowe logo WP!*