Dieta w kamicy żółciowej

W Polsce na kamicę żółciową choruje ponad 12% społeczeństwa. Zwykle choroba przebiega bezobjawowo, dlatego ciężko ją zdiagnozować w początkowym stadium. Częstość jej występowania wzrasta wraz z wiekiem, zachorowalność jest 2-3 razy częstsza u kobiet, a najważniejszym czynnikiem ryzyka jest otyłość. Kamica żółciowa ściśle związana z prawidłowym żywieniem, które może wpływać zarówno na profilaktykę, jak i leczenie choroby.

Kamica żółciowa powstaje w wyniku wytrącania się złogów (głównie cholesterolowych) w obrębie różnych odcinków układu dróg żółciowych - przewodach wewnątrz i zewnątrzwątrobowych oraz w pęcherzyku żółciowym.

Głównym czynnikiem ryzyka jest otyłość, szczególnie brzuszna (gdy tkanka tłuszczowa gromadzi się w centralnych częściach ciała), ale także niewłaściwa dieta (bogata w cukry proste i tłuszcz, uboga w błonnik), cukrzyca, zaburzenia przemiany tłuszczów. Częściej chorują kobiety, co wynika z wpływu żeńskich hormonów płciowych, na zwiększenie wydzielania cholesterolu do żółci i jej zalegania.

Bardzo ważnym zaleceniem dla osób otyłych jest normalizacja masy ciała. Nie należy jednak odchudzać się zbyt gwałtownie, dietami bardzo ubogoenergetycznymi, ponieważ szybki spadek wagi może sprzyjać rozwojowi kamicy żółciowej.

Jej główne zasady to ograniczenie tłuszczów zwierzęcych w codziennym jadłospisie, zwiększenie spożywania błonnika pokarmowego i regularność jedzenia posiłków, a bardziej szczegółowe:

1. Spożywanie 5 małych posiłków w ciągu dnia (czyli zasada „mniej a częściej”).

1. Jedzenie powoli, w spokoju, nie podczas innych czynności, dokładnie gryząc i przeżuwając każdy kęs jedzenia.

1. U osób z zalegającymi w pęcherzyku złogami często obserwuje się zaburzenia w jego obkurczaniu. Powoduje to, że do dwunastnicy wpływa zbyt mała ilość żółci – niewystarczająca do strawienia szczególnie dużej ilości pokarmu. Dlatego ważne jest by jeść posiłki małe, nie spiesząc się.

1. Zredukowanie tłuszczów zwierzęcych (smalec, słonina, tłuste mięsa i produkty mleczne).

1. Unikanie smażenia produktów, szczególnie na tłuszczach zwierzęcych. Zamiast tego dania należy gotować w wodzie, albo na parze lub piec w folii w piekarniku.

* Nadwaga?*

1. Zwiększenie ilości błonnika w codziennej diecie do przynajmniej 30g na dobę. W praktyce polega to na dużym spożyciu warzyw, owoców, włączeniu do jadłospisu otrąb pszennych i owsianych oraz pełnoziarnistych produktów zbożowych. Błonnik poprawia perystaltykę jelit i pęcherzyka żółciowego oraz zapobiega tworzeniu złogów żółciowych.

1. Wykluczenie z jadłospisu jajek. Żółtko jaj może powodować silne skurcze pęcherzyka żółciowego. Całe jajka można ewentualnie spożywać w małych ilościach, gdy są dobrze tolerowane, natomiast same białka w dowolnych ilościach.

1. Spożywane posiłki nie powinny być zbyt zimne lub zbyt gorące.

1. Produkty spożywcze w diecie powinny być świeże (posiłków nie należy przechowywać kilka dni w lodówce).

1. Świeże, ciepłe pieczywo, ciasta francuskie, z kremami, torty, produkty smażone na tłuszczu (pączki, faworki, naleśniki), ciastka i herbatniki, bułki maślane, cukierki, czekolada, batony.

1. Frytki, placki ziemniaczane, warzywa smażone, cebula, fasola, groch, soja, soczewica, surowa kapusta, czosnek, por.

1. Niedojrzałe owoce, agrest, śliwki, porzeczki, awokado, orzechy, migdały, pestki słonecznika i dyni.

1. Tłuste mleko, śmietana, sery topione, żółte, pleśniowe, jajka gotowane na twardo, jajka smażone, żółtka.

1. Ryby smażone w panierce, śledź, makrela, łosoś, karp, tuńczyk i sardynki w oleju.

1. Mięso i wędliny z widocznym tłuszczem, wieprzowina w dużych ilościach, kaczki, gęsi, kiełbasy, salami, parówki, pasztety, podroby, boczek, baleron, golonka, tłuste kiełbasy, kaszanka, wątróbka, skóra z drobiu.

1. Smalec, słonina, margaryny twarde (w kostce).

1. Zupy ze śmietaną, z zasmażką, wywary z kości.

1. Ostre przyprawy: musztarda, pieprz, ostra papryka, curry, majonez.

1. Mocna kawa ziarnista, napoje gazowane.

* Nadwaga?*

Śniadanie:
- bułka grahamka,
- łyżeczka margaryny,
- kilka plasterków pieczonej piersi kurczaka,
- papryka, sałata.

II śniadanie:
- szklanka mleka (do 2% tłuszczu),
- klika łyżek płatków kukurydzianych, łyżka otrąb owsianych,
- pomarańcz.

Obiad:

1. Zupa jarzynowa przygotowana tylko z warzyw (bez kapusty, cebuli) zabielona mlekiem lub jogurtem.
2. Dorsz gotowany w ziołach na parze z ryżem brązowym oraz surówka z marchewki i jabłka (z dodatkiem łyżki oleju).

Podwieczorek:
- koktajl z kefiru i owoców z dodatkiem łyżki otrąb owsianych.

Kolacja:
- 2 kromki pieczywa razowego posmarowane serkiem twarogowym,
- surówka z sałaty, pomidora i kiełków z dodatkiem łyżeczki oleju.

* Nadwaga?*